داوری همتا: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
حذف سرنویس با پیوند قرمز |
|||
خط ۱:
[[File:ScientificReview.jpg|thumb|upright=۱٫۲|یک داور همتا در [[مؤسسه ملی بهداشت]] آمریکا مقالهٔ پیشنهادی برای [[گرنت]] را ارزیابی میکند.]]
'''داوری همتا'''، ''مرور همتا''، ''بازنگری همتراز'' یا ''همتراز داوری'' {{انگلیسی|Peer review}}، به روند بازنگری همهجانبهٔ مقالههای علمی توسط متخصصان همان رشته گفته میشود. زُبدگان آن رشته، پژوهشهای دریافت شده را تجزیه تحلیل و یافتههای آنرا بررسی مینمایند و به پرسشهای ویژهای که دیگر صاحبنظران، اعم از مسئولین مجله (معمولاً سر دبیران) و خوانندگان متخصص مطرح میکنند، پاسخ میدهند. سپس داوران همتا، نکتههای مفیدی در مورد میزان اهمیت و نو آوری و طرز ارائه نتایج و اعتبار آنها، رعایت اصول اخلاقی و سایر ویژگیهای مقالههایی که داوری مینمایند، مطرح میکنند.<ref>{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی= Fiona Godlee and Tom Jefferson|نام= |کتاب=Peer Review in Health Sciences | ناشر= Wiley-Blackwell|سال=October 6, 2003}} ISBN
برای اولین بار در ایران، میرزایی و همکاران (۱۳۸۵) واژه همترازخوانی را بعنوان معادل آن به کار بردند.<ref>(میرزایی و همکاران، ۱۳۸۵)</ref>
== روند داوری همتا ==
کس یا کسانی که بعنوان داور همتراز انتخاب میشوند، باید تا حد ممکن در زمینه علمی مربوطه توانا و مجرب باشند و فاقد هرگونه [[تعارض منافع]] شناخته شده در زمینه مقاله مورد داوری باشند.<ref name="آرامش">{{یادکرد وب |نویسنده = دکتر کیارش آرامش و همکاران|نشانی= http://hbi.ir/ethics/aeeinnameh/publication_guideline.pdf |عنوان= راهنمای کشوری اخلاق در انتشار آثار پژوهشی علوم پزشکی| ناشر = دانشگاه علوم پزشکی تهران |تاریخ = ۱۳۸۸|تاریخ بازبینی=۱۳۹۱}}صفحهٔ ۱۵</ref> در داوری همتا، داور باید به نقاط قوت و ضعف مقاله توجه کند و در صورت امکان راهکارهایی را برای رفع اشکالات موجود توصیه نماید.<ref name="آرامش" /> داوران همتا ، انتظار دارند که مقاله ارائه شده مهم، دست اول و غیر تکراری بوده و به خوانندگانی که مجله را میخوانند مربوط و در عمل کاربردی باشد؛ همچنین راستگویی نویسنده، ساده و واضح نوشته شدن مقاله و جلب توجه خواننده هم از موارد مورد انتظار از مقالهاست.<ref name="BMJ Trish" /> داوری همتا هم شامل داوری گروه داوران مجلههای معتبر علمی است (داوری درونی) و هم شامل داوری جامعه متخصصین آن علم (داوری بیرونی).<ref name="BMJ Trish" /> داوران و نویسندگان تحقیق باید از برقراری ارتباط با یکدیگر (در رابطه با داوری) در طول فرایند داوری، بدون [[کسب اجازه]] از سردبیر مجله امتناع کنند.<ref name="آرامش" /> مجلههای معتبرتر، از داوران نمیخواهند که در مورد مقاله اظهار نظر کنند، بلکه تنها سؤال میکنند که این مقاله را منتشر بکنند یا خیر.<ref name="BMJ Trish" />
== اشکالات داوری همتا ==
این روند، وقتگیر، پرهزینه و مستعد به اشتباهاست و ممکن است راه را برای سوءاستفاده باز کند و برای اینکه حدود معقولی از استناد پذیری وجود داشته باشد، حداقل شش داور همنظر مورد احتیاج هستند.<ref name="BMJ Trish" />
== پانویس ==
خط ۱۵:
== منابع ==
* {{یادکرد کتاب |نام خانوادگی= Fiona Godlee and Tom Jefferson|نام= |کتاب=Peer Review in Health Sciences | ناشر= Wiley-Blackwell|سال=October 6, 2003}} ISBN
* سید آیتالله میرزایی، محمد ابویی اردکان، معصومه قاراخانی و فاطمه شیخ شعاعی (۱۳۸۵) «همترازخوانی در مجلات علمی: [[مطالعه موردی]] مجله [[جامعهشناسی]] ایران» مجله جامعهشناسی ایران، دوره هفتم، شماره ۴ صص: ۱۴۷–۱۷۹.
* {{یادکرد کتاب |نام خانوادگی= مردانلو |نام= آرمیتا |کتاب=همتراز داوری 'کارشناسی طرحها و برنامههای پژوهش توسط صاحبنظران' | ناشر= مرکز ملی تحقیقات علوم پزشکی کشور|سال=۰۲/۰۸/۸۳}}
*
*
== پیوند به بیرون ==
|