اسلام در ایران: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بی منبع
افزودن
خط ۲۷:
صفویان، آیین شیعه را مذهب رسمی ایران جای دادند و آن را به عنوان عامل همبستگی ملّی ایرانیان برگزیدند.<ref>[[صفویان]]</ref>
 
==تغییر دین==
پروفسور [[ادوارد براون]] مورّخ انگلیسی: مسلّم است که قسمت اعظم کسانی که (در ایران) تغییر مذهب دادند، به طیب خاطر و به اختیار و اراده خود آنها بود؛ و پس از شکست ایران در [[قادسیه]] فی المثل چهار هزار سرباز دیلمی پس از مشاوره، تصمیم گرفتند به میل خود اسلام آورند، و به قوم عرب ملحق شوند. این عدّه در تسخیر [[جلولاء]] به تازیان کمک کردند،
و اشخاص دیگر نیز گروه گروه به رضا و رغبت به اسلام گرویدند.<ref>خدمات متقابل اسلام و ایران، ج 1، ص 80، تاریخ ادبیات ایران، ج 1، ص 299</ref>{{تأیید اعتبار}} و [[اشپولر]] نیز می‌گوید که: تقریباً تمام ایرانیان بدون اعمال زور و فشار خارجی قابل توجّهی از طرف فاتحان در مدّت قرون اندکی به اسلام گرویدند.<ref>تاریخ ایران، جلد1، صفحه 239 و 240</ref> و
دوز مستشرق معروف هلندی نیز سخن او را تأیید کرده می‌گوید: .<ref>تاریخ ادبیات مستر براون، جلد اول، صفحه 303</ref> آنچه جناب دوز در پایان سخنش می‌گوید بیانگر نکته‌ای قابل تامّل است. هر چند نقش اعراب مسلمان در شکل گیری تمدّن اسلامی ـ ایرانی را نباید فراموش کرد، امّا نقش برجسته ایرانیان در توسعه تمدّن و علوم اسلامی و تدوین هزاران کتاب در این زمینه، گویای عشق و علاقه مضاعف این قوم به مکتب اسلام است. این عشق و ارادت ایرانیان سبب شد تا این سرزمین مهد اندیشمندان اسلامی شود.
 
در توضیح این رویکرد، [[سید حسین نصر]] و [[مرتضی مطهری]] بر این باورند که در فرایند اسلام‌آوردن ایرانیان، اگر چنین پنداشت که ایرانیان نومسلمان زیر «فشار همگانی» ایمان آورده‌اند، راه به جایی نمی‌توان برد و این باور، پاسخی به پرسشِ چرایی پرورش دانشمندان بزرگ اسلامیِ بسیار به‌دست ایرانیان ندارد. زیرا می‌توان پذیرفت که ملتی وادار به انجام سبکی از زندگی شود، اما نمی‌توان ملتی را ناگزیر به انجام تلاش نوآورانه و ژرف و گسترده در آن سبک زندگی کرد، مگر این‌که روش و باورهای زندگی آن ملت از درون دگرگون شده‌باشد. و این دگرگونی اندیشه و زندگی ایرانیان کار به جایی می‌بَرد که داستان‌هایی دربارهٔ دریاچه‌ها و دیگر موارد در شب نزول قرآن یا به‌دست نیروهای فرازمینی برخی از صحابه، به‌ویژه علی بن ابی‌طالب آورده‌اند. و این‌همه، آن‌چنان ژرف بود که حتی با پایان چیرگی سیاسی اعراب بر ایران بی‌ایستایی ادامه یافت و به اوج خود رسید.<ref>{{پک|نصر|مطهری|۱۳۹۴|ف=علوم دینی|ک=تاریخ ایران|ص=۴۰۲–۴۰۳}}</ref>
 
== هنر و دانش در ایران پس از اسلام ==