نظریه سامانه‌ها: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
LetsDoItBot (بحث | مشارکت‌ها)
تمیزکاری، + ویرایش با ماژول ابرابزار با استفاده از AWB
جز تجمیع ارجاع، + ماژول گروه‌بندی ارجاع با استفاده از AWB
خط ۲:
[[پرونده:Margaret Mead NYWTS.jpg|بندانگشتی|[[مارگارت مید]] از چهره‌های اثرگذار در نظریهٔ سامانه‌ها بود.]]
'''نظریهٔ سامانه‌ها''' یا '''نظریهٔ سیستم‌ها''' {{انگلیسی|Systems theory}} زمینه‌ای [[میان‌رشته‌ای]] است که در پی بررسی و مطالعهٔ نظری و ریاضی [[سامانه]]‌های گوناگون برمی‌آید.
نظریه سامانه‌ها سه مرحله عمده را طی کرده است، ابتدا در سالهای ۱۹۲۰ تا ۱۹۶۰ مفاهیم بنیادی آن درون و پیرامون رشته‌های مختلف توسعه پیدا کرد. در سالهای ۱۹۷۰ تا ۱۹۹۰ برخی روش‌های کاربردی مانند سامانه‌های نرم و روش سامانه قابل(VSM) و دیگر روش‌های ساختاردهی مسؤله پدید آمدند و اخیراً نظریه پیچیدگی سامانه‌ها رخ نموده است. علاقه مندان به نظریه سامانه‌ها معتقدند که نظریه سامانه‌ها تقریباً به همه رشته‌ها قابل اعمال است و اما خود رشته سامانه‌های اطلاعاتی رشد و توسعه خودش را طی می‌کند.<ref name=ToolAutoGenRef1>Mingers, John, and Leroy White. "A review of the recent contribution of systems thinking to operational research and management science." European Journal of Operational Research 207, no. 3 (2010): 1147-116</ref>
مفاهیم بنیادی نظریه سامانه‌ها (در عصر مدرن) در مطالعات اوایل قرن بیستم در رشته‌هایی همچون زیست‌شناسی اندامور(organismic biology)، بوم شناسی(organismic biology)، روانشناسی و سایبرنتیک توسعه یافت. به صورت حداقلی نظریه‌ها و روش شناسی‌های مختلف نظریه سامانه‌ها در پنج گروه قابل تقسیم‌بندی است:<ref>Mingers, John,name=ToolAutoGenRef1 and Leroy White. "A review of the recent contribution of systems thinking to operational research and management science." European Journal of Operational Research 207, no. 3 (2010): 1147-116</ref>
۱. [[نظریه عمومی سامانه‌ها]]
۲. [[سایبرنتیک]]
خط ۲۹:
== سامانه‌های انتقادی و چندروش شناسی ==
در دهه ۱۹۸۰ مجموعه جامعی از روش‌های سامانه ای به وجود آمده بود و این سؤال پدید آمد که کدام روش و کی باید استفاده بشود. در همین زمان پارادایم سومی در سامانه‌ها شروع به رشد کرد که به عنوان تفکر سامانه ای نقادانه(Critical Systems Thinking (CST)) یا علوم مدیریت نقادانه(Critical Management Science) شهرت یافت.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=کتاب تفکر سیستمی کل گرایی خلاق برای مدیران|نام خانوادگی=جکسون|نام=مایکل|ناشر=سازمان مدیریت صنعتی|سال=۱۳۹۱|شابک=|مکان=|صفحات=|مترجم=تقی ناصر شریعتی}}</ref>
روش شناسی‌های مختلفی برای انتخاب روش مناسب توسعه یافت و نهایتاً به اینجا رسیدند که از ترکیب روش‌های مختلف یا چندروش شناسی باید استفاده کرد.<ref>Mingers, John,name=ToolAutoGenRef1 and Leroy White. "A review of the recent contribution of systems thinking to operational research and management science." European Journal of Operational Research 207, no. 3 (2010): 1147-116</ref>
 
== کاربردها ==