ویکی‌پدیا

ابررایانه: تفاوت میان نسخه‌ها

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
→ تفاوت قدیمی‌ترتفاوت جدیدتر ←
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
دیداریویکی‌متن
LetsDoItBot (بحث | مشارکت‌ها)
ربات‌ها
۱۶٬۲۹۶ ویرایش‌ها
تمیزکاری، + ویرایش با ماژول ابرابزار با استفاده از AWB
خط ۶:
[[پرونده:Colossus.jpg|بندانگشتی|300px|پروژه رایانه کولاسوس در ۱۹۴۴]]
 
ابررایانه‌هایی را که در دههٔ ۱۹۶۰ ساخته و ارائه شدند ''سیمور کری'' از بنگاه کنترل اطلاعات (CDC) طراحی کرده بود و تا دههٔ ۱۹۹۰ هم بازار در دست این ابررایانه‌ها بود. زمانی که سیمور کری جدا شد و رفت تا شرکت خودش به نام تحقیقات سیمور را راه‌اندازی و اداره کند با طرح‌های جدیدش بازار ابررایانه‌ها را در دست گرفت و تا پنج سال (۱۹۸۵-۱۹۹۰۱۹۸۵–۱۹۹۰) یکه‌تاز بازار ابرمحاسبه بود. خود کری هرگز واژهٔ ابررایانه را استفاده نکرد و کمتر کسی به خاطر دارد که او تنها کلمهٔ رایانه را استفاده می‌کرد. در سال ۱۹۸۰ هم‌زمان با ظهور بازار رایانه‌های کوچک که یک دهه قبل به وجود آمده بودند تعداد زیادی رقبای کوچک وارد بازار شدند. اما بسیاری از این‌ها در دههٔ ۱۹۹۰ با بروز مبارزات بازار ابررایانه حذف شدند. امروزه ابررایانه‌ها طراحی‌های سفارشی کم‌نظیری هستند که شرکت‌های صنعتی مثل آی‌بی‌ام و اچ‌پی تولید می‌کنند. همان شرکت‌هایی که بسیاری از شرکت‌های دههٔ ۱۹۹۰ را خریدند تا از تجربه‌شان استفاده کنند. البته بنگاه کری هنوز به صورت حرفه‌ای به ساخت ابررایانه ادامه می‌دهد.
اصطلاح ابررایانه چندان پایدار و ثابت نیست. ممکن است ابررایانه امروز فردا تبدیل به یک رایانه معمولی شود. اولین دستگاه‌های CDC پردازنده‌های نرده‌ای (اسکالر) خیلی سریع بودند؛ ده برابر سریع‌تر از سریع‌ترین ماشین‌های سایر شرکت‌ها. در دههٔ ۱۹۷۰ اکثر ابررایانه‌ها به انجام محاسبات برداری پرداختند و بسیاری رقبا و تولید کنندگانتولیدکنندگان جدید پردازنده‌های خودشان را با قیمت پایین با همان روش کار به بازار ارائه کردند تا در بازار حاضر شوند. در ابتدا و میانهٔ دههٔ ۱۹۸۰ ماشین‌هایی با پردازنده‌های اندک برداری که به صورت موازی کار می‌کردند تبدیل به استاندارد شدند. هر ماشینی معمولاً چهارده تا شانزده پردازندهٔ برداری داشت. در اواخر دهٔ ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ دوباره توجه‌ها از پردازنده‌های برداری به سیستم‌های پردازندهٔ موازی معمول معطوف شد که هزاران ریزپردازنده معمولی داشتند و برخی از آن‌ها نمونه‌های آماده و برخی هم سفارش‌های مشتریان بودند (در اصطلاح کاری، این را حملهٔ میکروهای کشنده می‌نامند). امروزه طرح‌های موازی بر اساس ریزپردازنده‌های آمادهٔ نوع سرور ساخته می‌شوند از جمله Power PC،PC, Itanium،Itanium, x۸۶-۶۴x۸۶–۶۴ و مدرن‌ترین ابررایانه‌ها بسته (کلاستر)های رایانه‌ای با تنظیمات دقیق هستند که پردازنده‌های کم حجم و رابط‌های داخلی سفارشی و بسته به مورد دارند.
