دستیار دیجیتال شخصی: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
FARHAAD 1992 (بحث | مشارکت‌ها) +{{نیازمند به‌روزرسانی|توضیحات}} |
فهیمه طلوعی (بحث | مشارکت‌ها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱:
[[پرونده:AcerN10Wiki.jpg|thumb]]
'''دستیار دیجیتالی شخصی''' یا '''دستیار رقمی شخصی'''<ref>فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان، ۱۳۷۶ تا ۱۳۸۵، بخش اول فارسی http://www.persianacademy.ir/UserFiles/File/Mosavvab/01_Farsi_(A_R).rar</ref>
{{انگلیسی|Personal Digital Assistant}} {{اختصاری|PDA}} یک دستگاه کوچک قابل حمل شخصی با [[سیستم‌عامل]] است. کاربرد اصلی این وسیله در
==تاریخچه==
برای نخستین بار، Alan Kay دانشجوی فارغ التحصیل از دانشگاه یوتا در سال 1970، ایده ی دستگاه دیجیتال شخصی را مطرح ساخت. این ایده که Dynabook نامیده می‌شد رایانه‌ای تعاملی بسیار شبیه به یک کتاب، با قابلیت‌های ارتباط بی سیم و صفحه نمایشی تخت را شرح می‌داد. نمونه اولیه Dynabook در سال 1970 و توسط مرکز تحقیقات پالو آلتو (PARC)، از Xerox ساخته شد اما نمونه اولیه آن هیچگاه به بازار عرضه نشد.
در اوایل سال 1980، برنامه ریزی کننده‌های روزانه و سازمان دهی کننده‌هایی ایجاد شد که روز به روز بر محبوبیت آن‌ها افزوده می‌شد. در سال 1984 اولین نمونه‌ی دیجیتالی این سازمان دهی کنندگان توسط شرکت Psion ایجاد شد که ترکیبی از یک تقویم، ساعت، ماشین حسابی ساده و یک [[پایگاه داده]] ی ابتدایی بود. در سال 1989 کاسیو سیستم سازمان دهی و زمانبندی تجاری خود را منتشر کرد(B.O.S.S.). این سیستم شامل یک صفحه کلید [[QWERTY]] و امکاناتی مانند ذخیره سازی تماس‌ها، قرار ملاقات‌ها، یادداشت‌ها و دیگر قابلیت‌های ساده بود.
[[جان اسکالی]] نخستین کسی بود که واژه ی PDA را اختراع کرد. اولین دستیار دیجیتال شخصی که Newton MessagePad نامیده می‌شد، در سال 1992 و توسط شرکت اپل ایجاد شده و در سال 1993 به بازار عرضه شد. از جمله ویژگی‌های این محصول می‌توان به قابلیت تشخیص دست خط، همگام سازی صفحه نمایش و پشتیبانی از مادون قرمز اشاره کرد. هرچند درسال 1998 شرکت اپل به دلیل مقرون به صرفه نبودن قیمت تولیدی این دستگاه‌ها مجبور به ترک بازار آن‌ها شد.
<ref name="PDA">{{یادکرد ژورنال | نویسنده = Richard H. Wiggins III | عنوان = Personal Digital Assistants | ژورنال = J Digit Imaging | سال = 2004 | pmc = PMC3043961 | doi = 10.1007/s10278-003-1665-8 | url =https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3043961/#CR5 | زبان = en}}</ref>
در سال 1996، Palm,Inc(شرکت پالم) محصولی با نام Palm Pilot را که توسط Jeff Hawkins طراحی شده بود، منتشر کرد. این محصول اولین دستیار دیجیتالی شخصی موفق ارائه شده در بازار بود که چندین برابر از PDA ارائه شده توسط شرکت اپل سریع تر و کوچک تر بود. همچنین توانایی شناسایی دست خط در این وسیله بهبود یافته بود و رابط گرافیکی مناسبی به همراه آن ارائه شده بود. در همین سال شرکت ماکروسافت که از اهمیت بازار PDAها آگاهی یافته بود، سیستم عامل خود را برای آن ایجاد کرد اما برای قسمت‌های سخت افزاری هنوز بر دیگر شرکت ها متکی بود. نسخه‌های اولیه‌ی این سیستم عامل‌ها مشکلاتی داشتند که در نسخه‌های پیشرفته تر تعدادی از آن‌ها برطرف شدند. شرکت پالم نخستین شرکتی بود که در سال 1999 دستگاهی با قابلیت دسترسی بی سیم به اینترنت را ارائه نمود، دستگاه Palm VII که از سرویس ارائه دهنده‌ی خدمات اینترنت خود با نام Palm.Net استفاده می‌کرد.
