| fgcolor = Black
| جنسیت = مذکر
| تاریخ تولد = ژوئیه یا اوت ۱۸۸۱
| تاریخ مرگ =
| مدت عمر =
| مکان مرگ = برج ستارهشناسی، قلعه هاگوارتز
| مو = نقرهای، قبلاً قهوهای مایل به قرمز
| مالک = [[محفل ققنوس]]
| قدرتها = قدرت جادویی بالا - آشنایی با طلسمهای مدرن
| عضو = رئیس دیوان عالی قضایی جادوگران ([[ویزنگاموت]]) - محفل ققنوس-کنفدراسیون بين المللیبینالمللی جادوگران
| بازیگر = [[ریچارد هریس]] - [[مایکل گامبون]]
| بار اول = [[هری پاتر و سنگ جادو]]
}}
'''آلبوس پرسیوال وولفریک برایان دامبلدور''' {{انگلیسی|Albus Percival Wulfric Brian Dumbledore}} شخصیتی [[تخیل|تخیلی]] از مجموعه داستانهای [[هری پاتر]] به قلم [[جی کی رولینگ]] و مدیر مدرسهٔ علوم و فنون جادوگری [[هاگوارتز]] است و نقش بسیار پررنگی درکتابهای هری پاتر دارد. در کتابهای هری پاتر همواره از او بهعنوان قدرتمندترین جادوگر دنیا یاد میشود. آلبوس دامبلدور پدید آورنده [[محفل ققنوس]] است ،است، گروهی که مبارزه علیه [[لرد ولدمورت]] و خادمان لرد سیاه یعنی گروه موسوم به [[مرگخوار|مرگخواران]] را بر عهده دارد.
بر اساس گفتههای [[جیکیرولینگ|رولینگ]] ، وی این نام را براساس نوعی سرده از زنبورهایزنبورهای درشت یعنی [[خرزنبوریان]] که در انگلیسی به آن "bumblebee" میگویند انتخاب کردهاست.<ref>{{cite web|url=http://machaut.uchicago.edu/cgi-bin/WEBSTER.sh?WORD=dumbledor |title="Dumbledore" in Merriam–Webster |publisher=Machaut.uchicago.edu |accessdate=27 November 2011 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20151017052743/http://machaut.uchicago.edu/cgi-bin/WEBSTER.sh?WORD=dumbledor |archivedate=17 October 2015 |df=dmy }}</ref>.
== زندگی ==
دامبلدور در دره گودریک زندگی میکرد که محل تولد [[گریفندور|گودریک گریفندور]] بود. در زمان کودکی، پرسیوال دامبلدور (پدر آلبوس) به دلیل حمله وحشیانه به سه مشنگ جوان دستگیر و محکوم به حبس ابد در [[آزکابان]] شد. آلبوس دامبلدور در یازده سالگی وارد مدرسه علوم و فنون جادوگری هاگوارتز شد. در اوایل به دلیل رفتار پدرش در برابر مشنگها (اصطلاح [[جی.کی. رولینگ]] برای غیرجادوگرها در متن کتاب) در مدرسۀمدرسهٔ هاگوارتز شهرت داشت، ولی پس از چند ماه شهرت خود او از سوء شهرت پدرش پیشی گرفت. او یکی از ممتازترین دانش آموزان مدرسه علوم و فنون جاودگری هاگوارتز تا آن زمان بود. بهطوری که به هجدهمین سالگرد تولدش نزدیک میشد در باافتخارات و سربلندی زیاد هاگوارتز را ترک کرد. سرپرست دانش آموزان، دانشآموز ارشد، برنده جایزه بارنابس فینکلی برای طلسماندازی استثنایی، نمایندهٔ جوانان بریتانیایی در وینزنگاموت، برنده مدال طلای مقاله ابتکارآمیز همایش بینالمللی کیمیاگری در قاهره از افتخارات اوست.
زمانی که دامبلدور میخواست به یونان برود، ناگهان کندرا مادر دامبلدور مرد و او نتوانست به یونان برود. درمراسم خاکسپاری کندرا، ابرفوت برادر دامبلدور که او را مقصر میدانست بینی دامبلدور را شکست.