 
=== ابزارهای نرم‌افزاری ===
ابزارهای نرم‌افزاری برای پردازش توزیع شده شامل APIهای استاندارد از جمله MPI،MPI, PVM و ابزارهای نرم‌افزاری متن باز ازجمله Beowulf،Beowulf, Warewulf،Warewulf, Open mosix هستند که ساختن یک ابررایانه را از تعدادی سرورها یا واحدهای کاری ممکن می‌کنند. تکنولوژی‌هایی مثل ZerConf (Rendez-Vous/Bonjourقرار ملاقات/سلام) برای ساخت بسته‌های کامپیوتری موردنیاز برای نرم‌افزارهای تخصصی مثل shake اپل هستند. در علوم کامپیوتر هنوز یک زبان برنامه نویسیبرنامه‌نویسی ساده برای ابرکامپیوترها نیست و موضوع خوبی برای تحقیق خواهد بود. برنامه‌های کاربردی هزاران دلار هزینه داشت اما امروزه به لطف جامعهٔ متن باز (که گاهی در این زمینه تکنولوژی‌های جالب توجهی به وجود می‌آورد) رایگان هستند.
 
=== استفاده‌های عمومی ===
ابررایانه‌ها با رم‌ها و کار آیی‌های بسیاری که دارند معمولاً برای عملیات حساس روی محاسبه از جمله مسائل فیزیک کوانتوم، هواشناسی، تحقیقات آب و هوا (از جمله تحقیق دربارهدربارهٔ گرم شدن کرهٔ زمین) مدل سازی مولکولی (مطالعهٔ ساختارها و محتویات ترکیبات شیمیایی، ماکرومولکول‌های بیولوژیکی، پلیمرها و بلورها) شبیه‌سازی‌های فیزیکی (مثل شبیه‌سازی هواپیماها در تونل‌های هوا، شبیه‌سازی انفجار سلاح‌های هسته‌ای و تحقیق دربارهدربارهٔ پیوست هسته‌ای) تحلیل مخفی و ...… استفاده می‌شوند. دانشگاه‌های بزرگ، مراکز نظامی و آزمایشگاه‌های تحقیقات علمی بزرگ‌ترین کاربران آن هستند.
نوع خاصی از مسائل به نام مسائل بسیار مشکل، مسائلی که حل کامل شان نیازمند منابع کامپیوتری نیمه بی پایان هستند.
یک مطلب قابل توجه در این مقال تفاوت بین محاسبهٔ، توانایی محاسبه و ظرفیت است چنان کهچنان‌که گراهام و همکارانش بررسی کرده‌اند. محاسبهٔ توانایی یعنی استفاده از ماکزیمم توان محاسبه برای حل یک مسئلهٔ بزرگ در کم‌ترین زمان. این سیستم اغلب می‌تواند مسئلهٔ را با حجم و پیچیدگی که هیچ کامپیوتر دیگری نمی‌تواند حل کند حل نماید. اما محاسبهٔ ظرفیت یعنی استفاده از توان محاسبهٔ مقرون به صرفه و کارآمد برای حل مسائل کم و بیش بزرگ یا تعداد زیادی مسائل کوچک یا آمادگی برای اجرا روی سیستم توانایی استفاده می‌شود.