در این سال Palm عمده ی بازار PDA را در دست داشت. نسخه‌های جدید تر این دستگاه دارای قابلیت برقراری تماس تلفنی نیز بودند اما رفته رفته و با ایجاد تلفن‌های همراه هوشمند از محبوبیت آن‌ها کاسته شد و این تلفن‌ها جای آن‌ها را اشغال کردند. <ref>http://www.sophisticatededge.com/history-of-the-pda.html</ref> <ref name="PDA"></ref>
==ویژگی‌های دستیار دیجیتال شخصی==
هر PDA معمولی دارای یک محل برای کارت حافظه، قابلیت ارتباط از طریق IrDA، (از طریق اشعه‌ی مادون قرمز)، بلوتوث و یا وای فای و امکانی برای گرفتن ورودی از کاربر است. این صفحه نمایش غالبا لمسی است اما در بعضی از انواع آن به صورت لمسی نبوده و صفحه کلیدی (یا به صورت صفحه کلید‌های QWERTY و یا به صورت صفحه کلید‌هایی شامل 10 کلید که هم شامل اعداد و حروف است) برای ورود داده‌ها دارند. علاوه بر موارد فوق یک دستیار دیجیتال شخصی شامل یک تقویم با قابلیت افزودن قرار ملاقات‌ها، برنامه‌های مدیریت زمان، برنامه‌هایی برای ذخیره سازی مخاطبین، ماشین‌حساب و برنامه‌هایی برای یادداشت هستند. دستگاه های PDA دارنده‌ی ارتباط بی سیم، برنامه‌های رایانامه خوان و مرورگر‌وب نیز دارند.
=== دریافت کننده ورودی===
قلمی مخصوص، که در بیشتر دستگاه‌های دیجیتالی شخصی، گیرنده‌ی ورودی از کاربران می‌باشد و از روش شناسایی دست خط برای دریافت ورودی استفاده می‌کند. در کنار این قلم این دستگاه‌ها دارای صفحه نمایشی حساس به حسگرهای لامسه بوده و کلید‌های میانبری نیز در آن‌ها تعبیه شده است. انواع دیگری از این دستگاه‌ها علاوه بر قابلیت‌های فوق صفحه کلیدی قابل حمل نیز دارند.
در این دستگاه‌ها نرم افزار‌هایی برای یادداشت کردن متن وجود دارد و بدین ترتیب خوانش متن در این دستگاها اهمیت می‌یابد. خوانش متن در هر یک از انواع آن، با توجه به نوع دریافت کننده‌ی به کار رفته متفاوت است. برای مثال در PDAهایی با صفحه نمایش لمسی و دارای قلم مخصوص صفحه کلیدی مجازی وجود دارد که کاربر با انتخاب صحیح حروف می‌تواند متن مورد نظر خود را وارد نماید. دستگاه‌هایی ازین نوع که قابلیت تشخیص دست خط نیز دارند، به کاربر این امکان را می دهند که متن مورد نظر خود را به سادگی بنویسد سپس این متن به دست خطی پیش فرض تبدیل می‌شود.(البته طریقه‌ی نوشتن حروف در تشخیص درست آن‌ها در این روش اهمیت دارد که می‌تواند توسط خود دستگاه و به کمک فایل‌های آموزشی در اختیار کاربر قرار گیرد). در انواعی از این دستگاه‌ها با قابلیت صفحه کلید(منظور نوع حقیقی آن است) کاربر به کمک حروف و نشانه‌های صفحه کلید می‌تواند متن مورد نظر خود را بنویسد. این صفحه کلید هم می‌تواند صفحه کلیدی تاشو و قسمتی از خود دستگاه باشد و هم می‌تواند صفحه کلیدی خارجی بوده و از طریق درگاه USB، بلوتوٍث و دیگر راه‌های ارتباطی مورد استفاده قرار گیرد.
