بقیع: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
←‏ویرانی آرامگاها: اشتباهات اصلاح شد
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از برنامهٔ همراه
ابرابزار
خط ۳:
'''بَقیع''' یا '''بقیع‌الغرقد''' یا '''جنت‌البقیع''' گورستانی در [[مدینه]] است. عده بسیاری از اهل بیت و صحابه پیامبر اسلام از جمله چهار تن از [[امامان شیعه]] در این قبرستان مدفون هستند.
[[پرونده:Bagicemetry.JPG|300px|چپ|بندانگشتی|نمایی از قبرستان بقیع]]
[[پرونده:Baghi tomb.jpg|بندانگشتی|300px|آرامگاه چهار امام شيعهشیعه در بقیع، پیش از تخریب در سال ۱۳۰۶ خورشیدی]]
 
== تاریخچه ==
پیشینهٔ تاریخی بقیع به دوران قبل از [[اسلام]] می‌رسد ولی در کتب تاریخی به روشنی قدمت تاریخی آن مشخص نشده‌است. بعد از هجرت مسلمانان به [[مدینه]]، بقیع تنها قبرستان [[مسلمانان]] بوده، مردم مدینه قبل از آمدن مسلمانان به آن‌جا اجساد مردگان خود را در دو گورستان «بنی‌حرام» و «بنی‌سالم» و گاهی نیز در خانه‌های‌شان دفن می‌کردند <ref>تاریخ حرم ائمه بقیع / ص۶۱</ref> و در واقع بقیع اولین قبرستانی است که به دستور [[پیامبر اسلام]] و توسط مسلمانان صدر اسلام ساخته شد.
 
اولین کسی که در آنجا به توصیه پیامبر دفن شد [[عثمان بن مظعون]] بود که از دوستان نزدیک پیامبر و [[علی بن ابیطالب]] به شمار می‌رفت؛ علی در سخنانش از عثمان بسیار یاد می‌کرد.
 
محمد برخی از کشته‌شدگان جنگ [[احد|اُحُد]] (زخمی‌هایی که در مدینه درگذشته بودند) و یکی از فرزندانش بنام ابراهیم را در آنجا به خاک سپرد. به نوشته تاریخ طبری بعدها که [[عثمان پسر عفان]] در قبرستان یهودی‌های مدینه به نام حش کوکب دفن شد، بنی‌امیه اما بقیع را به قدری وسعت داد که قبر عثمان در بقیع قرار گرفت.
خط ۱۴:
بقیع هم‌اینک مدفن چهار امام شیعه ([[حسن مجتبی]]، [[سجاد]]، [[محمد باقر]] و [[جعفر صادق]]) است. همچنین قبر زنان پیامبر (غیر از خدیجه) و نیز [[عباس]] عموی پیامبر، [[فاطمه بنت اسد]]، مادر [[علی ابن ابی طالب]]، [[ام‌البنین]] (مادر [[ابوالفضل العباس]]) و برخی دیگر از بزرگان اسلام در این گورستان قرار دارد. قبرستان بقیع در چند قدمی [[مسجد النبی]] قرار دارد.
 
=== مدفونان در بقیع ===
تقریباتقریباً تمامی صحابه پیامبر و شخصیت‌های صدر اسلام در این گورستان دفن شده‌اند. با این وجود تعداد اندکی از قبرها دارای محل دقیق و شناخته شده هستند. قبور ۲۴ نفر از خاندان پیامبر اسلام (اهل بیت) دارای قبر مشخص هستند. این افراد عبارتند از:
* [[حلیمه]] مادر رضاعی پیامبر
* تمامی همسران پیامبر (غیر از [[خدیجه]] که در [[گورستان ابوطالب]] مکه مدفون است): [[جویریه]]، [[ام‌سلمه]]، [[زینب دختر جحش]]، [[زینب دختر خزیمه]]، [[سوده]]، [[حفصه]]، [[صفیه دختر حیی بن اخطب|صفیه]]، [[ام‌حبیبه]]، [[عایشه]]
* [[ابراهیم پسر محمد]]
* همه دختران پیامبر: [[زینب بنت محمد|زینب]]، [[رقیه بنت محمد|رقیه]] و [[ام‌کلثوم بنت محمد|ام‌کلثوم]]. [[فاطمه زهرا]] نیز گرچه به ظن قریب به یقین در بقیع دفن شده ولی محل دقیق دفن وی مورد اختلاف است.
* چهار امام شیعیان [[حسن مجتبی]]، [[علی بن حسین]]، [[محمد باقر]] و [[جعفر صادق]]، [[فاطمه بنت اسد]] مادر علی و [[عباس بن عبدالمطلب|عباس عموی پیامبر]].
* [[ام‌البنین]] همسر علی و مادر [[عباس بن علی|ابوالفضل]]، [[صفیه بنت عبدالمطلب|صفیه]] و [[عاتکه بنت عبدالمطلب|عاتکه]] عمه‌های پیامبر
* [[عقیل بن ابی‌طالب]] و [[عبدالله بن جعفر]]
 
بجز قبر اهل بیت، قبر چهار تن از شخصیت‌های صدر اسلام نیز مشخص است. این افراد عبارتند از:
* [[عثمان]]
* [[ابوسعید خدری]]
* [[مالک بن انس]]
* [[نافع مدنی]]
 
== ویژگی‌های بقیع ==
قبرستان بقیع دارای دو درب ورودی بوده که یک درب همیشه بسته، و درب دیگر، در ساعاتی از روز بر روی زائران باز بوده‌است. حرم بقیع حالت هشت ضلعی داشته‌است. میرزا محمدحسین فراهانی در سفرنامه‌اش این‌گونه آورده‌است که:
 
