اشاره‌گر (ابزار): تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
ایجاد، ترجمه و ویرایش نوشتار
 
←‏لید: ویرایش و تمیزکاری
خط ۱:
[[File:Sundial Taganrog.jpg|thumb|right|right|Theدر gnomon is theاین [[triangularساعت آفتابی]] blade'''اشاره‌گر''' تیغهٔ inمثلثی thisشکل sundialآن‌است]]
'''اشاره‌گر''' یا '''شاخص'''، {{به یونانی|γνώμων}} به معنی آگاه یا بررسی‌کننده، {{به انگلیسی|Gnomon}} (با تلفظ نُومُون)، در اصل نام بخشی از یک [[ساعت آفتابی]] است که حرکت تدریجی سایهٔ آن بر روی صفحه نشان‌گر مکان خورشید در آسمان و درنتیجه امکان سنجش زمان است. در [[اخترشناسی]]<ref>{{LSJ|gnw/mwn|γνώμων|ref}}.</ref><ref>{{cite web|title=gnomon|publisher=[[Online Etymology Dictionary]]|url=http://www.etymonline.com/index.php?term=gnomon&allowed_in_frame=0}}</ref>). از این اصطلاح همچنین برای هدف‌های گوناگون ریاضی و زمینه‌های دیگر استفاده می‌شود.
<ref>{{LSJ|gnw/mwn|γνώμων|ref}}.</ref><ref>{{cite web|title=gnomon|publisher=[[Online Etymology Dictionary]]|url=http://www.etymonline.com/index.php?term=gnomon&allowed_in_frame=0}}</ref>). از این اصطلاح همچنین برای هدف‌های گوناگون ریاضی و زمینه‌های دیگر استفاده می‌شود.
 
== پیشینه ==
یک چوب رنگ شده متعلق به ۲۳۰۰ سال پیش از میلاد در چین قدیمی‌ترین شاخصی‌است که تاکنون شناخته شده‌است.<ref>http://adsabs.harvard.edu/abs/2015hae..book.2095L</ref> [[آناکسیماندروس]] (۶۱۰ تا ۵۴۶ قبل از میلاد) دانشمندی‌است که معرفی این ابزار [[تمدن بابل|بابلی]] به [[یونانی‌ها|یونانیان]] به او نسبت داده‌شده‌است.<ref> The 2nd-century Chinese book ''[[Nine Chapters on the Mathematical Art]]'' claims gnomons were used by the [[Duke of Zhou]] (11th century BC).
 
[http://classicpersuasion.org/pw/diogenes/dlanaximander.htm Laertius, Diogenes. "Life of Anaximander".]</ref>
 
[http://classicpersuasion.org/pw/diogenes/dlanaximander.htm Laertius, Diogenes. "Life of Anaximander".]</ref> [[Oenopides#Geometry|Oenopides]] used the phrase ''drawn gnomon-wise'' to describe a line drawn perpendicular to another.<ref name="Heath_78-79">Heath (1981) pp. 78-79</ref> [[اوینوپیدس]] از عبارت «شاخص‌وار کشیده‌شده» برای توصیف یک خط که عمود بر خط دیگری کشیده شده استفاده‌کرده‌است.<ref name="Heath_78-79">Heath (1981) pp. 78-79</ref> پس از آن، این اصطلاح برای اشاره به ابزاری به شکل (L) مانند یک [[گونیای استیلی]] استفاده شد که به منظور ترسیم انواع زاویه‌های ۹۰ درجه استفاده شد. این شکل می‌تواند استفاده از آن‌‌راآن را برای توصیف شکلی که توسط برش مربع کوچکتری از یک مربع بزرگتر تشکیل شده را توضیح دهد. [[اقلیدس]] استفاده از این اصطلاح را به [[صفحه|سطوح مستوی]] که توسط برداشتن یک [[متوازی‌الاضلاع]] [[تشابه (هندسه)|متشابه]] از یک گوشهٔ یک متوازی‌الاضلاع بزرگتر تشکیل شده‌اند افزایشگسترش داد. در واقع، ''شاخص'' اشاره‌گرِ افزایش پی‌درپی (متوالی) بین دو [[اعداد مصور|عدد شکلی پی‌در‌پی،مُصور]]، از جمله شماره‌هایشمارهای [[مربع کامل|مربع]] و [[عدد مثلثی|مثلثی]] است.
 
[http://classicpersuasion.org/pw/diogenes/dlanaximander.htm Laertius, Diogenes. "Life of Anaximander".]</ref> [[Oenopides#Geometry|Oenopides]] used the phrase ''drawn gnomon-wise'' to describe a line drawn perpendicular to another.<ref name="Heath_78-79">Heath (1981) pp. 78-79</ref> [[اوینوپیدس]] از عبارت «شاخص‌وار کشیده‌شده» برای توصیف یک خط که عمود بر خط دیگری کشیده شده استفاده‌کرده‌است.<ref name="Heath_78-79">Heath (1981) pp. 78-79</ref> پس از آن، این اصطلاح برای اشاره به ابزاری به شکل (L) مانند یک [[گونیای استیلی]] استفاده شد که به منظور ترسیم انواع زاویه‌های ۹۰ درجه استفاده شد. این شکل می‌تواند استفاده از آن‌‌را برای توصیف شکلی که توسط برش مربع کوچکتری از یک مربع بزرگتر تشکیل شده را توضیح دهد. [[اقلیدس]] این اصطلاح را به سطوح مستوی که توسط برداشتن یک [[متوازی‌الاضلاع]] [[تشابه (هندسه)|متشابه]] از یک گوشهٔ یک متوازی‌الاضلاع بزرگتر تشکیل شده‌اند افزایش داد. در واقع، شاخص افزایش بین دو عدد شکلی پی‌در‌پی، از جمله شماره‌های مربع و مثلثی است.
== جستارهای وابسته ==
* [[ساعت‌هایساعت‌ آفتابی]]
 
== منابع ==