چندی بعد، او با [[گلرت گریندلوالد|گریندلوالد]] دوست شد و رابطهایرابطهای [[همجنسگرا|عاشقانه]] با او برقرار کرد، جادوگری که بعدها به پلیدترین جادوگر نسل خودش تبدیل شد. در درگیریای که بین او و آلبوس و ابرفوت رخ داد، تصادفاً طلسمی به آریانا خواهر دامبلدور برخورد کرد و او مرد. در نتیجه این مرگ، ضربه روحی سختی به خانواده دامبلدور وارد شد.
اما او از تلاش دست بر نداشتبرنداشت و توانست دوازده خاصیت خون [[اژدها]] را کشف کند که بسیار باارزش بود. در چند سال بعد دامبلدور با گریندوالد،
سیاهترین جادوگر جهان در آن زمان به مبارزه تن به تن پرداخت و توانست او را دستگیر کند. این کار بسیار مهم بود زیرا در تمام اعصار تا آن زمان جادوگری مثل گریندلوالد ظهور نکرده بود.
پس از آن دامبلدور به شهرت زیادی رسید و استاد درس تغییر شکل در [[هاگوارتز]] شد. همچنین مقالههای مهمی همچون معجونساز واقعی و نام تغییرشکل امروز در روزنامه جادوگری پیام امروز نوشت.
دامبلدور چند سال بعد به مقام مدیریت هاگوارتز رسید. بهدلیل مهارتهای فوقالعاده او، سه بار مقام [[وزارت جادو|وزارت سحر و جادو]] به او پیشنهاد شد اما او به دلایلی نپذیرفت. حدود سه سال بعد [[لرد ولدمورت|تام ریدل]] نام [[لرد ولدمورت]] را برای خود انتخاب و با تشکیل گروه مرگخوارها با دوستانش در هاگوارتز، به استفاده از جادوی سیاه پرداخت و به سیاهترین جادو گر هزاره اخیر بدل شد. در زمان قدرت ولدمورت (لرد سیاه) ، هاگوارتز به دلیل وجود دامبلدور در آنجا، امنترین مکان در دنیای جادوگری بود. پس از سقوط ولدمورت، دامبلدور هری پاتر را جلوی خانه دورسلیها (خاله و شوهر خالهٔ هری) گذاشت. ده سال بعد که هری پاتر به هاگوارتز آمد دامبلدور هنوز مدیر هاگوارتز بود.
== هری پاتر و سنگ جادو ==
اولین بار هری او را در کارت یک شکلات میبیند و میفهمد که او بهترین جادوگر دنیا و مدیر مدرسهٔ هاگوارتز است. وقتی دامبلدور را در سرسرای هاگوارتز میبیند، هری متوجه این موضوع میشود که دامبلدور بسیار به او علاقه دارد. دامبلدور حتی برای تشویق او به جایگاه تماشاچیها در [[کوییدیچ]] (نوعی فوتبال جادوگرها ولی با جاروی پرنده) میآید. در آخر داستان نیز به دلیل عمل قهرمانانۀقهرمانانهٔ رون و هرمیون در نجات سنگ جادو از چنگ لرد سیاه، ۵۰ امتیاز به این دو و ۶۰امتیاز به هری پاتر و به [[نویل لانگ باتم|نویل لانگباتم]] ۱۰ امتیاز اهدا میکند؛ و به این ترتیب گریفندور قهرمان جام گروههای هاگوارتز در آن سال میشود.
== هری پاتر و تالار اسرارآمیز ==
در [[هری پاتر و تالار اسرار]] زمانی که [[سیوروس اسنیپ|پروفسور اسنیپ]] میخواهد رون و هری را اخراج کند دامبلدور مانع میشود. زمانی نوشتههایی با خون روی دیوار نوشته میشود و افرادی بدنشان خشک میشود، و خیلیها هری پاتر را مقصر میدانند و اگر حمایت دامبلدور از او نبودنبود، ،احتمالاًاحتمالاً هری پاتر همانند هاگرید
از مدرسه اخراج میشد. چندی بعد دامبلدور به دلیل بازشدن حفره اسرار از مدیریت مدرسه عزل میشود اما پس از این که جینی ویزلی در حفره اسرار اسیر میشود او برمی گردد و همینطور در تالار اسرار فوکس، ققنوس دامبلدور (برای کور کردن باسلیسک و التیام زخم هری - که از توانایی ققنوس هاست) به دلیل وفاداری هری به دامبلدور به کمک هری میآید و کلاه گروهبندی را (دربردارندهیدربردارندهٔ شمشیر [[گودریک گریفیندور|گودریگ گریفیندور]] برای کشتن باسیلیسک) به همراه خود به تالا میآورد.