 
== طراحی سخت‌افزار و نرم‌افزار ==
ابررایانه‌هایی که پردازنده‌های سفارشی داشتند قبلاً سرعتی که روی کامپیوترهای معمولی داشتند را از طراحی‌های ابتکاری شان به دست می‌آوردند که اجازه می‌داد مثل یک مهندسی به هم پیچیده چند کار را به صورت موازی انجام دهند. آن‌ها را تنها برای انواع مشخصی از محاسبات مثل محاسبات عددی استفاده می‌کردند و در محاسبات کلی تر کامپیوتری ضعیف عمل می‌کردند. سلسله مراتب حافظهٔ آن‌ها به دقت طراحی می‌شد تا دائماً اطلاعات و دستور العمل در دسترس پردازنده قرار گیرد. در اصل عمده‌ترین تفاوت بین ابررایانه‌هاو کامپیوترهای کندتر در سلسله مراتب حافظه‌شان است. سیستم ورودی/خروجی آنها برای پهنای باندهای بالا با [[تاخیرتأخیر]] (latency) بسیار پایین طراحی شده است چرا که اساساً ابرکامپیوترها برای پردازش انتقالات طراحی نشده‌اند. در این جا هم مثل هر سیستم موازی قانون آمدال صدق می‌کند. طراحی‌های مختلف ابررایانه‌ها برای حذف تتابع (serialization) نرم‌افزارها تلاش بسیاری می‌کنند و برای رفع مشکلات و تنگناهای باقی‌مانده و تسریع آن‌ها از سخت‌افزار استفاده می‌کنند.
 
=== تکنولوژی‌ها و دشواری‌های ابررایانه‌ها ===
[[پرونده:Beowulf-cluster-the-borg.jpg|بندانگشتی|300px|یک کلاستر بیوولف]]
* یک ابررایانه گرمای زیادی تولید می‌کند و باید خنک شود. خنک کردن بسیاری ابررایانه‌ها مسئلهٔ بسیار بزرگی برای HVAC است.
* اطلاعات نمی‌توانند با سرعتی بالاتر از سرعت نور بین دو بخش کامپیوتر جابجا شوند. به همین دلیل یک ابررایانه چندمتری (با عرض چندمتر) باید [[تاخیرتأخیر]] (latency) بین قطعاتش در حد چند ده نانوثانیه باشد. به خاطر همین مشکل طراحی‌های سیمور کری کوشیدند در حد امکان از طول کابل‌های کمتراستفاده کنند شکل استوانهٔ کری هم به همین ترتیب به وجود آمد. در ابررایانه‌هایی که تعداد بسیار زیادی cpu دارند که موازی هم کار می‌کنند برای فرستادن پیام بین پردازنده‌ها توقف یک تا پنج میکرو ثانیه معمول است.
* برای فرستادن پیام بین پردازنده‌هاها حجم بسیار بالای اطلاعات را در مدت زمان کوتاه مصرف و تولید می‌کنند. کن بچر می‌گوید: برای فرستادن پیام بین پردازنده‌ها وسیله‌ای است که مسائل محدود به محاسبه را محدود به I/O می‌کند. برای حصول اطمینان از انتقال سریع و ذخیرهٔ و بازیابی صحیح اطلاعات باید روی پهنای باند ذخیرهٔ خارجی کار زیادی انجام بدهیم.
تکنولوژی‌های تولید شده برای ابررایانه‌ها شامل این‌ها می‌شوند:
خط ۳۶:
 
=== سیستم‌عامل ===
[[سیستم‌عامل]] ابررایانه‌ها که اغلب امروزه انواعی از [[لینوکس]] و [[یونیکس]] هستند و اگر پیچیده ترپیچیده‌تر از ماشین‌های کوچک‌تر نباشند همان قدر پیچیده هستند. ظاهری که کاربر می‌بیند ساده‌تر است چون سازندگان OSها منابع برنامه نویسیبرنامه‌نویسی کمتری برای سرمایه‌گذاری بر بخش‌های غیرضروری OSها (یعنی بخش‌هایی که مستقیماً به بهترین کاربرد سخت‌افزار نمی‌شود) دارند. دلیل اصلی آن این است که این کامپیوترها میلیون‌ها دلار قیمت دارند امابازار خریدشان بسیار کوچک است لذا بودجه‌های R&D شان اغلب محدود است. وجود یونیکس و لینوکس اجازه می‌دهد ظاهر کاربرد (user interface) نرم‌افزار دسکتاپ معمولی دوباره مورد استفاده قرار بگیرد.
جالب آنجا ست که در تاریخ صنعت ابررایانه‌ها این روند هم چنان ادامه پیدا کرده است و رهبران قدیمی این تکنولوژی از جمله Silicon Graphics در برابر امثال nVIDIA عقب نشسته‌اند چرا که این‌ها می‌توانند محصولات ابتکاری ارزان و پرفایده و پرکاربرد را به لطف مشتریان بسیارشان که R&D آن‌ها را تامینتأمین می‌کنند تولید نمایند.
از نظر تاریخی تا ابتدا و میانهٔ دههٔ ابررایانه‌ها اغلب سازگاری گروه دستورات و قابلیت جابجایی کدها را فدای عملکرد و سرعت پردازش و دسترسی به حافظهٔ کامپیوتر می‌کردند. اغلب ابررایانه‌ها تا به امروز برخلاف کامپیوترهای گران‌قیمت فنی high end main frames سیستم‌های عامل بسیار متفاوتی دارند. Cray-۱ به تنهایی شش OS مخصوص خودش را داشت که جامعهٔ کامپیوتر هیچ خبری از آن‌ها نداشت. مشابه آن کامپایلرهای برداری کننده و مواز ی کنندهٔ بسیاری هم برای [[فرترن]] موجود بود. اگر به خاطر سازگاری گروه دستورات اولیه بین Cray-۱ و Cray x-mp و پذیرش انواع OSهای یونیکس مثل CrayUnicos و لینوکس نبود این اتفاق برای ETA-۱۰ هم می‌افتاد. به همین دلیل در آینده سیستم‌هایی با بالاترین کاربرد احتمالاً رنگ و بویی از یونیکس خواهند داشت اما با خاصیت‌های مخصوص سیستم ناسازگار خصوصاً برای سیستم‌های بسیار فنی و گران‌قیمت با امکانات امن مطمئن.
 
=== برنامه نویسیبرنامه‌نویسی ===
معماری موازی ابررایانه‌ها ایجاب می‌کند تکنیک‌های برنامه نویسیبرنامه‌نویسی خاصی برای سرعت بالایشان استفاده شود. کامپایلرهای هدفمند فرترن معمولاً می‌توانند کدهای سریع تری از C یا C++ تولید کنند. به این دلیل فراترن همچنان بهترین انتخاب برای برنامه نویسیبرنامه‌نویسی علمی و البته برای اکثر برنامه‌هایی که روی ابررایانه‌ها اجرا می‌شود باقی می‌ماند. برای بهره‌وری از موازی بودن ابررایانه‌ها، محیط‌های برنامه نویسیبرنامه‌نویسی خاصی برای برنامه نویسیبرنامه‌نویسی آن‌ها استفاده می‌شود از جمله برای بسته‌های کامپیوتری پراکنده و دور از هم PVM و MPI و برای ماشین‌های حافظه اشتراکی بسیار نزدیک به هم OpenMP استفاده می‌شود.
 
== معماری ابررایانه مدرن ==
چنان کهچنان‌که در فهرست نوامبر ۲۰۰۶ می‌بینیم ده کامپیوتر برتر فهرست پانصد کامپیوتر برتر (و البته بسیاری کامپیوتر دیگر در این لیست) معماری سطح بالا اما مشابهی دارند. هر کدام مجموعه‌ای از مولتی پروسسورهای تماماً SIMD هستند. هر ابررایانه‌ای بسته به تعداد مولتی پروسسورهای مجموعه، تعداد پروسسورهای هر مولتی پروسسور و نیز تعداد عملیاتی که می‌تواند به صورت هم‌زمان در هر پروسسور SIMD انجام بدهد از سایر ابررایانه‌ها متفاوت می‌شود. در این سلسله چنین چیزهایی داریم:
* یک مجموعه کامپیوتری که کامپیوترهای آن از طریق شبکهٔ سرعت بالا یا شبکهٔ تعویض (switching fabric) اتصال بسیار مفصلی با هم دارند. هر کامپیوتر هم تحت نمونهٔ مجزایی از OS کار می‌کند.
