محمد مصدق: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Wikimostafa (بحث | مشارکتها) خنثی‌سازی؛ عنوان کامل را فله‌ای اضافه نکنید؛ به مقتضیات نثر توجه کنید و هر جا لازم بود بیفزایید |
بدون خلاصۀ ویرایش برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
خط ۸۲:
| spouse = زهرا دختر [[میرزا زین‌العابدین تهرانی]] و [[ضیاءالسلطنه]]
| children = احمد، غلامحسین، منصوره، ضیا اشرف، خدیجه
| occupation =[[ سیاستمدار]]
| profession = [[نهضت ملی شدن نفت|ملی کردن صنعت نفت]]
|cabinet =
خط ۹۲:
}}
'''محمد مصدق''' (۲۹ اردیبهشت ۱۲۶۱ (به روایت خودش) و یا ۱۲۵۸ (مطابق با شناسنامه)<ref>خاطرات و تالمات مصدق- تصحیح ایرج افشار- انتشارات علمی- 1365-ص420</ref> [[سنگلج]] [[تهران]]- ۱۴ اسفند ۱۳۴۵)<ref>[http://www.mohammadmossadegh.com/biography/birthdate/ Birthday of Dr. Mohammad Mossadegh, born June 16, 1882<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref><ref name="assaluyeh">{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی =http://www.assaluyeh.com/articles.php?190-fa |عنوان =محمد مصدق و ملی شدن صنعت نفت | ناشر =.assaluyeh.com |تاریخ = |تاریخ بازدید =۱۸ بهمن ۱۳۹۰ | زبان =فارسی}}</ref> معروف به '''دکتر مصدق، میرزا محمد خان مصدق السلطنه (در دوره قاجار)''' که تا قبل از تصویب قانون منع استفاده از القاب با عنوان '''مصدق‌اُلسلطنه''' شناخته می‌شد، سیاستمدار، حقوقدان، نمایندهٔ هشت دوره [[مجلس شورای ملی]]، و دو دوره [[نخست‌وزیر]] [[ایران]] بود.
محمد مصدق نخستین ایرانی دارندهٔ مدرک دکترای رشته حقوق است<ref>http://tarikhirani.ir/Modules/News/Phtml/News.PrintVersion.Html.php?Lang=fa&TypeId=۴&NewsId=4991</ref><ref>http://www.vakilemelat.ir/fa/news/view/106785/دانشگاه-محل-تحصیل-دکتر-مصدق-نخست-وزیر-حقوقدان-ایران-(تصاویر)-</ref> مصدق در زمان انتقال سلطنت از [[قاجار]] به [[دودمان پهلوی|پهلوی]]، اگر چه از حکومت قاجار مأیوس بود<ref name="ical.ir">http://www.ical.ir/index.php?option=com_mashrooh&view=session&id=21034&Itemid=38</ref> با توجه به این که می‌دانست [[رضاشاه پهلوی|
وی بعد از سقوط
مصدق از طرفداران [[انقلاب مشروطه ایران|انقلاب مشروطهٔ ایران]] بود و معتقد بود که شاه فقط باید نمادی برای وحدت باشد. مصدق در دوران نخست وزیری کوشید تا قدرت شاه را محدود به چارچوب مشخص شدهٔ آن در [[قانون اساسی مشروطه]] کند. در این دوره محمد مصدق به وضوح، قدرت برتر کشور (نسبت به شاه) بود.<ref>{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی=Milani|کتاب=Eminent Persians|سال=۲۰۰۸|فصل=|صفحه=۲۴۲|جلد=|زبان=en}}</ref> مصدق که در زمان نخست وزیری توانسته بود مشروطه را کاملاً اجرا کند و قدرت شاه و خانوادهٔ سلطنتی را محدود کند، بعد از [[کودتای ۲۸ مرداد|کودتای بیست و هشتم مرداد]]، هم‌چنان منتقد حکومت محمد رضا شاه پهلوی بود. در زمان نخست وزیری او، خانوادهٔ سلطنتی (به خصوص اشرف پهلوی) از مخالفین سرسخت مصدق بودند. محققان معتقدند در جستجوی ریشهٔ اصلی [[انقلاب ۱۳۵۷ ایران]]، می‌توان به [[کودتای ۲۸ مرداد|کودتای ۲۸ مرداد سال ۱۳۳۲]] بازگشت.<ref name=autogenerated3>همایون کاتوزیان، مصدق و کودتا (فصل اول: «دکتر محمد مصدق در تاریخ ایران») ص۳۹–۴۵</ref><ref name=autogenerated5>Abrahamian, Modern Iran, p۱۲۲</ref><ref>گازیوروسکی، مصدق و کودتا (فصل آخر: «نتیجه‌گیری») ص۲۸۳</ref>
