بتن پیش‌تنیده: تفاوت میان نسخه‌ها

'''بتن پیش‌تنیده''' {{انگلیسی|Prestressed concrete}} روشی است برای برطرف کردن ضعف [[بتن]] در برابر [[کشش (فیزیک)|کشش]]. از بتن پیش‌تنیده می‌توان برای ساخت [[تیر (سازه‌ها)|تیرها]]، [[کفپوش|کف طبقات]] یا [[پل|پل‌هایی]]‌هایی با طول [[دهنه (معماری)|دهنه‌های]] زیاد که در عمل با [[بتن مسلح]] معمولی قابل ساخت نیستند، بهره برد. از تاندون‌های پیش‌تنیده (عموماعموماً [[کابل|کابل‌های]]‌های [[فولاد|فولادی]]ی [[کشش (فیزیک)|کششی]])، برای ایجاد بارهای مقاوم استفاده می‌شود. این بارهای مقاوم، با ایجاد [[تنش فشاری]]، سبب به وجود آمدن تعادل با [[تنش کششی]] شده که این تنش‌های کششی نیز در هنگام وارد آمدن بار خمشی در یک عضو فشاری بتنی ظاهر می‌شوند. این فرایند به وسیله ی رشته های فولادی، غلاف و ... انجام شده و نیاز به ابزاری خاص دارد. روشهای پیش تنیدگی بتن شامل '''پیش تنیدگی به روش پیش کشیده''' و '''پیش تنیدگی به روش پس کشیده''' انجام می شوند. در [[بتن مسلح|بتن‌های مسلح]] معمولی، از [[میل‌گرد|میل‌گردهای]]های [[فولاد|فولادی]]ی در داخل [[بتن]] استفاده می‌شود.<ref>{{یادکرد-ویکی|پیوند= http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Prestressed_concrete&oldid=472261081|عنوان= Prestressed concrete|زبان=انگلیسی|بازیابی= ۲۲ ژانویه ۲۰۱۲}}</ref>

نمودن مقاطع از دیرباز از پل‌ها و اسکله‌ها کاربرد داشته و در سال‌ها ی اخیر استفاده از آن در [[سقف دال تخت|سقف‌های دال تخت]]، با دهانه‌های بلند و خصوصاخصوصاً در سقف پارکینگ‌های طبقاتی و عموماعموماً اعضایی که تحت اثر [[خمش]] می‌باشند، توسعه یافته است.<ref name="ReferenceA">فناوری‌های نوین ساختمانی، مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن،1388</ref>

در این سقف‌ها با بوجود آوردن نیروی اضافی فشاری در بتن، قسمتی از [[تنش کششی|تنش های کششی]] بتن خنثی شده و در نتیجه سطح مقطع فشاری بتن افزایش می‌یابد. در این نوع سقف‌های، نیرویدر بتن، توسط کشش کابل‌ها بعد از ریختن بتن و رسیدن بتن به مقاومت لازم، ایجاد می‌شود. این روش به صورت کارگاهی یا کارخانه‌ای قابل انجام است و با مخفف (TP) شناخته می‌شود. در اجرای سقف‌های TP ابتدا غلاف‌های فلزی جایگذاری می‌شوند. سپس، کابل‌ها درون غلاف قرار گرفته و پس از بتن ریزی و رسیدن بتن به مقاومت لازم، (میزانی ذکر شده در مدارک محاسباتی طرح) کشیده می‌شوند. در مرحله بعد به منظور محافظت کابل‌ها در برابر [[خوردگی]] و زنگ زدگی، [[گروت]] یا دوغاب سیمانی و یا مواد پلیمری مانند انواع مناسب [[قیر]] یا [[گریس]] به درون غلاف‌ها تزریق می‌شود.<ref name="ReferenceA"/>

سازه‌های معمولاً برای دهانه‌های بزرگ و بارهای سنگین اقتصادی تر از سازه‌های بتن آرمه می‌باشد.

از نکات حائز اهمیت در اعضای آن پس کشیده، مسئله افت و وادادگی کابل‌ها به دلایلی نظیر، کاهش اصطکاک بین کابل و غلاف، لغزش مهار انتهایی و فرو رفتنفرورفتن گوه گیرداری در ابتدا و انتهای کابل، کهولت [[کرنش]] (relaxation) و شل شدگی فولاد، [[جمع شدگی بتن]] یا خزش و انقباض و آب رفتگی بتن به مرور زمان می‌باشد که لازم است به دقت محاسبه شده و مورد توجه قرار گیرد.<ref name="ReferenceA"/>

* نظر به اینکه سیستم سقف بتنی پیش تنیده پس کشیده عمدتاً بصورت دال تخت کاربرد دارد، لذا بر اساس توصیه بند ۵-۸-۳-۲ [[آئین نامه ۲۸۰۰ ایران]]، در زمان استفاده از سیستم دالهای تخت و ستون، ارتفاع ساختمان به ۱۰ متر یا حداکثر ۳ طبقه محدود می‌شود. در غیر اینصورت استفاده از [[دیوار برشی|دیوارهای برشی]] بتن آرمه الزامی خواهد بود.

== روشهای پیش تنیدگی<ref>{{Cite web|url=http://www.30vil.net/1391/01/%D9%87%D9%85%D9%87همه-%DA%86%DB%8C%D8%B2چیز-%D8%AF%D8%B1در-%D9%85%D9%88%D8%B1%D8%AFمورد-%D8%A8%D8%AA%D9%86بتن-%D9%BE%DB%8C%D8%B4پیش-%D8%AA%D9%86%DB%8C%D8%AF%D9%87تنیده/|title=همه چیز در مورد بتن پیش تنیده|date=|accessdate=|website=مرجع مهندسی عمران ایران|publisher=|last=|first=}}</ref> ==

بعد از پایان عملیات کشش کابل ها ، برای جلوگیری از زنگ زدن کابل ها ، دوغاب سیمان به داخل غلاف ها تزریق می شود تا فاصله بین کابل و غلاف را پر کند . در این حالت چون کابل توسط دوغاب به غلاف و در نتیجه به بتن می چسبد ، اصطلاحاً این روش را چسبنده ( Bonded ) می نامند .