* کامپیوتر مولتی پروسسور کامپیوتری است که تحت OS مشخصی کار می‌کند و بیش از یک CPU دارد و در آن نرم‌افزار سطح عملکرد از تعداد پروسسورها مستقل است. وظایفی مثل مولتی پروسسینگ متقارن (SMP) و دسترسی غیرهمشکل به حافظه (NUMA) را با هم انجام می‌دهند.
* یک پروسسور SIMD یک دستور را بر چندین دسته اطلاعات به صورت هم‌زمان اجرا می‌کند. پردازنده می‌تواند چندمنظوره یا برداری با کاربرد خاص باشد. سطح عملکرد هم می‌تواند بالا یا پایین باشد.
طبق بررسی ماه نوامبر سال ۲۰۰۶ قانون مور (Moore) و اقتصاد مقیاسی (economy of scale) فاکتور اصلی در طراحی ابررایانه‌ها هستند. یک PC دسکتاپ مدرن امروزه قوی تر از یک ابررایانه پانزده سال پیش است و این طراحی‌هایی که سابقاً اجازه می‌داد ابررایانه‌ها از ماشین‌های دسکتاپ بهتر عمل کنند در طراحی PCها استفاده می‌شوند. به علاوه هزینه‌های ایجاد تراشه‌ها (چیپchip) باعث می‌شود طراحی تراشه‌های سفارشی برای کاربرد محدود مقرون به صرفه نباشد بلکه تولید انبوه تراشه‌ها را تاییدتأیید می‌کند که مشتری داشته باشند و هزینهٔ تولید را پوشش بدهد. یک واحد کاری مدل هسته چهارگانه Xeon با عملکرد GHz۲٫۶۶ از یک ابررایانه C۹۰ کری چند میلیون دلاری که در دههٔ ۱۹۹۰ استفاده می‌شد بهتر است و حجم بسیار بالایی از کار که در دههٔ ۱۹۹۰ به چنین ابررایانه‌ای نیاز داشت امروزه با یک واحد کاری کمتر از ۴۰۰۰ دلاری انجام می‌شود.
مسایلی که ابررایانه‌ها آن‌ها را حل می‌کردند اکثراً باید موازی سازی می‌شدند (یعنی تقسیم کار بزرگ به چند کار کوچک‌تر برای انجام هم‌زمان) آن هم به قطعات بزرگ تا حجم اطلاعاتی که بین واحدهای پردازندهٔ مستقل انتقال پیدا می‌کرد کاهش پیدا کند. این است که می‌توان به جای بسیاری ابررایانه‌های سنتی از بسته‌های طراحی استاندارد بهره برد که با برنامه ریزیبرنامه‌ریزی قابلیت عملکرد یگانه و همگرا را دارند.
 
== ابررایانه‌های هدفمند و دارای کاربرد خاص ==
[[پرونده:IBM Blue Gene P supercomputer.jpg|بندانگشتی|300px|ابررایانه [[بلو جین]]، محصول [[آی بی ام]] در [[آزمایشگاه ملی آرگون]]]]
 
ابررایانه هدفمند ابزارهای محاسباتی با عملکرد بسیار سطح بالا و معماری سخت‌افزاری مناسب حل یک مسئلهٔ خاص هستند. می‌توان در آن‌ها از تراشه‌های FPGA برنامه ریزیبرنامه‌ریزی شده یا چیپ‌های VLSI سفارشی استفاده نمود که عمومیت شان را از دست می‌دهند اما در عوض نسبت قیمت به کاربرد بالاتری ارائه می‌دهند. از آن‌ها برای محاسبات نجومی و کد شکنی‌های بسیار قوی استفاده می‌شود. پیش آمده است که یک ابررایانه هدفمند جدید از برخی نظرها از سریع‌ترین ابررایانه وقت سریع تر عمل کند مثلاً GRAPE-۶ که در سال ۲۰۰۲ در برخی مسائل سریع تر از شبیه‌ساز زمین عمل کرد.