== هری پاتر و زندانی آزکابان ==
دامبلدور در [[هری پاتر و زندانی آزکابان]] نقش زیادی نداشت. او تنها در اول سال در مراسم جشن آغازین سال تحصیلی دربارهدربارهٔ دیوانهسازها و فرار سیریوس بلک به دانش آموزان توضیحهاتی را ارائه میدهد و و لوپین را به عنوان معلم دفاع در برابر جادوی سیاه به دانش آموزان معرفی میکند. او همچنین در اواخر داستان به [[هرمیون گرنجر]] و هری کمک کرد [[سیریوس بلک]] را نجات دهند (دامبلدور معتقد بود که سیریوس بیگناه است) همچنین در پایان سال در سرسرای بزرگ هاگوارتز حضور یافت.
== هری پاتر و جام آتش ==
== هری پاتر و محفل ققنوس ==
در این داستان نقش دامبلدور بسیار پر رنگ است. دامبلدور در این داستان دوباره محفل ققنوس را فعال میکند. این محفل برای مبارزه با [[لرد ولدمورت]] ساخته شده است و جیمز پاتر و لیلی پاتر (پدر و مادر هری پاتر) عضو آن بودهاند و توسط ولدمورت کشته شدهاند.
دامبلدور ریاست آن را بر عهده میگیرد. او همچنین در تلاش است وزارت سحر وجادو را قانع کند که لرد ولدمورت باز گشتهبازگشته است اما وزارت سحر و جادو قبول نمیکند.
در آن با سازمان اسرار آشنا میشود و نبرد اعجاب انگیزیاعجابانگیزی بین لرد ولدمورت وآلبوس
دامبلدور درمی گیرددرمیگیرد. سیریوس بلک به دست بلاتریکس لسترنج (یکی از یاران ولدمورت و یک مرگخوار) به قتل میرسد و وزارت سحر و جادو پی میبرد که لرد ولدمورت باز گشتهبازگشته است.
اما او در این سال اشتباه بزرگی مرتکب شد و انگشتر مورولو (پدر بزرگ ولدمورت) را در دست کرد.
== هری پاتر و شاهزاده دورگه ==
در این کتاب دامبلدور نقشی پررنگ و آخرین نقش خود را ایفا میکند.
در این کتاب هری و دامبلدور با هم به تحقیق دربارهدربارهٔ [[جان پیچ|جانپیچ]]ها (به انگلیسی: Horcrux) میپردازند و به نتایج مهمی دست مییابند :جانپیچها وسیلههایی هستند که برای رسیدن به بی مرگی اند اگر جادوگری روح خود را با ارتکاب قتل به دو پاره تبدیل کند و یک تکه را در شیءی و یک تکه را در بدن خود قرار دهد آن شیء جان پیچ او میشود اگر آن فرد کشته شود به طور کامل نمیمیرد زیرا روحش از بین نرفته است. ولدمورت دراقدامی که هیچکس انجام نداده روح خود را به هفت پاره کرده و شش جان پیچ ساخته است. دامبلدور انگشتر پدر بزرگ ولدمورت را که جان پیچ بوده نابود میکند و همچنین معلوم میشود دفتر چه خاطرات تام ریدل یک جان پیچ بوده که هری آن را نابود کرد. هری با گرفتن خاطره پروفسور اسلاگهورون میفهمد که ولدمورت در زمان دانشآموزی دربارهدربارهٔ جانپیچها از اسلاگهورون پرسیده دامبلدور و هری پس از تلاش زیاد میفهمند که چهار جان پیچ لرد ولدمورت عبارتند از :جام هافلپاف، قاب آویز اسلیترین، نیم تاج ریونکلا، و نیجنی، مار لرد ولدمورت. مدتی بعد که دامبلدور و هری برای یافتن جانپیچها از هاگوارتز خارج شده بودند با دیدن علامت شوم (نشان مرگخواران) بازگشتند و به یکی از سالنهای هاگوارتز رفتند. وقتی هری در زیر شنل نامریی بود. ناگهان دراکو مالفوی از در بیرون آمد و دامبلدور را خلع سلاح کرد (با طلسم اکسپلیوموس) و هری همان لحظه با طلسم دامبلدور در زیر شنل نامریی خشک شد؛ و عاقبت سیوروس اسنیپ دامبلدور را با طلسم کشندهٔ ''آواداکداورا'' او به قتل رساند.
