چشمه‌علی (شهرری): تفاوت میان نسخه‌ها

|نام‌اثر=چشمه‌علی

|بخش=

|دیرینگی=[[تاریخ ایران پیش از اسلام|دوران پیش از تاریخ ایران باستان]]

| name =

| photo =

| photo_caption =

| elevation_m =

| location =

| map = Iran

| type =

| easiest_route =

'''چشمه‌علی''' یک از نقاط باستانی، دیدنی و تفریحی [[شهرری]] به شمار می‌رود که در جنوب [[تهران]] و شمال [[شهرری]] ، [[منطقه ۲۰ شهرداری تهران]] قرار دارد. این چشمه در همسایگی [[ابن بابویه]] ، [[برج طغرل]] ، [[دژ رشکان]] و در زیر [[باروی ری]] واقع شده است.<ref>اطلس کامل تهران، تهران: مؤسسهٔ گیتاشناسی، ۱۳۸۵</ref> چشمه‌علی از میان صخره‌ای بزرگ خارج شده و به سوی جنوب و سپس جنوب شرق جاری است. نام باستانی این چشمه سورینی بوده است که احتمالاً منسوب به دودمانی بزرگ در دوره [[اشکانیان]] و [[ساسانیان]] است. بعدها به نام امام اول شیعیان [[علی]] به چشمه علی معروف شد.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی =http://www.encyclopaediaislamica.com/ |عنوان = چشمه‌علىچشمه‌علی| ناشر =دانشنامه جهان اسلام |تاریخ = |تاریخ بازدید =۱۵ مارس ۲۰۱۱}}</ref>

چشمه ایچشمه‌ای است در شمال شهر قدیم ری که آبش از زیر سنگ صلب خارایی خارج شده به جانب جنوب جاری می شودمی‌شود و بنابر پژوهش هاپژوهش‌ها و اطلاعات نگارنده قلعه [[ری بندی]] که خلیفه مهدی عباسی بنا نمود بالای همین چشمه و روی تخته سنگ بوده چنانکهچنان‌که حالا آثار آن باقی و نمودار است نیز احتمال می رودمی‌رود که [[قلعه طبرک]] همین قلعه ری بندی باشد و سایرین آن را به این اسم موسوم ساخته باشند و چون در زبان [[فارسی]] طبر به معنی کوه است چنانکهچنان‌که [[طبرستان]] بمعنی کوهستان می باشدمی‌باشد و طبرک با کاف که در فارسی علامت تصغیر است به معنی کوه کوچک است و این [[قلعه]] بر روی کوه کوچک واقع شده ممکن است بعضی از تاریخ نویسان از این جهت این قلعه را طبرک نامیده باشند. بعضی گویند [[منوچهر]] این قلعه را بنا کرده و برخی قلعه طبرک را [[زبیدیه]] نوشته اندنوشته‌اند. به هر حال چشمه علی ری در سوابق و گذشته آب زیادی داشته چنانکهچنان‌که آثار آن در سنگ هاسنگ‌ها باقی‌مانده است، ولی قنات هاییقنات‌هایی که در بالای آن کنده اند،کنده‌اند، آب آن را به اندازه ایاندازه‌ای کم کرده که در فصل پائیز یک سنگ و نیم آب دارد و این آب از موقوفات [[عبدالعظیم حسنی|حضرت عبدالعظیم حسنی]] است . از شهر [[تهران]] به دو راه به زاویه مقدسه و قصبه حضرت عبدالعظیم می روند،می‌روند، یکی راهی است به خط مستقیم و بیشتر معمول و راه دیگر از راه چشمه علی است که قدری از جاده مستقیم منحرف و نسبتاً" در وتر است . چشمه علی بین قصبه حضرت عبدالعظیم و آبادی و باغ دولت آباددولت‌آباد که از باغ هایباغ‌های دولتی میباشدمی‌باشد واقع است .

خاقان خلدآشیان [[فتحعلی شاه]] که اغلب به چشمه علی به تفرج میرفتندمی‌رفتند در سال ۱۲۴۸ هجری قمری حکم فرمودند که در بالای چشمه علی صفحه ایصفحه‌ای را همواره کرده بر روی سنگ تمثال آن پادشاه را با بعضی از شاهزادگان کنده کاری کنند و بعضی اشعار در دور آن صفحه کتیبه شده که از تاریخ این عمل خبر می دهدمی‌دهد و چون تمام اشکال و اشعار را در یک صفحه مشهود و معلوم کردن خالی از اشکال نبود ناچار در دو صفحه بعد صورت هاصورت‌ها را آشکار ساخته اسامی صاحبان صورت هاصورت‌ها و کتیبه اشعار را آنچه باقی‌مانده می نگاریممی‌نگاریم تا بر مطالعه کنندگان ظاهر باشد. ابن حوقل اسم چشمه علی را سوربنی نوشته است. بقعه [[ابن بابویه]] نزدیک چشمه است و همچنین مقبره صفائیه مضجع مرحوم [[حاجی میرزا صفا]] که از اجله مشایخ عرفاً و ارباب دانش بود و در تهران درگذشت و جناب [[اشرف مشیرالدوله حاجی میرزا حسینخان سپهسالار]] اعظم و وزیر امور خارجه آن را بنا کرده اندکرده‌اند در حوالی چشمه علی است . سپس مؤلف مزبور در صفحه ایصفحه‌ای نقش صورت هاصورت‌ها را و در صفحه دیگر اسامی صاحبان صورت هاو اشعار کتیبه دور سنگ را نقل کرده که شعرهای کتیبه در سه قطعه مختلف است و قطعه آخرین به ماده تاریخ ذیل که بحساب حروف ابجد ۱۲۴۸ هجری قمری ختم می شودمی‌شود: