|
[[پرونده:MRI head side.jpg|thumb|چپ|200px|یک [[ام‌آرآی]] ساده از [[مغز]]: امروزه چنین تصور می‌شود که بسیاری از بیماریهای روانی ریشه در [[دستگاه عصبی]] دارند.]]
'''روانپزشکی''' یکی از تخصص‌های پزشکی است. این رشتهٔ تخصصی به بررسی مسایل رفتاری، هیجانی و پیشگیری و درمان اختلالات روانی آدمی می‌پردازد. ارزیابی روانپزشکیروان‌پزشکی معمولاً شامل اخذ شرح حال و معاینه وضعیت روانی است. معاینه فیزیکی، انجام آزمایش و گاه تصویربرداری از مغز از جمله روش‌هایی هستند که برای بررسی و ردکردن علل طبی احتمالی ایجادکننده علایم به کار می‌روند. [[داروها]] و [[روان‌درمانی|روان‌درمانی‌ها]] اساس درمان‌های انجام‌شده در روانپزشکی هستند.
== تاریخچه روانپزشکی در جهان ==
'''اولین تمدن‌ها در [[مصر]] و [[خاورمیانه]]:'''
علت بیماریهای روانی را نیروهای جادوئیجادویی می‌دانستند و درمانگراندرمان‌گران اصلی [[جادوگر|جادوگران]] بودند که از مناسک مذهبی و جادوئیجادویی جهت کنترل این نیروها استفاده می‌کردند.
'''[[یونان]] و [[روم باستان]]:'''
توصیف مشکلات روانی با فلسفه درآمیخته بود.
[[بقراط]] [[اخلاط اربعه]] را مطرح کرد و [[افلاطون]] و [[ارسطو]] نیز نگاه فلسفی به این موضوع داشتند.
[[جالینوس]] بزرگترین پزشک رومی به وجود اخلاط به شکل طبیعی وغیرطبیعی و چهارحالت گرم، سرد، خشک ومرطوبو وهمچنینمرطوب و همچنین روح‌های طبیعی وحیوانیو حیوانی اعتقاد داشت. نه در یونان و نه در روم مسئولیتمسؤلیت اجتماعی در مقابل بیماران روانی وجود نداشت و به جز موارد معدود بیماران یا در خانه محبوس و یا به زنجیر کشیده می‌شدند.
'''[[سده‌های میانه]]:'''
دراروپای غربی مسیحی علت اصلی بیماری را علل فراطبیعی می‌دانستند و [[اخترشناسی]] راهنمای اصلی علمی برای هدایت درمانگراندرمان‌گران بود.
در دوره اسلامی جامعه درمقابلدر مقابل حفاظت مشفقانه ازافراداز افراد مجنون مسئول بود و بیمارستان هائیبیمارستان‌هایی در بغداد (۷۵۰میلادی) و قاهره (۸۷۳ میلادی) تاسیس گردید که دارای بخش‌های روانپزشکیروان‌پزشکی بودند. همچنین چند آسایشگاه ویژه بیماران روانی در دمشق (۸۰۰میلادی) و بعضی از شهرهای دیگر ازجمله شهرهای اسپانیایی تحت فرمان مسلمین برقرار گردید.
نظریه مسیحی درمورد جنون بین طرد کردن و تحمل کردن متغیر بود و تنها درقرن سیزدهم بود که بیمارستان هائیهایی با بخش‌های روانی در فرانسه، آلمان وسوئیسو سوییس ایجاد گردید. نخستین آسایشگاه در اروپای مسیحی در شهر [[بالنسیا|بالنسیای]] اسپانیا در سال ۱۴۰۹ تحت تاثیر فرهنگ اسلامی بنا گذاشته شد.
یکی از معروف‌ترین دانشمندان اسلامی [[ابوعلی سینا]] در کتاب قانون خود توضیح داد که بعضی از بیماریهای جسمی ناشی از اختلاتاختلالات هیجانی می‌باشد. کتاب وی به طور گسترده‌ای توسط درمانگراندرمان‌گران مسیحی و مسلمان مورد استفاده قرار گرفت.
'''
رنسانس :'''
پاراسلسوس معروفترینمعروف‌ترین طبیب زمان خود بود. این پزشک آلمانی الاصلآلمانی‌الاصل متولد سوئیسسوییس نظرات مبهمی درمورددر بیماریهایمورد بیماریهای روانی داشت ولی مهمترینمهم‌ترین نکته درمورددر مورد وی توضیح بعضی داروهای ویژه برای بیماریهای روانی وهمچنینو همچنین مطرح کردن [[روان‌درمانی]] برای بعضی بیماران روانی بود.