اول چهار نفر از دوازده امام است که در بقعهٔ بزرگی که به صورت هشت‌ضلعی ساخته شده و اندرون و گنبد آن سفیدکاری است.<ref>''سفرنامه میرزا محمدحسین فراهانی''، ص۲۳۸</ref>
 
ویژگی بعدی، داشتن محراب است و این که حرم، خادمانی نیز داشته‌است. حرم ائمهٔ بقیع مانند سایر حرم‌ها دارای ضریح، روپوش، چلچراغ، شمعدان و فرش بوده‌است. ابن‌جبیر می‌نویسد: قبرشان بزرگ و از سطح زمین بلندتر و دارای ضریحی از چوب می‌باشد که بدیع‌ترین و زیباترین نمونه‌است از نظر فن و هنر.هنر؛ و نقوشی برجسته از جنس مس بر روی آن ترسیم شده و میخ‌کوبی‌هایی به جالب‌ترین شکل در آن تعبیه شده که نمای آن را زیباتر و جالب‌تر نموده‌است.<ref>''رحله ابن جبیر''، ص۱۷۳</ref>
 
محمد لبیب مصری که در سال ۱۳۲۷ هـ. ق به [[مدینه]] سفر کرده، می‌نویسد:
 
{{نقل قول|در آن‌جا گنبدی معروف به «قبه‌البین» قرار دارد که حجره‌ای در آن وجود دارد و در میان آن گودالی است که ادعا می‌کنند، جایگاه افتادن دندان پیامبر است.است؛ و ضریح امام حسن در داخل قبه‌ای است و از فلز ساخته شده‌است و خطوط فارسی بر آن نقش بسته‌است. به گمانم از آثار شیعیان عجم باشد.}}
 
== ویرانی آرامگاها ==
[[پرونده:قبرستان بقیع - چپ.jpg|بندانگشتی]]
[[وهابیان]] در ۸ شوال ۱۳۴۳ (هجری قمری)/( ، 11 اردیبهشت 1304/
Wednesday,[[وهابیان]] Aprilدر 21,۸ 1926)شوال ۱۳۴۳ آرامگاه امامان بقیع را ویران کردند.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی =http://afkarnews.ir/vdcbfwb8zrhbf5p.uiur.html|عنوان =قبور ائمه بقیع چگونه تخریب شد؟ | ناشر =پایگاه خبری افکارنیوز}}</ref> که به این روز [[یوم الهدم]] می‌گویند.
 
تا آن زمان بر روی مزارهای پیشوایان و سایر بزرگان اسلام که در [[مدینه]] مدفون بودند گنبدها و بناهایی قرار داشت. پیشوایان بقیع در بقعه بزرگی که به طور هشت ضلعی ساخته شده بود و اندرون و گنبد آن سفیدکاری شده بود مدفون بودند. پس از تسلط وهابیان بر [[مدینه]] آن‌ها آرامگاه‌هایی که بر روی قبور قرار داشت را از بین بردند. در پی این رویداد بارگاه [[حسن مجتبی]]، [[سجاد]]، [[محمد باقر]] و [[جعفر صادق]] ویران شد و علاوه بر آن مقبره خدیجه، [[عبدالله بن عبدالمطلب]] و [[آمنه]] همسر، پدر و مادر پیامبر اسلام (در [[جنت المعلی]] واقع در مکه) نیز به طور کامل ویران شد.
خط ۴۹:
این اقدام [[وهابیان]] اعتراضاتی را در پی داشت.{{چه‌کسانی}}
 
== تصاویر ==
<center>
<small>
خط ۵۶:
پرونده:Panorama Perkuburan Baqi' (Maqbaratu al-Baqi').jpg|پانورامایی از نمای امروزی بقیع
پرونده:Jannatul-Baqi before Demolition.jpg|نمای پیش از تخریب آرامگاه‌ها{{سخ}}۱. [[بیت‌الاحزان]]{{سخ}}۲. آرامگاه چهار امام شیعیان{{سخ}}۳. دختران پیامبر{{سخ}}۴. همسران پیامبر{{سخ}}۵. [[عقیل بن ابی‌طالب|عقیل]] و [[عبدالله بن جعفر]]{{سخ}}۶. [[مالک بن انس|مالک]] و [[نافع مدنی|نافع]]{{سخ}}۷. [[ابراهیم پسر محمد|ابراهیم]] فرزند خردسال پیامبر{{سخ}}۸. [[حلیمه سعدیه]]{{سخ}}۹. [[ابوسعید خدری]] {{سخ}}۱۰. [[عثمان]] خلیفه سوم
پرونده:Baqi Zarih.jpg|ضريحضریح چهار امام شيعهشیعه پیش از تخریب به وسیله حکومت سعودی، به ترتيبترتیب از راست به چپ [[حسن مجتبی]]، [[علی بن حسین]]، [[محمد باقر]] و [[جعفر صادق]]
پرونده:Baqi 4Imams&Abbas crop.jpg|قبر جلو [[فاطمه بنت اسد]] ، چهار قبر پشت آن راست به چپ [[حسن مجتبی]]، [[علی بن حسین]]، [[محمد باقر]] و [[جعفر صادق]] و قبر تکی سمت راست [[عباس بن عبدالمطلب|عباس عموی پیامبر]]
پرونده:Baqi Halimah.jpg|[[حلیمه]] دایه پیامبر
خط ۷۱:
 
== پی‌نوشت ==
{{انبار-رده}}
{{پانویس}}
 
== منابع ==
* آثار اسلامی در مدینه و مکه
* [http://www.baghi.ir/ پایگاه خبری تحلیلی بقیع]
* [http://www.parsine.com/fa/news/66094 قدیمی‌ترین تصاویر از قبرستان بقیع]