اگرچه محمدرضا شاه پهلوی [[کودتای ۲۸ مرداد|کودتای بیست و هشتم مرداد]] را ''قیام مردم'' و ''رستاخیز ملی ایران'' می‌نامید.<ref>{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی= پهلوی|نام=محمدرضا شاه |کتاب=پاسخ به تاریخ | ناشر= |سال= |شابک=}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی= پهلوی|نام= محمدرضا شاه|کتاب=ماموریت برای وطنم | ناشر= |سال= |شابک=}}</ref> ولی شصت سال پس از [[کودتای ۲۸ مرداد|کودتای بیست و هشتم مرداد]] سازمان سیا با انتشار اسنادی، به دخالت مستقیمِ خود در [[ایران]] معترف شد.<ref>[http://www.afkarnews.ir/vdcgtt9xuak9nu4.rpra.html سیا به نقش خود در اجرای کودتای ۲۸ مرداد اعتراف کرد] ''افکارنیوز''</ref><ref>[http://www.asriran.com/fa/news/291640/اعتراف-سازمان-سیا-رسماً-به-رهبری-کودتای-28-مرداد-پس-از-60-سال اعتراف سازمان سیا رسماً به رهبری کودتای 28 مرداد پس از 60 سال] ''عصر ایران''</ref><ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/iran/2013/08/130819_l45_cia_coup_role.shtml ] ''[[بی‌بی‌سی فارسی|BBC Persian]]''</ref> دکتر محمد مصدق چهرهٔ آزادی‌خواه پرشور و استعمارستیزی بود که بر کشورهای خاور میانه همچون [[مصر]] تأثیر گذاشت. او نخستین دولتمرد خاورمیانه بود که با اجرایی کردن اندیشه ملی شدن صنعت نفت پرچم مبارزه اقتصادی با قدرت‌های استعماری را برافراشت. از این رو در کشورهای خاورمیانه از او به عنوان «زعیم الشرق» یاد می‌شد و حتی [[جمال عبدالناصر]] خیابانی را در [[قاهره]] به نام محمد مصدق نام نهاد که اکنون نیز به این نام خوانده می‌شود. او به طرق مختلف سرمشقی برای ملی گرایان [[خاورمیانه]] همچون جمال عبدالناصر بود.<ref name="assaluyeh" /><ref>The Persian Presence in the Islamic World (Levi Della Vida Symposia), p. 104 By Ehsan Yarshater</ref><ref>http://ted.lib.harvard.edu/ted/deliver/fullRecordDisplay?_collection=iohp&inoID=1447&recordNumber=3&searchHistoryNumber=3&page=1&setsize=5&method=view</ref><ref>تاریخ شفاهی ایران، دانشگاه هاروارد، مصاحبه با دکتر غلامحسین مصدق، بخش سوم صفحات 3و 5</ref><ref>{{یادکرد
|فصل=زیست نامه دکتر مصدق|کتاب=راه مصدق|نویسنده = دکتر منصور بیات زاده|ترجمه=|ناشر =|چاپ=|شهر=|کوشش=|ویرایش= |صفحه=۱|سال=|شابک=}}</ref>.<ref name="assaluyeh" /><ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.mohammadmossadegh.com/biography/birthdate/| عنوان =Mohammad Mossadegh - Born June ۱۶, ۱۸۸۲ | تاریخ بازدید = بهمن ۱۳۸۸| تاریخ = | ناشر = | زبان = انگلیسی}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده = سعید رهبر |نشانی = http://mag.gooya.com/politics/archives/027818.php |عنوان =قضیه تاریخ تولد دکتر محمد مصدق | ناشر = خبرنامه گویا|تاریخ = جمعه ۹ اردیبهشت ۱۳۸۴|تاریخ بازدید =}}</ref><ref>پروژه تاریخ شفاهی ایران، دانشگاه هاروارد، مصاحبه با دکتر غلامحسین مصدق، بخش سوم صفحات 2و 5.</ref><ref>: http://pds.lib.harvard.edu/pds/view/2890560?n=71&printThumbnails=no</ref><ref>: http://pds.lib.harvard.edu/pds/view/2890560?n=74&printThumbnails=no</ref><ref>Campbell's Atlas of Oil and Gas Depletion, By Colin J Campbell, Alexander Wöstmann,p-60</ref><ref name="books.google.com">http://books.google.com/books?id=tX5KAAAAQBAJ&pg=PA283#v=onepage&q&f=false</ref><ref>http://www.wordiq.com/definition/Bakhtiari</ref><ref>http://footwww.academickids.com/encyclopedia/index.php/Bakhtiari</ref><ref>ایرج افشار: مصدق و مسائل حقوق و سیاست - پنج رساله، هفت مقاله و پنج پیوست، انتشارات سخن، تهران، ۱۳۸۲، ص 544</ref>
| |||