پس از آن اسنیپ و مرگخواران فرار کردند. چند روز بعد دامبلدور را طی مراسم با شکوهی به خاک سپردند نام فصل آخر هری پاتر و شاهزاده دورگه، مقبره سفید است.
== بعد از مرگ ==
در هری پاتر و یادگاران مرگ، هری سوگنامه الفی یس دوج را در روزنامه پیام امروز که دربارهدربارهٔ زندگی دامبلدور است، میبیند.
اما میفهمد که ریتا اسکیتر خبرنگار بدنام کتابی به نام ''نام زندگی و نیرنگهای البوس دامبلدور'' تألیف کرده که همهاش بد گویی از دامبلدور است و حتی او به جادوی سیاه متهم شده است.
در این سال هری به همراه رون و هرمیون از مدرسهٔ هاگوارتز میروند و سعی در نابودی جانپیچها میکنند.
دراواخر جلد دوم سیوروس اسنیپ زمان مرگ خاطراتش را به هری منتقل میکند و او میفهمد که مرگ دامبلدور در اصل نقشه اسنیپ و دامبلدور و عمدی بوده است که میخواستند اولاً لرد ولدمورت به اسنیپ اعتماد کند و ثانیاً ابر چوبدستی به دست ولدمورت نیفتد (قویترین چوب دستی جهان از درخت اقطی یاس کبود که آخرین صاحبش خود دامبلدور بوده که به چوبدستی مرگ یا چوبدستی سرنوشت معروف است). هری نام دومین پسرش را ''آلبوس-سیوروس'' نام میگذارد.
== قدرت هاقدرتها و توانایی هاتواناییها ==
آلبوس دامبلدور در تمام کتاب هایکتابهای هریپاتر فردی بسیار قدرتمند و بزرگ معرفی شده است.{{سخ}}او در زمان کودکی هم حتی با وجود آزکابان رفتن ناگهانی پدرش و سختی هایسختیهای بسیار زیاد با خواهرش توانست در هاگوارتز حتی در همان سال اول بسیار خوش بدرخشد و در تمام دوران تحصیل خود چشمان همه را با قدرت هایقدرتهای جادویی خود متحیر کند.{{سخ}}پس از فارق التحصيلیالتحصیلی هم نیز مقاله هایمقالههای بسیار زیاد و معتبری در تمام جهان راجع به موضوعات مختلفی منتشر کرد و جایزه هایجایزههای بسیار زیادی نیز کسب کرد.{{سخ}}او پس از مدتی با یکی از قدرتمندترین جادوگرانی که تابحال دیده بود یعنی گلرت گریندل والد ( دانش آموز اخراجی مدرسه درمشترانگ) آشنا شد و رابطه بسیار عمیق و نزدیکی با او برقرار کرد و قصد داشتند که باهم به یونان بروند و جادو را بسیار گسترش و پیشرفت دهند که مرگ کندرا، مادر دامبلدور مانع شد.{{سخ}}پس از آن آلبوس مجبور شد که مراقبت از خواهر نیمه دیوانه و دوست داشتنی خود، آریانا را بر عهده بگیرد و نتوانست به همراه گلرت به دنبال [[یادگاران مرگ]] بگردد.{{سخ}}پس از مرگ آریانا در نبردی که میان گلرت و ابرفورث و آلبوس دربر میگیرد،میگیرد، گلرت به تنهایی به دنبال ابر چوبدستی میرودمیرود و آنرا از گرگروویچ میدزددمیدزدد و با آن شروع به استفاده از جادوی سیاه میکندمیکند و طرفداران زیادی پیدا میکندمیکند.{{سخ}}اما سپس دامبلدور که اکنون استاد تغییر شکل مدرسه علوم و فنون جاودگری هاگوارتز شده بود با شکست دادن گلرت گریندل والد در نبردی بسیار عظیم و سهمگین ابرچوبدستی را از آن خود میکندمیکند.{{سخ}}سپس آلبوس به خاطر اقدام عظیمش در شکست دادن گلرت گریندل والد و اختراعات متعدد خود در چند سال بعد به مقام مدیریت مدرسه علوم و فنون جادوگری هاگوارتز میرسد،میرسد، و به او بیشتر از سه بار پیشنهاد به بودن وزیر وزارت سحر و جادو داده شد که دامبلدور به علت تواضع و فروتنی نپذیرفت.