یخ‌رفت: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Rezabot (بحث | مشارکت‌ها)
جز ربات ردهٔ همسنگ (۲۶) +مرتب+تمیز (۱۴.۵ core): + رده:ژئومورفولوژی
جز اصلاح نویسه عربی، + ویرایش با ماژول ابرابزار با استفاده از AWB
خط ۱:
[[پرونده:MorainesLakeLouise.JPG|بندانگشتی|یخرفت‌های انتهایی بر روی دریاچه لوئیس، آلبرتا، کانادا]]
[[پرونده:Glacial moraines in Alam Chal Hadi Karimi.jpg|بندانگشتی|یخرفت‌های بزرگ در یخچال [[علم‌کوه|علم‌چال]]، ایران، به فرد ایستاده روی سنگ دقت کنید.]]
'''یخرُفت''' یا '''مورِن''' {{به انگلیسی|Moraine}} به ﺧﺮدهﺳﻨﮓهاخردهسنگها و ﻣﻮادمواد دیگری گفته می‌شود کﻪکه ﺑهبه علت جابه‌جایی [[یخچال طبیعی|یخچال‌های طبیعی]] بر جای می‌مانند.<ref name="nat">{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://www.naturefront.org/fa/images/stories/Education/Snow.pdf |عنوان=ﻛﺎرآﻣﻮزیکارآموزی ﺑﺮفبرف | ناشر =ﻓﺪراﺳیونفدراسیون ﻛﻮﻫﻨﻮردیکوهنوردی ایران |تاریخ = |تاریخ بازبینی= ۲۵ مه ۲۰۱۴}}</ref> یخ‌رفت‌ها از سوی یخچال‌های طبیعی یا [[یخسار]]هایی که امروزه آب شده‌اند به منطقه‌ای آورده شده‌اند.
 
پاره‌سنگ‌هایی که یخچال طبیعی باعث فرسایش آنها می‌شود، همراه با آن یخچال جابجا یا بار دیگر درون یخ‌ها لایه‌بندی می‌شوند و یا روی یخ‌ها جای می‌گیرند. فرسایش این پاره سنگها باعث ایجاد یخ‌رُفت می‌شود. هنگامی که پس از ذوب یخ، یخ‌رُفت‌ها در [[دماغهٔ یخچال]] ([[پیشانی یخچال]]) بر جای می‌مانند، چشم اندازیچشم‌اندازی از تپه‌ای غیر طبیعیغیرطبیعی از [[ماسه]]، [[رس]] و [[سنگ]] بوجود می‌آورند. یخ‌رُفت‌ها به گونه‌های کناری، میانی، زمینی و پایانه‌ای (پیشانی) بخش‌بندی می‌شوند.<ref name="nat" />
 
یخرفت‌ها سنگ‌هایی هستند که بر اثر فشار یخ بر جدارهٔ درّه‌ها و بستر یخچال به وجود می‌آیند. سنگ‌هایی که از دیواره جدا می‌شوند، یخرفت کناری را تشکیل می‌دهند. با به هم پیوستن دو یخچال، یخرفت‌های کناری در هم می‌آمیزند و یخرفت میانی را پدید می‌آورندپدیدمی‌آورند. سنگ‌هایی که از کف دره‌ها توسط یخچال کنده شده و در زیر یخچال‌ها به حرکت در می‌آیند یخرفت‌های زیرین را تشکیل می‌دهند. در انتهای یخچال‌ها، یخرفت‌های پایانی پدید می‌آیند. یخرفت‌ها از نظر مواد تشکیل‌دهنده و اندازه کاملاً با یک‌دیگر متفاوت‌اند. در جلگه‌های [[اروپای شمالی]]، مرکزی و [[ایالات متحده]]، قطعه سنگ‌های گرد و بزرگی موسوم به یخرفت‌های سرگردان یافت شده‌است. اندازه و گاه جنس این سنگ‌ها با سنگ‌هایی که زمین آن محل را تشکیل می‌دهد، متفاوت است. به عقیدهٔ زمین‌شناسان هزاران سال پیش در عصر یخ‌بندان یخچال‌هایی که به دشت‌ها منتهی شده‌اند؛ این سنگ‌ها را به مکان‌های فعلی آورده‌اند.
 
یخرفت‌ها سنگ‌هایی هستند که بر اثر فشار یخ بر جدارهٔ درّه‌ها و بستر یخچال به وجود می‌آیند. سنگ‌هایی که از دیواره جدا می‌شوند، یخرفت کناری را تشکیل می‌دهند. با به هم پیوستن دو یخچال، یخرفت‌های کناری در هم می‌آمیزند و یخرفت میانی را پدید می‌آورند. سنگ‌هایی که از کف دره‌ها توسط یخچال کنده شده و در زیر یخچال‌ها به حرکت در می‌آیند یخرفت‌های زیرین را تشکیل می‌دهند. در انتهای یخچال‌ها، یخرفت‌های پایانی پدید می‌آیند. یخرفت‌ها از نظر مواد تشکیل‌دهنده و اندازه کاملاً با یک‌دیگر متفاوت‌اند. در جلگه‌های [[اروپای شمالی]]، مرکزی و [[ایالات متحده]]، قطعه سنگ‌های گرد و بزرگی موسوم به یخرفت‌های سرگردان یافت شده‌است. اندازه و گاه جنس این سنگ‌ها با سنگ‌هایی که زمین آن محل را تشکیل می‌دهد، متفاوت است. به عقیدهٔ زمین‌شناسان هزاران سال پیش در عصر یخ‌بندان یخچال‌هایی که به دشت‌ها منتهی شده‌اند؛ این سنگ‌ها را به مکان‌های فعلی آورده‌اند.
== جستارهای وابسته ==
* [[آبرفت]]
* [[یخ‌نهشته]]
 
== منابع ==
{{پانویس}}