ویر طبیب آلمانی-هلندی که درسال ۱۵۶۳ کتابی به نام Description of Demons را منتشر کرد و در این کتاب جادوگرانی را که نسبت به اعمال خود مسئول نبوده و خود از نظر روانی بی ثباتبی‌ثبات بودند را مورد خطاب قرار داده ومطرحو مطرح نمود که این افراد خود نیاز به طبیب دارند. برای سالها این فرد نادیده گرفته شد ولی در سالهای اخیر با ایجاد تئوریهای سایکودینامیک و روان‌درمانی نقش ویر به عنوان پیشتاز این تفکرات مشخص ترمشخص‌تر گردید. پلاتر دوکتابدو کتاب بزرگ منتشر کرد و همه بیماریهای شناخته شده تا آن زمان را تقسیم بندیتقسیم‌بندی نمود.
'''[[قرن هفدهم]]:'''
سیدنهام بسیاری ازعلائم هیستری را شرح داد و فکر می‌کرد آن ناشی از ارواح حیوانی غیرطبیعی می‌باشد.
Paloo Zacchia اهل ایتالیا که تاکید بر ارزیابی وضعیت روانی توسط درمانگراندرمان‌گران ونهو نه وکلا وقضاتو قضات داشت. این دیدگاه شروع روانپزشکیروان‌پزشکی قانونی بود.
بارتو درسال ۱۶۲۱ کتاب آناتومی [[مالیخولیا]] را نوشت.
[[پرونده:Philippe Pinel.jpg|thumb|فیلیپ پینل. بسیاری او را پدر روانپزشکی می‌دانند.]]
'''[[قرن هجدهم]]:'''
دستاوردها وروشنگریهاو روشنگری‌ها دراین قرن بود که تئوریهایتئوری‌های جدید بیماریهایبیماری‌های روانی را جایگزین تفکرات قدیم بقراط و دیگرانی که فکرمیفکر کردندمی‌کردند بیماری روانی ناشی از ارواح است نمود.
جالینوس برای اولین بار اصطلاح بیماری اعصاب یا Neurosis و Neurotic را شرح داد.
جالینوس بیان کرد که مغز شامل ارگان‌های جدا از هم می‌باشد که هرکدام فضای خاصی را اشغال کرده وشخصیتو شخصیت را شکل می‌دهند.
دراوائل این قرن مجانین را به عنوان بیماریهایبیماری‌های غیرقابل علاج زندانی وزنجیرکردهو وکتکزنجیر کرده و کتک می‌زدند ولی کم کمکم‌کم کارهائیکارهایی که بقیه پزشکان کردند زمینه ساز یک اتفاق مهم گردید.
پینل درسال ۱۷۹۷ زنجیرهائیزنجیرهایی را که به پاهای بیماران بیمارستانی درپاریسدر پاریس بسته شده بود را باز نمود. وی طبقه بندی جدیدی ازبیماران روانی را ارائه وبیانو نمودعلتبیان بیماریهاینمود علت بیماریهای روانی ناشی از توارث و تاثیر محیط می‌باشد وهمچنینو همچنین با ارائه متد درمان اخلاقی توانست بعضی از علائم جنون را کاهش دهد.
'''[[قرن نوزدهم]]:'''
کارهای پینل با افرادی چون اسکیرول، فالره و بیلاژه ادامه پیدا کرد.
در انگلستان توک و در آمریکا بنجامین راش روانپزشکیروان‌پزشکی جدید را بنیان نهادند. بنجامین راش پدر روانپزشکیروان‌پزشکی آمریکا نام گرفته‌است.
'''اواخر قرن نوزدهم و اوائل [[قرن بیستم]]:'''
کرپلین - علائم توهم وهذیانو هذیان را توضیح داد.
بلولر ابداع کننده اصطلاح [[اسکیزوفرنی]] بود.
ساکل ونیزی درسال ۱۹۳۵ شوک با انسولین را ابداع نمود.
بینی و کراتی درسال ۱۹۳۸ [[درمان با ضربه الکتریکی تشنج‌آور|الکتروشوک]] را معرفی کردند.
[[زیگموند فروید]] ابداع کننده روان‌کاوی که ناخودآگاه وخودآگاه را مطرح کرد ومعتقدو معتقد بود بسیاری از مشکلات بعدی، ناشی از تعارضات زمان کودکی است.
