ویکی‌پدیا

سامانه نگارش زبان ژاپنی: تفاوت میان نسخه‌ها

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
→ تفاوت قدیمی‌ترتفاوت جدیدتر ←
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
دیداریویکی‌متن
جز 1 ویرایش خرابکارانهٔ 83.122.98.32 (بحث) به آخرین ویرایش 5.113.229.152 خنثی‌سازی شد. ([[وپ:توینکل|ت...
خط ۱:
{{درباره|سیستم نوشتاری زبان ژاپنی|جنبه‌های دیگر این زبان به نوشتار|زبان ژاپنی}}
[[پرونده:Heibon-pp.10-11.jpg|بندانگشتی|320px|نوول ژاپنی منتشر شده در سال ۱۹۰۸ که متن آن به روش ترکیب [[کانجی]] و الفبای [[کانا]] (漢字仮名交じり文) که معمول‌ترین دبیره‌نگاری (رسم الخطرسم‌الخط) در [[زبان ژاپنی]] است نوشته شده. [[فوریگانا|نویسه‌های روبی]] (Ruby characters) در سمت راست (یا بالای) کانجی‌ها یا [[حروف چینی]] ظاهر شده و تلفظ آن را از طریق الفبای کانا ([[هیراگانا]] و [[کاتاکانا]]) یا علایم دیگر نشان می‌دهد.]]
* '''سامانه نگارش زبان ژاپنی''' در [[ژاپن]] امروز از چهار نوع [[خط (نوشتار)|خط]] ('''[[کانجی]]'''، دو نوع [[الفبا|الفبای]] '''[[کانا]]''' و '''[[روماجی]]''') برای نوشتن استفاده می‌کند:
* '''کانجی‌ها''' [[واژه‌نگار|واژه‌نگارهایی]] هستند که از [[زبان چینی]] به عاریت گرفته شده‌اند.
* '''کانا''' شامل دو دسته خط هجانگار است:
* '''[[هیراگانا]]'''، که برای نوشتن کلمه‌های اصیل ژاپنی به کار می‌رود و
* '''[[کاتاکانا]]'''، که برای نگارش واژه‌های وام‌گرفته شده از زبان‌های دیگر یا گایرای‌گو (gairaigo, 外来語) به کار می‌رود. کاتاکانا گاه به منظور تاکیدتأکید به روی کلمه‌ای جایگزین کانجی یا هیراگانای آن کلمه می‌شود.
* '''روماجی''' یا [[حروف لاتین]] برای نگارش [[هجا|هجاهای]]های زبان ژاپنی و همچنین نوشتن از طریق [[صفحه‌کلید]] [[رایانه]] به کار می‌رود.
 
در مثال زیر، برگرفته از تیتر روزنامه آساهی در تاریخ نوزدهم آوریل ۲۰۰۴:
<!--- عدد 1۱ در متن مقاله فارسی‌سازی نشود --->
:{{lang|ja|2=<span style="color:green">ラドクリフ</span>、<span style="color:green">マラソン</span><span style="color:red">{{lang|ja|五輪代表}}</span><span style="color:blue">に</span><span style="color:black">1</span><span style="color:red">{{lang|ja|万}}</span><span style="color:black">m</span><span style="color:red">{{lang|ja|出場}}</span><span style="color:blue">にも</span><span style="color:red">{{lang|ja|含}}</span><span style="color:blue">み</span>}}
 
علاوه بر [[اعداد هندی-عربی]] (<!--- عدد 1۱ در متن مقاله فارسی‌سازی نشود ---> عدد 1۱ به رنگ سیاه)، هر چهار خط رایج در زبان ژاپنی، <span style="color:red">کانجی (قرمز)</span>، <span style="color:blue">هیراگانا (آبی)</span>، <span style="color:green">کاتاکانا (سبز)</span>، <span style="color:black">و روماجی (سیاه)</span> به کار برده شده‌اند. این جمله به صورت زیر خوانده می‌شود:
 
:''<span style="color:green">رادوکوریفو</span>، <span style="color:green">ماراسون</span> <span style="color:red">گورین دای‌هیو</span> <span style="color:blue">نی</span> <span style="color:black">ایچی</span>-<span style="color:red">مان</span> <span style="color:black">مه‌تورو</span> <span style="color:red">شوتسوجو</span> <span style="color:blue">نی مو</span> <span style="color:red">فوکو</span><span style="color:blue">می</span>''
خط ۱۸:
و ترجمه آن عبارت است از:
 
"«رادکلیف علاوه بر ماراتن المپیک، در ده‌هزار متر نیز شرکت می‌کند"»
 
== چند نمونه از واژه‌های ژاپنی ==
خط ۷۳:
== استفاده از نویسه‌های گوناگون ==
[[پرونده:Table hiragana.svg|بندانگشتی|200px|نحوه نگارش [[هیراگانا]]]]
بیشتر جمله‌های ژاپنی دربردارنده '''کانجی''' و '''هیراگانا''' است. کانجی برای نمایش [[اسم|نام‌ها]]، [[فعل|فعل‌ها]]،‌ها، [[صفت|صفت‌ها]]‌ها و [[قید|قیدها]]ها به کار می‌رود. در زبان ژاپنی بخش پایانی یا دنباله فعل و صفت و قید به اقتضای زمان و حالت جمله تغییر می‌کند. این دنباله‌ها با هیراگانا نمایش داده می‌شود. برای نمونه میرو ('''見る''') زمان حال فعل دیدن است ('''見''' کانجی و '''る''' هیراگانا است). شکل گذشته این فعل با تغییر به میتا ('''見た''') ساخته می‌شود (حرف هیراگانای '''る''' به حرف هیراگانای '''た''' تغییر می‌کند). [[حرف اضافه|حروف اضافه]] و [[حرف ربط|ربط]] و نشانه مفعول بی‌واسطه و غیر از آن نیز به هیراگانا نوشته می‌شود. نقش دیگر هیراگانا نمایش تلفظ کانجی‌ها است. از هیراگانا در کتاب‌های کودکان نیز به جای کانجی (یا همراه با آن) استفاده می‌شود. کلماتی که از زبان‌های بیگانه وام گرفته شده است به خط '''کاتاکانا''' نوشته می‌شود. کاتاکانا برای نوشتن نام بعضی از [[گیاهان]] و [[حیوانات]] که کانجی کم‌استفاده‌ای دارند به کار برده می‌شود. از '''روماجی''' یا حروف لاتین برای نوشتن واژه‌های اختصاری نظیر OPEC و NATO استفاده می‌شود. نام مکان‌ها در ایستگاه‌های قطار این کشور علاوه بر کانجی و هیراگانا به خط [[فوریگانا|فوریگانای]] روماجی نیز نمایش داده می‌شود.
[[پرونده:Table katakana.svg|بندانگشتی|200px|نحوه نگارش [[کاتاکانا]]]]
 
