وارتان مامیکونیان: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
جز ربات ردهٔ همسنگ (۳۰) +نشانی+مرتب+تمیز (۱۴.۹ core): + رده:زادگان ۳۸۷ (میلادی) |
ویرایش و ویکیسازی موردی |
||
خط ۲۳:
|laterwork=
}}
'''وارتان مامیکونیان''' یا '''واردان مامیکونیان''' (به ارمنی Վարդան Մամիկոնյան به لاتین Vardan Mamikonian معروف به '''وارتان مقدس''' Saint Vardan)
==
[[پرونده:2014 Prowincja Szirak, Giumri, Pomnik Wardana Mamikoniana (01).jpg|300px|بندانگشتی|چپ|
[[پرونده:Vardan Mamikonyan medal.jpg|200px|بندانگشتی|چپ|
وارتان مامیکونیان در مدرسهای که [[مسروپ ماشتوتس]]، در شهر [[واغارشاپات]]، بنیان نهاده
وی در ۴۲۲ میلادی به واغارشاپات بازگشت و در همان سال به [[تیسفون]] رفت و به فرمان [[بهرام پنجم]] به [[سپهبد|سپاهبدی]] دولت [[سلسله اشکانی ارمنستان|ارمنستان اشکانی]] (بخش ایرانی) گماشته شد. او در ۴۴۲ میلادی به فرمان [[یزدگرد دوم]] با سواره نظام ارمنستان و به همراه سپاه ایران به جنگ [[کوشانها]] (هونها) در مرزهای شرقی ایران رفت و پس از پایان جنگ در ۴۴۹ میلادی به میهن بازگشت.
خط ۴۰:
در نتیجه، [[نبرد آوارایر]] در دوم ژوئن (۱۲ خرداد) ۴۵۱ میلادی بین رزمآوران ساسانی و ارمنیان وفادار از یک سو و ارمنیان مسیحی بر ضد یزدگرد دوم درگرفت.
به نوشتهٔ مارشال لانگ: {{گفتاورد|«در نبرد آوارایر، که در ۲ ژوئن ۴۵۱ میلادی درگرفت، ۶۶ هزار ارمنی به فرماندهی قهرمان ملی، شاهزاده وارتان مامیکونیان، با سپاه ۲۲۰ هزار نفری ایرانیان پیکار کردند. وارتان و
[[ریچارد فرای]]، ایرانشناس آمریکایی، نیز به این رویداد اشاره میکند و مینویسد: {{گفتاورد|«نبرد آوارایر رویداد بزرگی در تاریخ ارمنستان گردید و تا به امروز هنوز با هیجان از آن یاد میشود.»}}
وارتان
== نبرد آوارایر ==
[[وارتان مامیکونیان]] سعی کرد تا همهٔ خاندانهای بزرگ ارمنی را همراه سازد. در نقطهٔ مقابل وی «واساک سیونی»، که یزدگرد به او وعدهٔ بالاترین مقام ارمنستان و حکومت آن را داده بود، تمام توان خود را برای همراه ساختن خاندانهای قدرتمند ارمنستان با یزدگرد به کار بست. اما سرانجام وارطان موفق شد اکثر این خاندانهای ارمنی را با خود همراه سازد و اعلام داشت تنها راه نجات ارمنستان نبرد در برابر نیروهای ساسانی است.<ref name="ROBERT W. THOMSON">[https://www.jstor.org/stable/41036303?seq=1#page_scan_tab_contents Mission, Conversion, and Christianization: The Armenian Example,by ROBERT W. THOMSON]</ref>
دربارهٔ تعداد سپاه ارمنستان بین مورخان اختلاف نظر وجود دارد. [[یغیشه وارداپت]] شمار آنان را
== اسپاراپت ==
در [[ارمنستان]] باستان و [[سدههای میانه]]، [[فرمانده کل]] سپاه را [[اسپاراپت]] مینامیدند.
واژهٔ اسپاراپت از دو واژهٔ پهلوی ([[زبان پارسی میانه]]) اسپه یا سپاه و پِت یا بِد ساخته شده و معادل اسپهبد و سپاهبد است. سپاهبدان ارمنستان فرمانبردار پادشاهان آن سرزمین بودند و فرمان آنان را به کار میبستند. در سدههای چهارم و پنجم میلادی، که [[سلسله اشکانی ارمنستان]] حکومت میکردند و مقام سپاهبدی از امتیازات [[
سپاهبدان در تاریخ ارمنستان از پرکارترین و فداکارترین چهرههای حکومت بودند،
== جستارهای وابسته ==
* [[تاریخ ارمنستان]]
* [[
* [[تاریخ نظامی ارمنستان]]
خط ۶۷:
== منابع ==
* گارون سارکیسیان، «سپاهبدان ارمنستان
* دیوید مارشال لانگ، «ایران، ارمنستان و گرجستان، تماسهای سیاسی»، ترجمهٔ حسن انوشه، در مجموعهٔ تاریخ ایران از سلوکیان تا فروپاشی دولت ساسانیان، گردآوری احسان یارشاطر (تهران: امیرکبیر، ۱۳۷۳)، جلد:۳.▼
* ریچارد فرای،
▲* دیوید مارشال لانگ،
▲* سپاهبدان ارمنستان درسدههای چهارم و پنجم میلادی، نویسنده: گارون سارکسیان، [[فصلنامه فرهنگی پیمان]] - شماره ۴۶ - سال دوازدهم - زمستان ۱۳۸۷
== پیوند به بیرون ==
|