مثال‌هایی از ابررایانه هدفمند
* DEEP BLUE برای بازی شطرنج
خط ۶۶:
 
=== فهرست پانصد عنوان برتر ===
از سال ۱۹۹۳ نتایج LINPAK پانصد ابررایانه سریع دنیا را همواره رتبه بندیرتبه‌بندی نموده است. البته ادعا نمی‌شود این فهرست کاملاً بی ایراد است اما بهترین از سرعت کامپیوتر را در هر زمان دارد.
 
=== سریع‌ترین ابررایانه فعلی ===
خط ۹۲:
|rowspan="۲"|۱۹۴۲
|[[Atanasoff–Berry Computer|Atanasoff–Berry Computer (ABC)]]
|align=right|۳۰  OPS
|[[دانشگاه ایالتی آیووا]]، [[Ames،Ames, Iowa]]، [[ایالات متحده آمریکا|USA]]
|-
|[[Telecommunications Research Establishment|TRE]] [[Heath Robinson (codebreaking machine)|Heath Robinson]]
|align=right|۲۰۰  OPS
|[[Bletchley Park]]
|-
|۱۹۴۴
|[[توماس هارولد فلاورز|Flowers]] [[Colossus computer|Colossus]]
|align=right|۵  kOPS
|[[Post Office Research Station]]،, [[Dollis Hill]]،, [[UK]]
|-
|۱۹۴۶{{سخ}} 
|[[دانشگاه پنسیلوانیا|UPenn]] [[انیاک]]{{سخ}}(before ۱۹۴۸1948+ modifications) <!-- serial،serial, after ۱۹۴۸1948 the peak speed was about ۸۳۳833 OPS -->
|align=right|۱۰۰ kOPS <!-- fully parallel،parallel, doing ۲۰20 additions per "add-time"،, however such programs were very difficult to design and debug so were rarely done (if ever) -->
|[[آبردین پروو گراوند، مریلند]]، [[مریلند]]، [[ایالات متحده آمریکا|USA]]{{سخ}}&nbsp;
|-
|۱۹۵۴
|[[IBM]] NORC
|align=right|۶۷&nbsp; kOPS
|[[Naval Surface Warfare Center Dahlgren Division|U.S. Naval Proving Ground]]،, [[Dahlgren،Dahlgren, Virginia|Dahlgren]]، [[ویرجینیا]]، [[ایالات متحده آمریکا|USA]]
|-
|۱۹۵۶
|[[مؤسسه فناوری ماساچوست|MIT]] [[TX-۰]]
|align=right|۸۳&nbsp; kOPS
|[[مؤسسه فناوری ماساچوست|Massachusetts Inst. of Technology]]،, [[Lexington،Lexington, Massachusetts|Lexington]]، [[ماساچوست]]، [[ایالات متحده آمریکا|USA]]
|-
|۱۹۵۸
|[[IBM]] [[AN/FSQ-۷]]
|align=right|۴۰۰&nbsp; kOPS
|۲۵ [[نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا|U.S. Air Force]] sites across the [[continental United States|continental USA]] and ۱1 site in [[کانادا]] (۵۲ computers)
|-
|۱۹۶۰
|[[UNIVAC]] [[UNIVAC LARC|LARC]]
|align=right|۲۵۰&nbsp; kFLOPS <!-- Only single processor was built،built, dual processor would have been ۵۰۰500 kFLOPS -->