== نویسه‌های روبی ==
'''نویسه‌های روبی''' (Ruby characters) هجانماهای تشریحی کوچکی است که در بالا یا سمت راست کاراکترهای [[واژه‌نگار|واژه‌نگاری]] چون [[حروف چینی]] و کانجی حاشیه‌نویسی می‌شوند تا نمایان کننده تلفظ این واژه‌ها باشد. تلفظ واژه‌نگارها به خودی خود مبهم است. در زبان ژاپنی به این نویسه‌ها '''روبی''' (ルビ) یا '''[[فوریگانا]]''' (ふりがな) گفته می‌شود . از '''هیراگانا''' و گاهی نیز '''کاتاکانا''' برای حاشیه‌نویسی در زبان ژاپنی استفاده می‌شود.
 
نمایش تلفظ کانجی [[توکیو]] با استفاده از فوریگانا:
خط ۸۷:
 
== تلفظ‌های ژاپنی و نگارش به زبان فارسی ==
حرف '''و''' در [[خط فارسی]] برای نمایش هر دو صدای '''او''' و '''اُ''' به کار برده می‌شود، مثل '''خوب''' و '''خوش'''، '''مور''' و '''موج'''. در نوشتار فارسی، به استثنای جزوه‌های آموزشی زبان، استفاده از حرکت‌های خط فارسی ([[واکه|واکه‌های]]‌های کوتاه ،کوتاه، '''فتحه''' و '''کسره''' و '''ضمه''') مرسوم نیست و از این رو برای نگارش صدای '''اُ''' در بسیاری از کلماتی که از زبان‌های دیگر وارد فارسی شده‌اند حرف '''واو''' به کار برده می‌شود. برای نگارش واژه‌های ژاپنی [[اوریگامی]]، [[کیمونو]]، [[بونسای]]، [[رونین]] و غیر از آن نیز حرف '''و''' برای نمایش صدای '''اُ''' به کار رفته است. در جدول الفبایی زبان ژاپنی، حروف به صورت [[واج|واج‌های]]‌های صدادار و [[هم‌خوان (آواشناسی)|بی‌صدا]] نمایش داده نمی‌شود. آنچه که در جدول هجاهای الفبای کانا دیده می‌شود یک واحد تفکیک ناپذیرتفکیک‌ناپذیر است که یا واجی صدادار است یا واجی بی‌صدا که با یکی از صداها دنبال می‌شود (به جز حرف '''ن'''　 ('''ん''') که با واج صداداری دنبال نمی‌شود). همچنین زبان ژاپنی تفاوتی بین واج‌های '''ر''' و '''ل''' قائل نمی‌شود و تلفظ هر دو آن‌ها یکی است.
 
[[پرونده:Kana in Persian.jpg|وسط|900px|]]
در توضیح حروف قرمز رنگ جدول بالا باید اشاره کرد که ゑ در تلفظ امروز زبان ژاپنی همان صدای え (ئه) را دارد و به ندرت به کار می‌رود. ゐ نیز همان صدای い (ئی) را داشته و به ندرت به کار برده می‌شود.
 
== کیا ==
'''کیا'''، '''کیو'''، '''میا''' و غیر از آن یک حرف و یک '''[[هجا]]''' هستند (به تعبیر دقیق‌تر یک '''مورا''' Mora) و باید بدون توقف به روی حرف '''ی''' با سرعت ادا شوند.
سطر ۹۸ ⟵ ۹۹:
 
== تسو ==
'''تسو''' یک حرف و یک مورا است و صدایی است بین '''ت''' و '''س''' که از میان دندان‌های پیشین تولید می‌شود. تسو همان حرفی است که در آغاز واژه [[سونامی]] قرار دارد اما تک‌هجایی ادا کردن آن با سین فارسی به تلفظ اصلی نزدیک‌تر است تا تلفظ آن با دوهجای تسو.
 
== فو ==
سطر ۱۰۴ ⟵ ۱۰۵:
 
== ن ==
به جز حرف '''ن''' همه حروف زبان ژاپنی به مصوت ختم می‌شود.
 
== جستارهای وابسته ==
سطر ۱۲۲ ⟵ ۱۲۳:
* {{یادکرد-ویکی|پیوند =http://ja.wikipedia.org/wiki/ゐ|عنوان =ゐ|زبان =ژاپنی |بازیابی = ۱۰ دسامبر ۲۰۱۰}}
</small>
 
== پیوند به بیرون ==
* [http://www.pinyin.info/readings/texts/unger2_introduction.html#modern_japanese The Modern Japanese Writing System]
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/wiki/سامانه_نگارش_زبان_ژاپنی»