{{سخ}}ابر چوبدستی قدرتمند ترینقدرتمندترین وسیله در تمام اعصار بود، روایت شده است که مرگ این چوبدستی را با چوب درخت یاس کبود درست کرده است و از هفت مغز نیز استفاده کرده است :{{سخ}}پر ققنوس ،ققنوس، موی تک شاخ، ریسه قلب اژدها ،اژدها، پر شیردال ،شیردال، موی پریزاد ،پریزاد، ریسه قلب تسترال ،تسترال، خون مرگ{{سخ}}زیرا مرگ برای مخلوط کردن مواد نیاز داشت که از خون خودش استفاده کند،برایکند، برای همین ابرچوبدستی به چوب مرگ نیز معروف است.
== گرایش جنسی ==
جی. کی. رولینگ پس از انتشار آخرین کتاب از مجموعه داستانهای [[هری پاتر]] فاش کرد که دامبلدور در واقع یک [[همجنسگرایی مردانه|همجنسگرا]] بوده است. در ۱۹ اکتبر سال ۲۰۰۷ میلادی، رولینگ در [[تالار کارنگی]] [[نیویورک]] در این باره توضیحاتی را ارائه داد. او در این باره گفت: روزی یکی از طرفداران از من پرسید «آیا آلبوس دامبلدور توانسته بود روزی عشق خود را بیابد؟» سپس رولینگ در این باره پاسخ داد که صادقانه میگویم که من همواره بر این ایده بودم که دامبلدور یک همجنسگرا بوده است...است… دامبلدور در زمان جوانیش در دام عشق رقیب خود گلرت گریندلوالد افتاده بود...بود…<ref>{{cite web|title=Toronto Press Conference|work=Canadian Broadcasting Corporation|year=2007|url=http://www.accio-quote.org/articles/2007/1022-torontopressconf.html|accessdate=2007-10-27}}</ref>
رولینگ همچنین در گفتگو با وبگاه «لیکی کولدرون» (وبگاه رسمی اخبار و و حواشی هری پاتر) در این باره گفت: همجنسگرا بودن شخصیت اثر گذار این داستان باعث خواهد شد که گامی بلند در افزایش بردباری دیگران در رابطه با گرایشهای همجنسگرایانه دیگران برداشته شود...شود… خلق شخصیتی بسیار محترم، مهربان و با استعداد به عنوان یک همجنسگرا، در دنیایی واقعی باعث برداشت این پیام میشود که یک فرد همجنسگرا، گرایش همجنسگرایانه خود را پنهان نکرده و آن را یک ننگ بر خود نداند.<ref>{{cite web|title=Dumbledore’s outing gives text new meaning|url=http://www.msnbc.msn.com/id/21407911/|date=21 October 2007|publisher=MSNBC|accessdate=4 August 2009}}</ref>
همچنین همجنسگرا خواندن و تمایلات جنسی آلبوس دامبلدور از سوی رولینگ سبب واکنش گروههای راستگرا و تندروی [[مسیحیت|مسیحی]] همانند "«آمریکن میسیون"» و [[ائتلاف مسیحیان برای آمریکا|ائتلاف مسیحیان آمریکا]] را در پی داشت<ref>{{cite web|title=Christian parents: Stop trusting Harry Potter|author =Linda Harvey|publisher=WorldNetDaily|date=24 October 2007|url=http://worldnetdaily.com/news/article.asp?ARTICLE_ID=58299|accessdate=26 October 2007|archiveurl=https://web.archive.org/web/20071026030946/http://www.worldnetdaily.com/news/article.asp?ARTICLE_ID=58299|archivedate=26 October 2007 <!--DASHBot-->|deadurl=no}}</ref>
== جستارهای وابسته ==
|