کشتار ارمنی-تاتار ۱۹۰۵–۱۹۰۷: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Rezabot (بحث | مشارکت‌ها)
جز ربات ردهٔ همسنگ (۲۶) +(۱۲.۵ core)+اصلاح ارجاع لاتین: + رده:آذربایجانی‌ستیزی
خط ۱:
[[پرونده:Churchplunderda.jpg|بندانگشتی|190px|چپ|کلیسای ارمنی در روستای گیاز در نخجوان توسط تاتارها ویران شده است<ref name="Luigi Villari. FIRE AND SWORD IN THE CAUCASUS" />]]
'''کشتار ارمنی – تاتار'''، کشتاری است که [[تاتارها]]<ref>Suha Bolukbasi. [http://books.google.ca/books?id=v2qLIiqoCK8C&pg=PA43 Nation-building in Azerbaijan]. Willem van Schendel (ed.), Erik Jan Zürcher (ed.). ''Identity politics in Central Asia and the Muslim world''. I.B.Tauris, 2001. "Until the 1905—6 Armeno-Tatar (the Azeris were called Tatars by Russia) war, localism was the main tenet of cultural identity among Azeri intellectuals."</ref><ref>Joseph Russell Rudolph. [http://books.google.ca/books?id=OYjnwO_hQh8C&pg=PA187 Hot spot: North America and Europe]. ABC-CLIO, 2008. "To these larger moments can be added dozens of lesser ones, such as the 1905-06 Armenian-Tartar wars that gave Azeris and Armenians an opportunity to kill one another in the areas of Armenia and Azerbaijan that were then controlled by Russia..."</ref>(در سده بیستم اقوام مسلمان [[قفقاز]] را تاتار می‌نامیدند)<ref>[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/46781/Azerbaijan/129462/History#ref=ref481438 Britannica Online Encyclopedia. Azerbaijan. History.]</ref><ref>[[دانشنامه افرون و بروک‌هاوس|Brockhaus and Efron Encyclopedic Dictionary]]. [http://www.vehi.net/brokgauz/all/103/103729.shtml Turks]</ref><ref>Willem van Schendel, Erik Jan Zürcher. Identity Politics in Central Asia and the Muslim World: Nationalism, Ethnicity and Labour in the Twentieth Century. I.B.Tauris, 2001. ISBN 1-86064-261-6, ISBN 978-1-86064-261-6, p. 43</ref> به تحریک و با حمایت [[روسیه تزاری]] بین سال‌های ۱۹۰۵ تا ۱۹۰۷ علیه [[ارمنیان]] صورت گرفت.<ref name="ReferenceA">هراند پاسدرماجیان. تاریخ ارمنستان. تهران: انتشارات زرین، صفحه:۴۶۰</ref>
 
خط ۱۳:
دسته‌های تاتار که به وسیله مقاومت دولتی روس مسلح شده بودند در ماه فوریه سال ۱۹۰۵ به جان ارمنی‌های [[قفقاز جنوبی]] افتادند. کشتارها و غارت‌های بسیار شدیدی در نیمه‌های ماه فوریه در [[باکو]] روی داد. چند نفر از روشنفکران تاتار، از جمله [[:w:en:Ahmet Ağaoğlu|احمد آغایف]] مشهور که بعدها در [[ترکیه]] نقش مهمی در نهضت ([[پان تورانیسم]]) بازی کرد، تبدیل به آلت بی‌اراده‌ای در دست مقامات روسی شدند و از طرف آنان مأموریت یافتند که این کشتارها را راه بیندازند.<ref>Russian Azerbaijan, 1905-1920. The Shaping of National Identity in a Muslim Community. By Tadeusz Swietochowski</ref>
 