===کارت های حافظه===
کارت‌های حافظه وسیله‌ای محبوب برای افزایش ظرفیت حافظه‌ی دستگاه‌ها هستند. PDAها نیز از این قاعده مستثنی نیستند. ظرفیت کارت‌های حافظه امروز و موجود در بازار بسیار متفاوت است و از انواع مگابایت تا گیگابایت در دسترس هستند. برای استفاده از این کارت‌ها، دستگاه نیازی به محلی دارد که این کارت‌های حافظه بتوانند در آن قرار گیرند و اطلاعاتی بر روی آن‌ها ذخیره و یا خوانده شود. از دیگر ویژگی‌های مهم این حافظه‌ها قابل حمل بودن آن‌ها است.
===همگام سازی===
بیشتر دستیار‌های دیجیتالی شخصی این قابلیت را دارند که داده‌های خود را با برنامه‌های کاربردی موجود در رایانه‌ی کابران همگام سازی کنند. این ویژگی این امکان را به کاربر می‌دهد تا تماس‌ها، برنامه‌های روزانه و یا دیگر اطلاعات خود را به کمک برنامه‌هایی مانند Microsoft Outlook بروز رسانی کند، به این ترتیب کاربر بتواند داده‌های بروز رسانی شده خود را در PDA نیز داشته باشد و یا داده‌های بروز رسانی شده خود را از PDA به رایانه خود منتقل نماید. این ویژگی سبب می شود که نیاز به بروز رسانی در دو دستگاه را نداشته باشیم و از طرفی دیگر در صورت ایجاد شدن مشکل برای یکی از دستگاه‌ها، (همانند مفقود شدن دستگاه، ربوده شدن و یا خراب شدن آن)اطلاعات از دست نروند چرا که دستگاه دوباره و به سادگی می‌تواند با دستگاه حاوی اطلاعات همگام شود.
علاوه بر موارد گفته شده در بعضی موارد کاربر به قابل حمل بودن داده‌هایی نیاز دارد که همانند داده‌های متنی وارد کردن آن‌ها در دستگاهی با صفحه کلیدی کوچک و یا از طریق قابلیت شناسایی دست خط نیازمند زمان و دقت بیشتری است اما این شرایط با شرایط کاربر تناسب ندارد، در این موارد کاربر می‌تواند اطلاعات خود را در رایانه‌ی شخصی خود وارد کرده و سپس برای حمل آسان آن، PDA خود را با رایانه‌اش همگام نماید.
بیشتر PDAهایی که به بازار عرضه می‌شوند قابل همگام سازی با رایانه هستند. این کار به کمک نرم افزارهای همگام سازی که بعضی از آن‌ها بر روی PDAها و بعضی دیگر بر روی رایانه‌ها نصب می‌شوند صورت می‌گیرد. نمونه‌هایی از این برنامه‌ها در زیر آورده شده‌اند:
Microsoft ActiveSync که از آن برای سیستم عامل‌هایی همچون ویندوز تلفن همراه، ویندوز CE و Pocket PC استفاده می‌شود.
BlackBerry Desktop Software که از آن در همگام سازی سیستم عامل‌های BlackBerry استفاده می‌شود.
Palm Desktop for Windows برای سیستم عامل Palm OS
Apple iTunes که در Mac OS X و Microsoft Windows برای همگام سازی دستگاه‌های iOS استفاده می‌شود.<ref>{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی۱ = Ross| نام۱ = John | نام خانوادگی۲ = Murdock| نام۲ = Kelly | فصل = Synchronizing Your Data File | عنوان = PC Users Bible | سال = 2007 | ناشر = Wiley Publishing, Inc | شابک = 9780470088975 | نشانی = https://books.google.com/books?id=d-4DWu2tFu4C&pg=PA636&lpg=PA636&dq=list+of+synchronization+software+for+pda&source=bl&ots=vGRUju_lTz&sig=wLmk55ift56I7awZH9P5Ll_Ur9c&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwiRn-qj4s_TAhVK7BQKHb0_BSsQ6AEITjAG#v=onepage&q=list%20of%20synchronization%20software%20for%20pda&f=false | صفحه = 636 | زبان = en }} </ref>
با کمک این نرم افزار‌ها و توسط روش‌های ارتباطی مختلف اعم از سیمی و روش‌های ارتباطی بدون سیم نظیر مادون قرمز، بلوتوث و شبکه‌های بی سیم می‌توان عملیات همگام سازی را انجام داد.
