خط سیاق: تفاوت میان نسخه‌ها

[[پرونده:Syaq.jpg|thumb|260px|left|<small>سیاههٔ عروسی که در آن، اعداد و ارقام اجناس به خط سیاق نوشته شده، [[لالجین]] حدود سال۱۳۴۰</small>]]

خظ سیاق معادلهایی هم در فرهنگهای دیگر دارد، که آنها نیز عملاً منسوخ شده‌اند. گونه‌هایی از این خط در [[جهان عرب]] (معروف به خط «دیوانی»)، جنوب آسیا ([[هند]]، [[پاکستان]]، و [[بنگلادش]]، معروف به خط «رقم»)، و [[امپراتوری عثمانی]] (معروف به «سیاقات») استفاده می‌شده است. نام این خط از واژهٔ [[زبان عربی|عربی]] «سیاق» به معنی «ترتیب» گرفته شده است. شکل بسیاری از علائم مورد استفاده در این خط نیز مبتنی بر شکل نوشتن اعداد به زبان عربی است.<ref>http://www-personal.umich.edu/~pandey/07414-siyaq.pdf</ref>. این شکلها احتمالاً در دوران خلافت [[هشام بن عبدالملک]] (حدود ۱۰۵ تا ۱۲۵ هجری قمری) برای جایگزین کردن سیستمی که مبتنی بر سیستم حسابداری [[ساسانیان]] بوده است ابداع شده است.<ref>جواد صفی‌نژاد، ''کوششی در آموزش خط سیاق''، انتشارات سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران، تهران، ۱۳۸۷.</ref> عده ای نیز بر این عقیده اندعقیده‌اند که این خط در زمان [[ترکان سلجوقی|سلجوقیان]] وارد جهان اسلام شده است.<ref>البهنسی، عفیف (١٩٩۵ م). معجم مصطلحات الخط العربی والخطاطین (الطبعة الأولىالأولی). بیروت: مکتبة لبنان ناشرون. صفحة ٧۵</ref> کلمه سایماق در [[زبان ترکی]] به معنای شمارش می باشدمی‌باشد.<ref>http://www.sozluk.net/ingilizce/saymak.html</ref> امر مفرد از این مصدر "«سای"» بعلاوه پسوند "«اق"» یعنی "«سایاق"» باعث بوجود آمدن اسم وسیله می شودمی‌شود که به معنی وسیله شمردن می باشدمی‌باشد و عده ای نیز سیاق را معرب سیاگ یا سیاک پارسی به معنای رنگ سیاه و یا سیاهه به معنای چرکنویس می دانندمی‌دانند.

{{پانویس|۲}}

== منابع ==

* [[مهدی صدری]] فصلنامهٔ تاریخ معاصر ایران، شمارهٔ ۲۲