منوآ: تفاوت میان نسخه‌ها

|پس از =[[ایشپوئینی]]

'''مِنوآ''' فرزند و جانشین [[ایشپوئینی]] پیشوای قبایل اورارتو. وی در دوران حکومت [[آداد نراری سوم]] پادشاه آشور به مستعمرات آشور یعنی سرزمین [[ماننا]] یورش برد. لشکرکشی منوآ به ماننا در پایان قرن نهم پیش از میلاد صورت گرفت و تعداد این لشکرکشی‌ها کمتر از دو نبود. پیشوای اورارتو قلعه‌ای در خاک ماننا احداث یا احیا کرد و لوحی از وی در آنجا باقی است که حاکی از آن می‌باشد.<ref>دژ [[مشتا|مُشتا]]، [[تاش‌تپه]] کنونی نزدیک [[میاندوآب]]</ref>.

نخستین لشکرکشی اورارتو به [[ماننا]] در زمان حکومت مشترک ایشپوئینی و منوآ وقوع یافته بوده و مربوط است به سال‌های - ۸۲۰ تا ۸۱۰ پیش از میلاد - لشکرکشی دوم را می‌باید به بعد از سال - ۸۰۶ پیش از میلاد - <ref>آخرین لشکرکشی [[سمیرامیس]] علیه ماننا</ref> و حتاحتی محتملا بعد از سال - ۸۰۲ پیش از میلاد -<ref>زمان تنظیم نوشتهٔ [[آداد نراری سوم]] که از سلطهٔ آشور بر ماننا در آن سخن رفته</ref> مربوط دانست. در عین حال لشکرکشی‌های [[آشور]] علیه [[خوبوشکیه]] در جنوب [[دریاچه وان]] را که در سال - ۸۰۱ پیش از میلاد - آغاز گردیده بوده باید همچون اقدام متقابلی علیه تهاجم اورارتوییان به جناح شرقی آشور دانست. بدین سبب و به ظن اقوی، سلطه و سیادت [[اورارتو]] در [[ماننا]] در تاریخ - ۸۰۲ و ۸۰۱ پیش از میلاد - صورت گرفته بود.

سمیرامیس و پسرش آداد نراری سوم با منوآ پیشوای قبایل اورارتوییان دو بار در ماننا<ref>در سال‌های ۸۰۶ و ۸۰۷ پیش از میلاد</ref> و پنج بار در جنوب [[دریاچه وان]] در خوبوشکیه<ref>در سال‌های ۸۰۱، ۷۹۸، ۷۹۱، ۷۸۵ و ۷۸۴ پیش از میلاد </ref> و یک بار در درّهٔ علیای [[فرات]]<ref>در سال ۷۸۶ پیش از میلاد </ref> پیکار کردند. [[سلمنسر چهارم]] جانشین [[آداد نراری سوم]] نیز از سال - ۷۸۱ تا ۷۷۸ پیش از میلاد - با اورارتو در جنگ بود، ولی کامیاب نگردید.<ref>RLA, II</ref>. در آن زمان قبایل جنگجوی اورارتو برای [[آشور]] خطری جدّی بشمار می‌رفت.<ref>رجوع شود به [[سنگ‌نوشته کله‌شین]] مربوط به زمان حکومت مشترک منوآ و ایشپوئینی - </ref>. حتاحتی در پایان قرن نهم پیش از میلاد اورارتوییان [[موساسیر]] را در بخش علیای [[زاب]] بزرگ در مرز آشور اشغال کردند و مستقیماً مرکز خاک [[آشور]] را مورد تهدید قرار دادند و در آغاز قرن هشتم وارد قسمت علیای رود [[فرات]] گشتند.