انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۳۷۶): تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
←تخلف نهادها و حمایتها: ابرابزار |
←احزاب و امضا: ابرابزار |
||
خط ۸۷:
}}
انتخابات هفتمین دوره ریاست جمهوری ایران در [[۲ خرداد]] [[۱۳۷۶]] برگزار شد. این انتخابات که به پیروزی غیرمنتظره [[محمد خاتمی]] انجامید آغازگر دورانی است که به اصلاحات و دوم خرداد معروف شده‌است.<ref>[http://hamshahrionline.ir/details/82636 آشنایی با ادوار انتخابات ریاست جمهوری در ایران]</ref> میزان مشارکت در انتخابات این دوره ریاست جمهوری ۸۰ درصد از واجدین شرایط در انتخابات بود که رکورد بیشترین درصد میزان مشارکت را دارا است.<ref>[http://www.bbc.com/persian/iran/story/2005/06/050601_a_mb_election_history.shtml بررسی آماری انتخابات ریاست جمهوری در ایران]</ref>
== کاندیدها و فعالیت‌ها ==
=== چپ ===
در ۷ آبان ۱۳۷۵ [[میرحسین موسوی]] گزینه قاطع چپ‌گراها با بیانیه‌ای از کاندیداتوری انتخابات ریاست جمهوری هفتم امتناع کرد. اما روز ۲۳ دی که [[مجمع روحانیون مبارز]] نام [[سید محمد خاتمی]] وزیر ارشاد سابق دولت [[اکبر هاشمی رفسنجانی]] را به عنوان کاندیدای خود اعلام کرد و در ۱۳ بهمن این حضور با اعلام رسمی قطعیت پیدا کرد. بسیاری از مردم و به خصوص طرفداران نواندیشان بر این باور بودند که محمد خاتمی شاید برنده این انتخابات نباشد اما حضورش در عرصه، تنور انتخابات را داغ خواهد کرد.<ref>صد روز با خاتمی، بابک داد، وزارت فرهنگ و ارشاد، ۱۳۷۷</ref> در این حین بسیاری از صاحب‌نظران جناح‌های مختلف به بررسی این حضور و اظهار نظر در این زمینه پرداختند؛ فصل مشترک تمام این اظهار نظرها آن بود که حضور محمد خاتمی موجب افزایش حضور مردم بر سر صندوق‌های رأی می‌شود.<ref>[http://hiva-news.ir/?p=882 مروری بر انتخابات دوم خرداد۷۶ / بخش اول]</ref>
در نیمه دوم اسفند برخی اعضای [[حزب کارگزاران سازندگی]] نیز به جمع حامیان محمد خاتمی پیوستند و این ائتلاف از سوی جناح رقیب غیرممکن و سؤال برانگیز محسوب می‌شد؛ گرچه این سؤال در ۲۷ اسفند ماه از سوی عطاءالله مهاجرانی و بسیاری از یاران خاتمی پاسخ داده شد، اما همچنان جناح مقابل بر آن به دید تعجب و نقادانه می‌نگریست و گفته می‌شد که در صورت پیروزی محمد خاتمی در انتخابات در مجموعه حامیان محمد خاتمی اختلاف پیدا می‌شود. در اواخر اسفند در دو روز مانده به تحویل سال بیانیه‌ای در حمایت از محمد خاتمی از سوی ۲۲ سینماگر منتشر شد.<ref>[http://hiva-news.ir/?p=882 مروری بر انتخابات دوم خرداد۷۶ / بخش دوم]</ref>
تفاوت محمد خاتمی با کاندیداهای دیگر بیشتر به چشم می‌آمد، وی در مناظره تلویزیونی در پاسخ به سؤال امکان رابطه ایران و آمریکا گفت، رابطه با این کشور منوط به سه شرط «عزت، مصلحت و حکمت» است. همین امر باعث می‌شود قشر دیگری از روشنفکران جامعه به حمایت از محمد خاتمی جلب شود. در این برهه اکثر گروه‌های چپ‌گرا به حمایت از خاتمی می‌پردازند و حزب کارگزاران با بیانیه‌ای در تاریخ ۱۳۷۶/۱/۲۴ حمایت رسمی خود را از خاتمی اعلام می‌کند.<ref>[http://tarikhirani.ir/fa/files/22/bodyView/191/از.امتناع.موسوی.تا.پیروزی.خاتمی.مروری.بر.انتخابات.دوم.خرداد.۷۶.html از امتناع موسوی تا پیروزی خاتمی/ مروری بر انتخابات دوم خرداد ۷۶]</ref>
در روز ۳۰ فروردین پس از سخنرانی محمد خاتمی، در میان جمعیت ۴۰ هزار نفری حاضر در دانشگاه و خیابان‌های اطراف تهران گروهی بالغ بر ۷۰ نفر وارد صحن دانشگاه شدند و به درگیری و شعارهای مخرب پرداختند.<ref>[http://tarikhirani.ir/fa/files/22/bodyView/191/از.امتناع.موسوی.تا.پیروزی.خاتمی.مروری.بر.انتخابات.دوم.خرداد.۷۶.html تحولات دوم خرداد / تاریخ ایرانی]</ref> روش تبلیغاتی محمد خاتمی که به طور عجیبی بر روی مردم اثر مثبت داشت، سفر با اتوبوس و سخرانی در کنار دانشجویان و رای اولی‌ها بود که با استقبال وسیع مردم مواجه شد. محمد خاتمی با روش مردمی کمک کرد تا شکاف بین دولت و جامعه کمتر شود و رفته رفته به عامه مردم بفهماند که بر سرنوشت خود تسلط دارند. در دوران خاتمی یک جنبش حقیقی بر اساس دیدگاهی مستحکم ایجاد شد که قشر گسترده‌ای را جذب خود کرد.<ref>[http://tarikhirani.ir/fa/news/36/bodyView/5802/روایت.محمد.صدر.از.کاندیداتوری.خاتمی.در.انتخابات.۷۶.html روایت محمد صدر از کاندیداتوری خاتمی در انتخابات ۷۶]</ref>
=== راست ===
در نیمه اول اسفند، حمایت گروه‌ها و احزاب از کاندیداهای خود تا حدودی مشخص شده بود و اکثر گروه‌های راست‌گرا حمایت خود را از علی‌اکبر ناطق نوری اعلام کرده بودند و برخی اجماع خود را بر روی دومین کاندیدای این جناح یعنی [[محمد محمدی ری شهری]] قرار دادند. در این سوی صحنه و در میان گروه‌های، تنها مجمع روحانیون مبارز و برخی تشکل‌های دانشجویی به صورت رسمی به حمایت از سیدمحمد خاتمی پرداخته بودند و این مسئله به وضوح نشان‌دهنده پایگاه محکم [[علی‌اکبر ناطق نوری]] در میان گروه‌ها و احزاب در آن برهه زمانی بود. در این بین برخی از علما نشریات و رسانه‌های راست گرا و گاهی تندرو از ناطق نوری حمایت کردند.<ref>[http://hiva-news.ir/?p=882 مروری بر انتخابات دوم خرداد۷۶ / بخش دوم]</ref>
== احزاب و امضا ==
| |||