بین‌النهرین: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش |
Ismailrabet (بحث | مشارکت‌ها) جز متنی را از لغت نامه دهخدا به قسمت معرفی، اضافه مزدن برچسب‌ها: ویرایشگر دیداری ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
خط ۳:
'''میان‌رودان''' یا '''بین‌النهرین''' یا '''میان‌دورود'''<ref>{{cite book|last=جمع نویسندگان|title=تاریخ ایران و جهان (۱)|publisher=شرکت چاپ و نشر کتاب‌های درسی ایران|date=۱۳۸۴|pages=۱۵-۲۲|isbn=964-05-0734-2|language=فارسی}}</ref> نام منطقه‌ای جغرافیایی است که میان دو رود [[دجله]] و [[فرات]] جای گرفته‌است. بیشتر سطح این منطقه در کشور [[عراق]] امروزی است و در گذشته مدتی بخشی از سرزمین کهن ایران باستان بوده‌است.
بین النهرین در
لغت‌نامه دهخدا
بین النهرین . [ ب َ نَن ْ ن َ رَ ] (اِخ ) یونانی ، مسوپوتامیا (مزوپوتامیا) (بین دو رود) ناحیه ای در آسیای غربی در امتداد رودهای دجله و فرات و بین آنها که از جنوب به شمال از خلیج فارس تا کوههای ارمنستان و از شرق به غرب از فلات ایران تا بیابان شام ممتد است . اول بار بعد از زمان اسکندر مقدونی بنام مسوپوتامیا خوانده شد. در تورات بنام فدان ارام (سفر پیدایش - 25:20) خوانده شده است . قسمت شمالی آن را اعراب الجزیره مینامند. از نواحی کوهستانی شمالی مسیر دجله و فرات به طرف جنوب از شیب این ناحیه میکاهد و پس از استپهای سبز دشت مرکزی بین النهرین می آید که زمانی بعلت وجود شبکه ٔ بسیار وسیع آبیاری بی اندازه حاصلخیز بوده است . اکنون این ناحیه غالباً بایر و کم آب است و فقط اینجا و آنجا واحه هائی در آن دیده میشود. دو رود در جنوب بیکدیگر پیوسته شطالعرب و دلتای آن را میسازند که نیزارهای فراوان دارد. در نتیجه ٔ رسوباتی که پیوسته از شطالعرب به خلیج فارس منتقل میشود مصب آن رفته رفته در خلیج پیش میرود. بطوری که شهرهای قدیم که در ساحل خلیج بود اکنون چندین کیلومتر در داخل خشکی جای دارند. قسمت جنوبی بین النهرین تاآنجا که اطلاع داریم مهد تمدن بشر بوده و از این جهت کمی بر مصر پیشی داشته است در همین جا که شهرهای : اریدو، اور، لارسا، لاگاش ، نیپور، اکد و بابل پیدایش یافت . تمدن در این ناحیه در هزاره ٔ چهارم ق . م . مسیح استقرار یافته بود. تا پیش از قرن 18 ق . م . جز دوره های موقت ، بین النهرین مرکب از کشور - شهرهای بسیار بوده بیشتر آنها در جنگهای حمورابی از بین رفتند و سرانجام دو دولت آشور (در بین النهرین علیا) و بابل (در بین النهرین سفلی ) بوجود آمد که تمدن مشترکی داشتند.
پس از تصرف (539 ق . م .) بدست هخامنشیان بین النهرین بعنوان یک واحد سیاسی از بین رفت ولی اهمیت فرهنگی و اقتصادی آن قریب 1800 سال دیگر باقی ماند. سلسله ٔ هخامنشی در 331 ق . م . بدست اسکندر مقدونی منقرض شد. در 312 ق . م . سلوکیان و پس از آنها در 141 ق . م . اشکانیان ، و بالاخره در226 م . ساسانیان روی کار آمدند. دولت ساسانی در226 م . بدست اعراب برافتاد و بین النهرین و ایران جزء سرزمینهای خلافت اسلامی گردید. پس از تأسیس بغداد (145 هَ . ق .) در زمان منصور خلیفه ٔ عباسی ، بین النهرین از نو رونق گرفت . در حمله ٔ هلاکوخان مغول بین النهرین ویران شد و شبکه ٔ آبیاری آن از میان رفت و در 1638 م . به تصرف دولت عثمانی درآمد و درتحت تسلط عثمانیان توجهی به عمران آن نشد. در قرن 19 م . مخصوصاً پس از طرح ساختمان راه آهن بین برلین و بغداد برای بریتانیا اهمیت سوق الجیشی یافت . در جنگ جهانی اول از میدانهای عمده ٔ جنگ بود و در سال 1925 م . تحت قیمومیت بریتانیا قرار گرفت و در 1921 م . مملکت عراق در آن تأسیس گردید. بین النهرین به جهت معادن نفتش اهمیت بین المللی دارد. شهرت دیگر این ناحیه ناشی از کاوشهای مداومی است که در قرن اخیر برای تحقیق در بقایای آثار تمدن قدیم این سرزمین صورت گرفته و نتایج گرانبهایی از آن بدست آمده است . (دائرة المعارف فارسی ).
== نام‌گذاری ==
| |||