|[[آزمایشگاه ملی لارنس لیورمور]]، [[کالیفرنیا]]، [[ایالات متحده آمریکا|USA]]
|-
|۱۹۶۱
|[[IBM ۷۰۳۰|IBM ۷۰۳۰7030 "Stretch"]]
|align=right|۱٫۲&nbsp; MFLOPS
|[[آزمایشگاه ملی لاس آلاموس]]، [[نیومکزیکو]]، [[ایالات متحده آمریکا|USA]]
|-
|۱۹۶۴
|[[CDC ۶۶۰۰]]
|align=right|۳&nbsp; MFLOPS
|rowspan="۳" valign="top"|[[آزمایشگاه ملی لارنس لیورمور]]، [[کالیفرنیا]]، [[ایالات متحده آمریکا|USA]]
|-
|۱۹۶۹
|[[CDC ۷۶۰۰]]
|align=right|۳۶&nbsp; MFLOPS
|-
|۱۹۷۴
|[[CDC STAR-۱۰۰]]
|align=right|۱۰۰&nbsp; MFLOPS
|-
|۱۹۷۵
|[[Burroughs Corporation|Burroughs]] [[ILLIAC IV]]
|align=right|۱۵۰&nbsp; MFLOPS
|[[مرکز پژوهشی ایمز ناسا]]، [[کالیفرنیا]]، [[ایالات متحده آمریکا|USA]]
|- valign="top"
|۱۹۷۶
|[[Cray-۱]]
|align=right|۲۵۰&nbsp; MFLOPS
|[[آزمایشگاه ملی لاس آلاموس]]، [[نیومکزیکو]]، [[ایالات متحده آمریکا|USA]] (۸۰80+ sold worldwide)
|-
|۱۹۸۱
|[[CDC Cyber|CDC Cyber ۲۰۵]]
|align=right|۴۰۰&nbsp; MFLOPS
|(numerous sites worldwide)
|-
|۱۹۸۳
|[[Cray X-MP]]/۴
|align=right|۹۴۱&nbsp; MFLOPS
|[[آزمایشگاه ملی لاس آلاموس]]; [[آزمایشگاه ملی لارنس لیورمور]]; [[Battelle Memorial Institute|Battelle]]; [[بوئینگ]]
|-
|۱۹۸۴
|[[M-۱۳13 (computer)|M-۱۳]]
|align=right|۲٫۴&nbsp; GFLOPS
|[[Scientific Research Institute of Computer Complexes]]، [[مسکو]]، [[اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی|USSR]]
|-
|۱۹۸۵
|[[Cray-۲]]/۸
|align=right|۳٫۹&nbsp; GFLOPS
|[[آزمایشگاه ملی لارنس لیورمور]]، [[کالیفرنیا]]، [[ایالات متحده آمریکا|USA]]
|-
|۱۹۸۹
|[[ETA۱۰]]-G/۸
|align=right|۱۰٫۳&nbsp; GFLOPS
|[[دانشگاه ایالتی فلوریدا]]، [[فلوریدا]]، [[ایالات متحده آمریکا|USA]]
|-
|۱۹۹۰
|[[ان‌ای‌سی|NEC]] SX-۳/۴۴R
|align=right|۲۳٫۲&nbsp; GFLOPS
|[[ان‌ای‌سی|NEC]] Fuchu Plant،Plant, [[Fuchu]]، [[ژاپن]]
|- valign="top"
|rowspan="۳"|۱۹۹۳
|[[Thinking Machines]] [[Connection Machine|CM]]-۵/۱۰۲۴
|align=right|۶۵٫۵&nbsp; GFLOPS
|[[آزمایشگاه ملی لاس آلاموس]]; [[آژانس امنیت ملی ایالات متحده آمریکا]]
|-
|[[فوجیتسو]] [[Numerical Wind Tunnel]]
|align=right|۱۲۴٫۵۰&nbsp; GFLOPS
|[[National Aerospace Laboratory]]، [[توکیو]]، [[ژاپن]]
|-
|[[اینتل]] [[Intel Paragon|Paragon]] XP/S ۱۴۰
|align=right|۱۴۳٫۴۰&nbsp; GFLOPS
|[[آزمایشگاه ملی سندیا]]، [[نیومکزیکو]]، [[ایالات متحده آمریکا|USA]]