همینکه تاتارها کشتارها را آغاز کردند عمال حاکم روس که همدست تاتارها بودند از مداخله در این ماجرا خودداری کردند و نیروهای انتظامی و لشکری را در پستها و پادگانهای خود نگاه داشتند تا میدان را برای کشتار ارمنی‌ها توسط تاتارها باز بگذارند. هدف دولتمردان تزاری این بود که مقاومت ارمنیان را در برابر سیاست روسی کردن آنان درهم بشکنند و به آنان یاداور شوند که در میان توده‌های [[مسلمان]] متعصبی قرار گرفته‌اند و تنها روسیه می‌تواند امنیت جانی و مالی آنان را تضمین کند مشروط براینکه از این پس در برابر دولت رفتار رعایای فقیر و مطیع را داشته باشند.<ref name="ReferenceA" />
 
== نبرد با تاتارها ==
خط ۲۴:
آنگاه [[ارمنی‌های جمهوری آذربایجان|ارمنی‌های باکو]] به ناچار سرنوشت خود را، خود به دست گرفتند. در ۲۱ فوریه جوانان ارمنی مسلح به طپانچه و [[تفنگ]] که به شتاب گردآورده بودند به کوچه‌ها و خیابانهایی که دسته‌های مسلح تاتار در آن بودند سرازیر شدند. نظامیان روسی فقط ناظر صحنه بودند، در پایان روز، تاتارها از همه کوچه‌های اطراف کلیسای ارمنیان و اطراف ایستگاه راه آهن رانده شده بودند. صبح روز بعد، ارمنیان به سمت محلات دیگر شهر پیش رفتند و برسر راه خود دسته‌های تاتار را پراکنده کردند. انتقام‌جویی خونین بود و هر دم بر نعش تاتارها در کوچه‌ها افزوده می‌شد. در آن دم بود که سران تاتارها به نزد حاکم شهر شتافتند و به التماس از او خواستند که به مبارزه پایان دهد.<ref name="Svante E. Cornell. Small nations and great powers.">[https://is.muni.cz/el/1423/podzim2012/MVZ208/um/35586974/Small_Nations_and_Great_Powers__A_Study_of_Ethnopolitical_Conflict_in_the_Caucasus__.pdf Small nations and great powers.], p. 55</ref>
 
پلیس و نظامیان روسی که تا به آن لحظه به عنوان تماشاچیان بی طرفبی‌طرف ناظر صحنه نبرد بودند به پیروی از نقش محرکی که نقش مقامات دولت تزاری بود، و تا وقتی که به نظر می‌رسید تاتارها برنده‌اند حالت بی طرفبی‌طرف به خود گرفته بودند، از آن حالت بدرآمدند، با پیشرفت حمله متقابل ارمنی‌ها ناچار به دخالت شدند و قبول کردند که دوباره نظم را برقرار سازند.<ref name="Luigi Villari. FIRE AND SWORD IN THE CAUCASUS" />
 
فدراسیون انقلابی ارمنی عمل دفاعی و انتقام‌جویی خود را با کشتن «ناکشیدزه» حاکم باکو، که معلوم شد یکی از عوامل اجرای سیاست شوم [[سن پترزبورگ]] است تکمیل نمود. در تفلیس که پایتخت قفقاز جنوبی بود دفاع ارمنی‌ها به رهبری [[آرمن گارو|آرمن گارو پاسدرماجیان]] به پیروزی کامل انجامید. در ظرف مدت هفت روز نبرد، پانصد فدایی ارمنی، ۱۵۰۰ تاتار مسلح را به عقب‌نشینی واداشتند و تلفات سنگینی بر آنان وارد آوردند.<ref>آرمن گارو پاسدرماجیان، قفقاز در ۱۹۰۵، مجله ماهانه هایره نیک، چاپ ۱۹۲۳ و آ. گلخندانیان، اغتشاشات ارمنی-تاتار در باکو، چاپ ۱۹۲۳</ref>
خط ۳۵:
<center>
<gallery>
پرونده:Natchivanm.jpg|اجساد ارمنی در نخجوان<ref name="Luigi Villari. FIRE AND SWORD IN THE CAUCASUS" />
پرونده:Azeri (tatar) victim in Baku.jpg|یک قربانی در کشتار باکو
</gallery>