جنگ جمل: تفاوت میان نسخه‌ها

[نسخهٔ بررسی‌شده][نسخهٔ بررسی‌شده]
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
ادغام منابع تکراری
تعمیر منبع (صادقی)
خط ۱۶:
|commander2=
[[عایشه]]{{سخ}}[[طلحه]] {{کشته‌شده در نبرد}}{{سخ}}[[زبیر بن عوام]] {{کشته‌شده در نبرد}}{{سخ}}[[محمد بن طلحه]]{{سخ}} [[عبدالله بن زبیر]]{{سخ}} [[مروان بن حکم]]<ref name="cgie" />
|strength1=~۱۲۰۰۰ تا 20000<ref name="Hawzahsadeghi" /><ref name="rch" />
|strength2=~حداکثر 30000<ref name="Hawzahsadeghi" /><ref name="rch" />
|casualties1=~۵۰۰ تا ۱۷۰۰، مشهور حدود هزار نفر<ref name="Hawzahsadeghi" />
|casualties2=~۵٬۰۰۰<ref name="Hawzahsadeghi" />
}}
'''جنگ جمل''' یا '''نبرد جمل'''{{efn|[[نبرد]] طبق تعریف نظامی یک رخداد نظامی محدود در گستره زمانی و جغرافیایی است. [[جنگ]] شامل مجموعه‌ای از نبردهاست که در گستره زمانی و مکانی وسیعتری رخ می‌دهد. (Dupuy, Trevor Nevitt (1992). Understanding war: History and Theory of combat. London: Leo Cooper. ISBN 0-85052-293-5. p.65)}} در [[جمادی‌الاولی]] یا [[جمادی الثانی]] سال [[۳۶ (قمری)|۳۶]] [[هجری قمری]] بین [[عایشه]]، [[طلحه]] و [[زبیر]] از یک سو و [[علی]]، [[خلفای راشدین|خلیفه وقت]]، از سوی دیگر رخ داد. این نبرد، [[فتنه اول|نخستین جنگ میان مسلمانان]] است. از آن رو که در این جنگ، [[عایشه]] در مرکز میدان جنگ و بر روی شتری به‌نام عسکر سوار بود، آن را «جنگ جمل» (شتر نر) نامیده‌اند.
خط ۱۰۰:
افرادی که در مقابل هم می‌جنگیدند، بعضاً عضو یک قبیله، خاندان و حتی خانواده بودند. عایشه در هنگام جنگ سوار بر هودجش بر روی شتر بود. هودج را با فلز و دیگر اشیا پوشانیده بودند، تا به وی آسیبی نرسد و خود شتر را نیز مجهز به زره کرده بودند. در پایان جنگ، از بس تیر به هودج خورده بود، هودج شبیه به خارپشت به نظر می‌آمد. عایشه در این جنگ آسیبی ندید و تنها یک خراش جزیی بر روی یکی از بازوانش به وجود آمد. جنگ حول شتر بسیار شدید بود. محافظان عایشه یکی پس از دیگری کشته می‌شدند و هر که کشته می‌شد، افسار شتر عایشه را یکی دیگر از لشکریانش می‌گرفت. بین ۴۰ تا ۲۷۰۰ نفر برای حفاظت از عایشه کشته شدند. سپاه علی پیروز شد و یاران علی زانوی شتر را قطع کردند و شتر به همراه عایشه به زمین نشست.<ref name="EI-jamal" />
 
محاسبه آمار دقیق رزمندگان در این جنگ و کشته شدگان غیرممکن است؛ چرا که منابع در مورد تلفات جنگ، اعدادی بین ۶۰۰۰ تا ۳۰۰۰۰ تن گزارش می‌دهند؛ ولیری می‌نویسد عدد ۳۰۰۰۰ اغراق است، زیرا افرادی که از مدینه به همراه علی آمدند و افرادی که بعداً به وی پیوستند سر جمع به سختی به ۱۵۰۰۰ تن می‌رسد.<ref name="EI-jamal" /> در خصوص تعداد افراد سپاه جمل، عدد مشهور در منابع ۳۰۰۰۰ نفر است و تلفات آن حدود ۵۰۰۰ تن بوده است و در خصوص تعداد سپاه علی، منابع اعداد مختلفی بین ۱۲۰۰۰ تا ۲۰۰۰۰ نفر را ذکر کرده‌اند و تلفات آن را بین ۵۰۰ تا ۱۷۰۰ نفر نوشته‌اند، که مشهور حدود ۱۰۰۰ نفر است. آنچه در برخی منابع در خصوص تلفات بیش از ده هزار نفری در این جنگ آمده است، اغراق‌آمیز بوده و با ابعاد سپاهیان و طول مدت جنگ تناسب ندارد.<ref name="Hawzahsadeghi">[http://www.hawzah.net/fa/Article/View/45134 نقدی بر آمار تلفات جنگ‌های امام علی علیه السلام؛ جله تاریخ اسلام، شماره 7 , مصطفی صادقی]</ref>
 
<ref name="sadeghi">{{پک|صادقی|1386|ک=نقدی بر آمار تلفات جنگ‌های امام علی علیه السلام}}</ref>
== پس از جنگ ==
عایشه بازداشت گردید اما با احترام با وی رفتار شد و علی وی را تحت مراقبت به مدینه فرستاد و در این تصمیم سر سخت بود.<ref name="EI-jamal" /><ref name="Eoi_ali" />
سطر ۱۳۲ ⟵ ۱۳۳:
* {{یادکرد کتاب |نام خانوادگی=جعفریان |نام=رسول |پیوند نویسنده =رسول جعفریان |عنوان=تاریخ و سیره سیاسی امیرمومنان علی بن ابی طالب (ع) |پیوند=http://library.tebyan.net/fa/Viewer/Pdf/177656/1 |سال=۱۳۸۷ |زبان=fa |ناشر= مؤسسه فرهنگی و اطلاع‌رسانی تبیان |مکان=قم |شابک=}}
* {{یادکرد کتاب |نشانی =[http://books.google.com.sa/books?id=Hpajz4aLiYYC&printsec=frontcover التاریخ الإسلامی - ج9: مفاهیم حول الحکم الإسلامی]|نام خانوادگی =شاکر|نام=محمود|چاپ= چهارم |ناشر =المکتب الاسلامی|مکان= [[دمشق]] - [[سوریا]]|سال =2000|پیوند نویسنده =محمود شاکر (مؤرخ)| ref =التاریخ الاسلامی - ج 3: الخلفاء الراشدون| ref=harv}}
* {{یادکرد ژورنال |نام خانوادگی=صادقی |نام=مصطفی |پیوند نویسنده = |عنوان=نقدی بر آمار تلفات جنگ‌های امام علی علیه السلام |پیوند=http://www.hawzah.net/fa/Article/View/45134 |سال=1386/10/4 |زبان=fa |ژورنال=مجله تاریخ اسلام، شماره 7}}
* قبَّانی، محمد (۱۴۲۶ هـ/۲۰۰۶): الوجیز فی الخلافة الراشدة، دارالفتح، دار وحی القلم، دمشق - سوریا
* {{یادکرد دانشنامه |نام=محمدرضا |نام خانوادگی=ناجی |پیوند نویسنده = |مقاله=جنگ جمل |دانشنامه=[[دانشنامهٔ جهان اسلام]] |نشانی=http://rch.ac.ir/article/Details?id=9922&&searchText= |زبان=fa |تاریخ بازبینی=30 مه 2017}}