|-
|۱۹۹۴
|[[فوجیتسو]] [[Numerical Wind Tunnel]]
|align=right|۱۷۰٫۴۰&nbsp; GFLOPS
|[[National Aerospace Laboratory]]، [[توکیو]]، [[ژاپن]]
|- valign="top"
|rowspan="۲"|۱۹۹۶
|[[Hitachi،Hitachi, Ltd.|Hitachi]] SR۲۲۰۱/۱۰۲۴
|align=right|۲۲۰٫۴&nbsp; GFLOPS
|[[دانشگاه توکیو]]، [[ژاپن]]
|-
|[[Hitachi،Hitachi, Ltd.|Hitachi]]/[[تسوکوبا، ایباراکی]] CP-PACS/۲۰۴۸
|align=right|۳۶۸٫۲&nbsp; GFLOPS
|[[Center for Computational Physics]]، [[دانشگاه تسوکوبا]]، [[تسوکوبا، ایباراکی]]، [[ژاپن]]
|-
|۱۹۹۷
|[[اینتل]] [[ASCI Red]]/۹۱۵۲
|align=right|۱٫۳۳۸&nbsp; TFLOPS
|rowspan="۲" valign="top"|[[آزمایشگاه ملی سندیا]]، [[نیومکزیکو]]، [[ایالات متحده آمریکا|USA]]
|-
|۱۹۹۹
|[[اینتل]] [[ASCI Red]]/۹۶۳۲
|align=right|۲٫۳۷۹۶&nbsp; TFLOPS
|-
|۲۰۰۰
|[[IBM]] [[ASCI White]]
|align=right|۷٫۲۲۶&nbsp; TFLOPS
|[[آزمایشگاه ملی لارنس لیورمور]]، [[کالیفرنیا]]، [[ایالات متحده آمریکا|USA]]
|-
|۲۰۰۲
|[[ان‌ای‌سی|NEC]] [[Earth Simulator]]
|align=right|۳۵٫۸۶&nbsp; TFLOPS
|[[Earth Simulator Center]]، [[یوکوهاما]]-shi، [[ژاپن]]
|-
|۲۰۰۴
|rowspan="۴" valign="top"|[[IBM]] [[ژن آبی|Blue Gene/L]]
|align=right|۷۰٫۷۲&nbsp; TFLOPS <!-- Technically the same system as the two neighboring entries -->
|[[وزارت انرژی ایالات متحده آمریکا|U.S. Department of Energy]]/[[IBM]]، [[ایالات متحده آمریکا|USA]]
|- valign="top"
|rowspan="۲"|۲۰۰۵<!-- Technically the same system as the two neighboring entries -->
|align=right|۱۳۶٫۸&nbsp; TFLOPS <!-- Technically the same system as the two neighboring entries -->
|rowspan="۳"|[[وزارت انرژی ایالات متحده آمریکا|U.S. Department of Energy]]/[[United States National Nuclear Security Administration|U.S. National Nuclear Security Administration]]،{{سخ}}[[آزمایشگاه ملی لارنس لیورمور]]، [[کالیفرنیا]]، [[ایالات متحده آمریکا|USA]]
|-
|align=right|۲۸۰٫۶&nbsp; TFLOPS <!-- Technically the same system as the two neighboring entries -->
|-
|rowspan="۱"|۲۰۰۷<!-- Technically the same system as the two neighboring entries VGZ -->
|align=right|۴۷۸٫۲&nbsp; TFLOPS <!-- Technically the same system as the two neighboring entries -->
|-
|}
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/wiki/ابررایانه»