گاهشماری جلالی: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
Yamaha5Bot (بحث | مشارکتها) جز ربات:اصلاح مقاله با استفاده از AWB |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۸:
گاهشماری جلالی در راستای اصلاح و محاسبه دقیق گاهشماری ایرانی و در پی [[گاهشماری یزدگردی]] بوجود آمد. بیتوجهی به اجرای کبیسه گیری گاهشماری یزدگردی از سال ۳۷۵ یزدگردی (۱۰۰۶ میلادی) تا اوایل دوران [[جلالالدوله ملکشاه سلجوقی]] موجب شده بود، [[نوروز]] هجده روز نسبت به زمان واقعی جابجا شود؛ و اعتدال بهاری بجای اول فروردین با نوزدهم فروردین منطبق شود. از این رو با حذف هجده روز آغاز فروردین و اعمال آن بعنوان کبیسه در پایان سال ۴۴۷ یزدگردی و قرار گرفتن موقعیت ورود خورشید به نقطه اعتدال بهاری در سرآغاز سال، گاهشماری جلالی شکل گرفت.<ref name=calendar.ut.ac.ir-TJ3>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://calendar.ut.ac.ir/Fa/CalHistory/CalHistory4-2-3.asp#4-2-4 |عنوان=گاهشماری جلالی ۱ | ناشر =پایگاه اطلاعرسانی '''مرکز تقویم''' مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران |تاریخ = |تاریخ بازبینی=اسفند ۱۳۹۰}}</ref>
گاهشماری جلالی توسط عدهای از ریاضی دانان ایرانی از جمله [[ابو محمد عصمتی استاد الممالک جلالیه و ابوالفتح عبدالرحمان منصور خازنی]]، [[ابومظفر اسفزاری]]، [[ابوعباس لوکری]]، محمد بن احمد معموری، میمون بن نجیب واسطی، ابن کوشک بیهقی مباهی و در رأس آنان [[حکیم عمر خیام]] در ۳ رمضان ۴۷۱ هجری قمری تدوین شد.<ref>نوروزنامه، رساله منسوب به خیام نیشابوری</ref> کار تدوین این تقویم در دورهٔ جلالالدین ملکشاه سلجوقی با فرمان [[خواجه نظامالملک]]<ref name="calendar.ut.ac.ir-TJ3"/> و محل رصد آن شهرهای [[اصفهان]] (پایتخت [[سلجوقیان]])، [[ری]] و [[نیشابور]] ذکر شدهاست.<ref>گاهشماری ایرانی، موسی اکرمی، تهران: دفتر پژوهشهای فرهنگی، چاپ اول (۱۳۸۰)، صفحهٔ ۵۰.</ref>
گاهشماری جلالی تا پیش از [[مشروطه]] در ایران رسمیت نداشت و با تغییراتی از جمله در مبدأ و اسامی و طول ماهها در قالب [[تقویم هجری شمسی برجی]] از سال [[۱۳۲۹]] [[هجری قمری]] برابر با [[۱۲۸۹]] [[هجری خورشیدی]] در ایران به کار رفته و سپس با تغییراتی در قالب [[تقویم هجری شمسی]] در سال ۱۳۰۴ خورشیدی کلیات آن به همراه نامهای فارسی برای ماهها و تعدیل طول ماهها به تصویب [[مجلس شورای ملی]] [[گاهشماری رسمی ایران]] شد. [[گاهشماری ایران]] و [[گاهشماری افغانستان]] بر پایه گاهشماری جلالی ساخته شدهاند ولی هم درازای ماههایشان و هم آغاز تاریخشان با گاهشماری جلالی دگرگونی دارد.
|