==سیستم عامل‌های مورد استفاده در پی دی ای‌ها==
سیسنم عامل‌های متداول نصب شونده بر روی PDAها عبارتند از:
* Palm OS
* Microsoft Windows Mobile (Pocket PC) به همراه Windows CE kernel
* WebOS
که دو مورد اول از محبوبیت بیشتری برخوردارند. سيستم عامل Palm OS ، در مقایسه با Pocket PC به حافظه کمتری نياز دارد و دارای سرعت بيشتری نیز می‌باشد. در مقابل سيستم عامل Pocket PC نمايشگرهای رنگی، گرافيک، نسخه‌های خاصی از نرم افزارهای Word,Excel و ساير دستگاه‌ها ( نظير Built-in MP3 player,MPEG movie Player ) را پشتیبانی می‌کند.
همچنین سیستم عامل‌های دیگری نیز موجودند که به ندرت از آن‌ها استفاده می‌شود. مانند:
* EPOC و پس از آن [[سیمبیان]]
* [[لینوکس]]
* Newton
* QNX و یا [[کیوان‌اکس]](در IPAQ)
==کاربردهای علمی و پزشکی دستیار دیجیتالی شخصی==
پزشکان و متخصصان حوزه‌ی سلامت به اطلاعاتی به روز در هر نقطه و هر لحظه‌ای از زمان نیاز دارند، به همین دلیل دستیار دیجیتالی شخصی که این امکانات را فراهم می‌آورد به این حوزه ورود پیدا کرده است. PDA یک ابزار سیار است که می‌تواند به طور گسترده‌ای برای مقاصد مختلفی در زمینه‌ی مراقبت‌های بهداشتی به کار گرفته شود. به دلیل سودمندی‌های بسیار استفاده از این دستگاه، انتظار می‌رود که سطح استفاده از آن روز به روز افزایش یابد.
از جمله استفاده‌های PDA ها در زمینه‌های پزشکی، تشخیص بیماری‌ها و تجویز داروی مناسب است. همچنین این دستگاه به بیماران کمک می کند تا در طول دوره‌ی درمان، نشانه‌های بهبود بیماری خود را با دقت بیشتری ثبت و نگهداری نمایند و سوابق کاملتری از بیماری خود در دسترس داشته باشند.<ref>http://www.skyscape.com/company/NewsArticle.aspx?id=336</ref>
شرکت‌های تولید کننده‌ی دستگاه‌های PDA به منظور فراهم‌آوردن کاربرد‌ها و استفاده‌های پزشکی و بهداشتی از این دستگاه‌ها نرم‌افزار‌هایی را تولید می‌کنند که این خدمات را در اختیار کاربران قرار می‌دهد. از جمله این نرم افزار‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
* Epocrates RX: این نرم افزار برخی از مشخصات ابتدایی دارو‌ها در پایگاه داده را بروزرسانی می کند. این مشخصات می توانند شامل دوز دارو برای بزرگسالان و کودکان، موارد منع مصرف، عوارض جانبی، قیمت گذاری، ترکیبات دارو‌ها و ... باشند.
* MedRules: شامل مجموعه‌ی قوانین پیش بینی بالینی مبتنی بر شواهدی همچون نمره‌ی بیشاپ و معیارهای رانسون که همچنین ابزاری است برای تشخیص خطر مرگ و میر در ذات‌الریه اکتسابی.