- تئوریهایتئوری‌های روانکاوانه با دانشمندانی چون آدلر، یونگ، [[کارن هورنای]] و دیگران ادامه پیدا کرد.
بویژهبه‌ویژه بعد ازجنگ جهانی دوم درماندرمان‌هایی هائیغیر غیرازاز درمان‌های روانکاویروان‌کاوی آنالیتیک مطرح گردید که در درمان بیماریهایبیماری‌های مختلف روانپزشکیروان‌پزشکی تاثیر به سزائیبه‌سزایی داشت.
روان درمانی‌های جدید به ویژه رواندرمانی‌هایروان‌درمانی‌های کوتاه مدتکوتاه‌مدت مطرح شد ودرادامهو در ادامه رفتاردرمانی و شناخت درمانیشناخت‌درمانی وارد کارزار گردید. و همزمان با این وقایع کشف داروهای مختلف که خود انقلاب دیگری دردرماندر درمان بیماران بودبهبود به وقوع پیوست.
- معرفی لتیوم درسال ۱۹۴۹که البته درسال ۱۹۷۰ مورد تائیدتایید FDA قرارگرفتقرار گرفت.
- کشف داروی کلرپرومازین درسال ۱۹۵۲
- داروهای ضد افسردگی سه حلقه‌ای نظیر ایمیپرامین و همچنین مهارکننده‌های MAO درسال ۱۹۵۷
== تاریخ روانپزشکی ایران ==
در ایران تاریخ روانپزشکیروان‌پزشکی قدمتی همچون طب دارد. در قرون وسطی که بیماران روانی را در غرب به بهانهٔ جادوگری یا [[جن‌زدگی]] تنبیه یا شکنجه یا غل و زنجیر می‌کردند در ممالک اسلامی بخصوص ایران رفتاری انسانی با انانآنان در پیش می‌گرفتند و با گیاهان داروئی،دارویی، عطریات، موسیقی و روشهایروش‌های مشابه مشاوره آنان را درمان کرده یا در آسایشگاه‌های خاصی نگهداری می‌کردند. رازی وابنو سیناابن‌سینا در کتابهایشانکتاب‌هایشان به اختلالهایاختلال‌های روانی همچون مالیخولیا، شیدائی (مانیا) و سرسام (دلیریوم) اشاراتی داشته‌اند. آنان برای بیماران خود روان درمانیروان‌درمانی کرده و اثر هیجان را بر دستگاه قلبی – عروقی شرح داده‌اند. روان پزشکیروان‌پزشکی نوین ایران با تاسیس [[دانشگاه تهران]] در سال ۱۳۱۳ آغاز شد. در سال ۱۳۱۶ دپارتمان در دانشکده طب شروع به آموزش دانشجویان کرد. نخستین استادان روانپزشکیروان‌پزشکی عمدتا در فرانسه آموزش دیده بودند و در این بین نام دو استاد گرانقدر دکتر [[عبدالحسین میرسپاسی]] و دکتر [[حسین رضاعی]] که در واقع پیشگامان علم روان پزشکیروان‌پزشکی نوین در ایران بودند میدرخشدمی‌درخشد. پیش از تاسیس [[بیمارستان روزبه]] در سال ۱۳۲۵، بیماران روانی در تیمارستانهاییتیمارستان‌هایی نگهداری می‌شدند که وضع مناسبی نداشتند. اما روانپزشکیروان‌پزشکی نوین ایران با تاسیس [[بیمارستان روزبه]] وارد مرحله نوینی شد.
