سلطان‌العلماء آملی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Sahand Ace (بحث | مشارکت‌ها)
ادغام شد
خط ۱:
{{ادغام|سلطان العلماء}}
{{بهبود منبع}}
 
'''سید علاءالدین حسین بن رفیع‌الدین محمد بن شجاع‌الدین محمود الحسینی مرعشی آملی'''(۱۰۰۱ اصفهان - ۱۰۶۴ مازندران) مشهور به '''خلیفة السلطانسلطان‌العلماء''' یاو '''سلطان العلماءخلیفه‌سلطان'''، یکی از بزرگان [[مرعشیان|خاندان مرعشی]] و از نوادگان [[میر قوام‌الدین مرعشی]] است، که در سال ۱۰۰۰هجری در [[اصفهان]] متولد شد. وی وزیر اعظم ایران در روزگار [[شاه عباس یکم]]، [[شاه صفی]] و [[شاه عباس دوم]] و از فقیهان شیعه است.
 
بخشی از تحصیلات خود را نزد پدرش '''میرزا رفیع الدین''' که از علما ودانشمندان آن عصر بود آموخت، همچنین سال‌ها در محضر '''حاج ملا محمود اصفهانی''' و به ویژه [[میرداماد]] و [[بهایی]] به تحصیل علوم معقول و منقول پرداخت، وی در خدمت شیخ بهایی هم درس [[ملا خلیل قزوینی]] بود.
سطر ۱۷ ⟵ ۱۶:
 
[[صائب تبریزی]] قصیدۀ بلندی در رثای وی سرود که مطلع آن «'''آه از دستور عالم وای از سلطان علم'''» که به حروف ابجد عدد برابر سال ۱۰۶۴، روز در گذشت وی می‌باشد.{{مدرک}}
 
== تبار ==
اجداد او از علماء و حکام مازندران بوده‌اند.
 
== تحصیلات ==
وی از پدر خود و [[شیخ بهایی]] علم آموخته‌است. وی داماد [[شاه عباس یکم]] بود و به مدت پنج سال وزارت او را به عهده داشت. [[علامه مجلسی]] صاحب [[بحار الأنوار]] از شاگردان او بوده‌است و «حاشیه بر تهذیب و استبصار» و «دیوان سلطان‌العلماء» از جملهٔ آثار اوست.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://www.al-shia.org/html/far/5ola/andishmandan/298.htm |عنوان=سلطان‌العلماء حسینی مرعشی (ره) | ناشر =الشیعه |تاریخ = |تاریخ بازبینی=مرداد ۱۳۹۱}}</ref>
 
== زندگی ==
علاءالدین سید حسین بن رفیع‌الدین یکی از سادات و فقهای شهیر عصر [[شاه عباس اول]] بود. وی از جانب پدر با ۲۹ واسطه نسب خود را به [[علی بن حسین]] می رساند. از جانب مادر از سادات شهرستان بود. اسلاف پدری خلیفه سلطان پیوسته از سادات مازندران بودند امّا پدرش رفیع الدین جزو سادات معروف اصفهان بود. این که نسل چندم از اسلاف وی در اصفهان متوطن گشته و به سادات این شهر معروف گشتند دقیقاً معلوم نیست امّا اسکندر بیک می نویسد: «[میرزا رفیع الدین محمد که پدر خلیفه سلطان است] اباً عن جد در دارالملک صفاهان [صاحب] املاک و رقبات بوده اند.» و در جای دیگر می نویسد: «امیر نظام الدین نامی از اجداد ایشان از حوادث ایام به صفاهان آمده بود. سید حسین معروف به خلیفه سلطان در سال ۱۰۰۱ ه‍.ق. و در [[شهر اصفهان]] متولد شد. بسیاری از اسلاف وی از بزرگان مذهبی و سیاسی ِاَزمنه متفاوت بودند; اسلاف متأخر وی پیوسته به سادات خلیفه مشهور بودند. جدّ او از علمای متبحّر زمان خود بود و پدرش رفیع الدین "الحق به وفور فضل و کمال موصوف و ذات ملک صفاتش به سلامت نفس و حقانیت و خیراندیشی معروف" بود. وی سیدی فاضل، سلیم‌النفس، ملکْ خصال و از علوم معقول و منقول بهره ور وآگاه بود. او بعد از فوت قاضی سلطان که منصب صدارت داشت به سال ۱۰۲۶ ه‍.ق. از طرف عباس اول به منصب مزبور منصوب شد.»
او در دو دوره وزیر اعظم شاه عباس اول و شاه صفی و در دورۀ هشت سالۀ بعدی وزیر اعظم شاه عباس دوم بود.
او در ۱۰۶۴ ه‍.ق. در [[بهشهر|اشرف]] (بهشهر) از دنیا رفت و پیکرش را در نجف به خاک سپردند.
 
[[اشرف مازندرانی]] شاعر معاصر او و شاگرد [[صائب تبریزی]]، دربارۀ او قصیدۀ مفصلی در ۱۳۱ بیت دارد که در آن به نسب مازندرانی خود افتخار می‌کند (ص ۶۰ تا ۶۸):
{{شعر}}
{{بیت|گر اصفاهان پدید آمد چو گل طبع کمال|خاسته چون سرو موزون اشرف از مازندران}}
{{پایان شعر}}
 
نیز صائب تبریزی قصیده‌ای در مادۀ تاریخ وفات او دارد:
{{شعر}}
{{بیت|بهره‌ور بودند ذرات جهان از دانشش|بود خورشید جهان‌افروز از احسان علم}}
{{پایان شعر}}
 
== منابع ==
{{پانویس}}
* اشرف مازندرانی، محمد سعید (۱۳۷۳)، دیوان اشرف، تهران: بنیاد محمود افشار
 
== پیوند به بیرون ==
* [http://www.majlesekhobregan.ir/fa/publications/mags/is_gv/magazines/006/10.htm زندگی‌نامهٔ خلیفه‌سلطان]
 
{{شاه صفی}}
سطر ۳۰ ⟵ ۵۴:
[[رده:زادگان ۱۰۰۰ (قمری)]]
[[رده:درگذشتگان ۱۰۶۴ (قمری)]]
[[رده:افراد ایرانی‌تبار در سده ۱۷ (میلادی)]]
[[رده:اهالی اصفهان]]
[[رده:درگذشتگان ۱۶۵۴ (میلادی)]]
[[رده:روحانیان شیعه]]
[[رده:زادگان دهه ۱۵۹۰ (میلادی)]]
[[رده:عالمان شیعه]]