* MedMath: این نرم‌افزار مجموعه‌ای از فرمول‌های مفید است که به صورت واسطی با استفاده‌ی آسان ارائه شده است. برنامه دیگری نیز تحت عنوان MedCalc وجود دارد که عملکردی مشابه با این برنامه دارد.<ref>http://www.aafp.org/fpm/2005/0400/p78.html</ref><ref>{{یادکرد ژورنال | نویسنده = Anna M Lindquist, Pauline E Johansson, Göran I Petersson, Britt-Inger Saveman, and Gunilla C Nilsson | عنوان = The Use of the Personal Digital Assistant (PDA) Among Personnel and Students in Health Care: A Review | ژورنال = J Med Internet Res | سال = 2008 | pmc = PMC2629360 | doi = 10.2196/jmir.1038 | url =https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2629360/ | زبان = en}}</ref>
به طور کلی، مزایای استفاده از PDA ها در آموزش‌های پزشکی به ارائه‌ی جایگزینی
برای روش‌های یادگیری، مشورت با مراجع پزشکی، آزمایش های پزشکی و به روز‌رسانی‌های اطلاعات مربوطه منجر می‌شود؛ در حالی که اشکالاتی شامل مشکلات در نصب و راه‌اندازی نرم افزار، از دست دادن اطلاعات
به علت پشتیبان گیری نادرست، امنیت داده ها، مقیاس پذیری و همگام سازی داده‌ها و ... دراین روش موجود است.
==استفاده از دستیار دیجیتالی شخصی در امر آموزش==
PDAها ابزار شخصی سودمندی محسوب می‌شوند که می‌توانند به عنوان ابزار آموزشی مفید نیز مورد استفاده قرار بگیرند (مک فادن، 2001). با گسترس امکانات و قابلیت‌های طیف وسیع نرمافزارهای PDA، استفاده‌های آموزشی این وسیله نیز افزایش می‌یابد. امروزه PDAها امکاناتی نظیر برقراری ارتباط، تسهیل و افزایش یادگیری را فراهم آورده‌اند. تحقیقات صورت گرفته نشان می‌دهد که رایانه های جیبی سطح انگیزشی دانش آموزان را افزایش می‌دهند و در بیشتر کلاس‌ها فضای یادگیری را بهبود می‌بخشند چرا که احساس بهتری از ارتباط با کلاس و محتوای آن را به دانش آموزان القا می‌کنند. علاوه بر آنچه در بالا گفته شد، استفاده از رایانه‌های جیبی در محیط‌های آموزشی فواید دیگری نیز دارد که بخشی از آن‌ها را برمی‌شماریم:
* پیگیری آسان‌تر روند پیشرفت درسی دانش آموزان
* برگزاری آزمون‌های ارزیابی معتبر
* دسترسی سریع تر به اطلاعات دانش آموزان
* نگهداری سوابق و نمرات دانش آموزان
* دسترسی به محتوای دروس تدریس شده از طریق ذخیره آن‌ها
همچنین استفاده از PDAها آسان بوده، انتقال اطلاعات در آن‌ها سریع‌تر است و قابل حمل هستند و می‌تواند چندین کتاب را در حجم کوچکتری نگهداری کرده و به راحتی جابه‌جا شوند و از طرفی سبب مصرف کمتر کاغذ شده و به محیط زیست نیز کمک نمایند.<ref>{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی۱ = M.Castelli| نام۱ = Darla | نام خانوادگی۲ = Holland Fiorentino| نام۲ = Leah | فصل = Technology in the Palm of Your Hand | عنوان = Physical Education Technology Playbook | سال = 2008 | ناشر = HUMAN KINETICS | شابک = 9780736060554 | نشانی = https://books.google.com/books?id=rTxige_3AM0C&pg=PA93&lpg=PA93&dq=use+pda+in+education&source=bl&ots=jvL_KKYpMq&sig=jH0devDQfrAj_cublNB0ON7emus&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwjRz-OXotHTAhXDEywKHbEsAfYQ6AEIUTAG#v=onepage&q=use%20pda%20in%20education&f=false | صفحه = 93 | زبان = en }}</ref>
==برخی از مدل‌های PDA==
* مدل Acer سری N
* AlphaSmart
* Apple Newton
* Apple Newton
* Atari Portfolio
* Dell Axim
* E-TEN
* سری Huawei
* iPhone
* سری HTC(Dopod, Qtek)
* HP Jornada Pocket PC
* LifeDrive
== منابع ==
{{پانویس}}
{{یادکرد-ویکی
|پیوند=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Personal_digital_assistant&oldid=777781121
|عنوان=Personal digital assistant
|زبان=انگلیسی
|بازیابی= ۲۹ آوریل ۲۰۱۷}}
{{رده‌بندی رایانه‌ها}}
{{داده‌های کتابخانه‌ای}}
[[رده:پی‌دی‌ای]]
| |||