از سالها قبل تا سال ۱۲۹۷ در بیمارستان دولتی (محلی کنونی مرکز پزشکی سینا) چند زیرزمین با درهای آهنی به بیماران روانی اختصاص داشت. در این سال در اثر حادثه‌ای این قسمت از بیمارستان دولتی جدا شد. و به شهربانی واگذار گردید. شهربانی نیز بیماران را به ساختمانی در باغ اکبر آباد انتقال داد و به این ترتیب بیمارستان تهران که مبدا تاریخچه روانپزشکیروان‌پزشکی نوین ایران است به وجود آمد. در ساختمان ۲ طبقه نامبرده چندین اتاق ۲×۱ متر که فقط سوراخ‌های کوچکی برای روشنایی و نیازهای ضروری در آنها تعبیه شده بود وجود داشت که ۲۶ بیمار مرد و ۱۶ بیمار زن در آنجا نگهداری شده و توسط ۳ نفر پاسبان مراقبت می‌شدند. در سال ۱۲۹۹ تیمارستان به شهرداری واگذار شد و بودجه‌ای برای پرستار، لباس نظافت و غیره در نظر گرفته و غل و زنجیر به قفل‌های آهنی تبدیل شد. سردخانه در باغ شمالی ضمیمه تیمارستان شد. و تعداد بیماران به یک صد و پنجاهیکصدوپنجاه نفر رسید. از بدو تاسیس تیمارستان تا سال ۱۳۱۹ دکتر لقمان السلطان مسئول بنگاه تیمارستان بود. سال ۱۳۱۶ دکتر رضاعی و سال ۱۳۱۷ دکتر میرسپاسی پس از گرفتن تخصص روانپزشکیروان‌پزشکی به ایران مراجعت و در سمت پزشک بیمارستان دولتی شروع به کار کردند و با سعی و کوشش آنها بین سالهای ۱۳۱۷ تا ۱۳۱۹ اوضاع بیماران بهتر شد. و کم کمکم‌کم بیمارستان وسعت یافت. تا سال ۱۳۳۸ تیمارستان تهران شامل دو قسمت بود که یکی از آنها واقع در خیابان سینا به نگهداری بیماران حاد و خطرناک و دومی بخش مرکزی در خیابان سی متریسی‌متری به خدمات درمانی برای بیماران آرام ترآرام‌تر می‌پرداختند. هر دو قسمت در سال ۱۳۳۸ به محل فعلی آن در امین آبادامین‌آباد انتقال یافت. در پایان این سال تعداد بیماران روانی به هزار و پانصد و پنجاههزاروپانصدوپنجاه نفر افزایش یافت. از سال ۱۳۳۹ تا ۱۳۴۰ این تیمارستان به پاس خدمات محمد [[زکریای رازی]] به نام وی نامیده شد و در سال ۱۳۴۷ به وزارت بهداری واگذار گردید. در سال ۱۳۱۹ رییس فرانسوی دانشکده پزشکی ابرلین آموزش روانپزشکیروان‌پزشکی را در تیمارستان تهران بنیان گذاشت. سال ۱۳۳۴ جمعیت حمایت از دیوانگان (که در سال ۱۳۳۵ به جمعیت بهداشت روانی تغییر نام یافت) بنای بیمارستان صد تخت خوابی را در باغ بیمارستان روزبه شروع کرده و آن را نیمه تمامنیمه‌تمام به دانشکده پزشکی اهدا نمود. در مهر ماه ۱۳۳۸ آموزشگاه پرستاری و بهیاری روانی با همکاری وزارت بهداری و دانشکده پزشکی تاسیس شد و امور پرستاری بیمارستان را زیر نظر گرفت. در سالهای ۱۳۰۰، ۱۳۰۲ و ۱۳۰۸ نیز به ترتیب بیمارستان‌های روانی مشهد، همدان و اصفهان و در سالهای ۱۳۱۲ و ۱۳۲۷ بیمارستان‌های روانپزشکیروان‌پزشکی تبریز و شیراز تاسیس شدند. بیمارستان خصوصی شامل [[بیمارستان روانپزشکی میمنت|بیمارستان روانپزشکی میمنت]] توسط دکتر [[عبدالحسین میرسپاسی]](۱۳۱۷) بیمارستان روانپزشکیروان‌پزشکی چهرازی توسط دکتر سید [[ابراهیم چهرازی]](۱۳۱۸)[[آسایشگاه دکتر رضاعی]] توسط دکتر [[حسین رضاعی]](۱۳۱۹) [[بیمارستان روانپزشکی آزادی|بیمارستان روانپزشکی آزادی]] توسط دکتر [[حسین فوده]](۱۳۶۴) بیمارستان اعصاب مهرگان(۱۳۶۶) و بیمارستان روانپزشکیروان‌پزشکی ایرانیان(۱۳۸۰) نیز به تدریج وارد فعالیت‌های درمانی شدند. در حال حاضر به غیر از بیمارستان چهرازی بقیه مراکز در حال فعالیت هستند و همچنین بسیاری بیمارستان‌های دولتی و خصوصی بخش روانپزشکیروان‌پزشکی را به فعالیت خود افزوده‌اند.<ref>[http://irpsychiatry.com/his.html وبگاه روانپزشکی در ایران]</ref>
== پانویس ==
| 