شیدور: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
MammothBot (بحث | مشارکت‌ها) |
Hasanbardal (بحث | مشارکت‌ها) گسترش مقاله با افزودن اطلاعات تکمیلی و منابع |
||
خط ۱:
{{coord|26|47|28|N|53|24|40|E|region:IR_type:isle|display=title}}
جزیرهٔ '''شیدوَر''' یا '''شِتوَر''' یکی از [[نقاط دیدنی استان هرمزگان]] در جنوب [[ایران]] است. طول این جزیره ۱/۸ و عرض آن حداکثر ۰/۸ کیلومتر و مساحت آن ۱ کیلومتر مربع است.
جزیره شیدوَر به تعداد زیاد مار سمی سیاهرنگ و کوچک معروف است که معمولاً زیر شن مخفی می‌شوند. به این جزیره "[[جزیره ماران]]" و به لهجه محلی مارو نیز گفته می‌شود. شاید
شتور در فاصله حدود یک و نیم کیلومتری
این [[جزیره]] از با ارزش‌ترین و مهم‌ترین پناهگاه‌های حیات وحش پرندگان از جمله [[عقاب دریایی دم‌سفید|عقاب دریایی دم سفید]]، [[لاک‌پشت دریایی|لاک‌پشت‌های دریایی]]<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وب‌گاه=سازمان حفاظت محیط زیست|نشانی=https://www.doe.ir/Portal/Home/ShowPage.aspx?Object=News&ID=1e5527cb-3bb9-4a39-8353-9a9bd31540dd&LayoutID=7935b44f-52d3-47de-846a-10b05813c7ad&CategoryID=7fb271f5-f2fe-4a98-a24a-83889b582c66&SearchKey=%D8%B4%DB%8C%D8%AF%D9%88%D8%B1|عنوان=نجات یک قطعه لاک‌پشت پوزه‌عقابی در شهرستان بندرعباس|بازبینی=2017-08-14}}</ref>، [[ماهی|ماهی]]ها و [[دلفین|دلفین]]ها در [[خلیج فارس|خلیج‌فارس]] است و جزء [[منطقه حفاظت‌شده|مناطق حفاظت شده]] کشور می‌باشد.
در سال ۱۳۹۵ ازسوی دبیرخانه کنوانسیون گونه‌های مهاجر واقع در دفتر منطقه‌ای یونپ در بانکوک، جزیره شیدور به عنوان یکی از زیستگاه‌های مهم لاک‌پشت دریایی معرفی شد.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://www.doe.ir/Portal/Home/ShowPage.aspx?Object=News&ID=0b016151-1a30-4317-bc0c-bdbbeae80810&LayoutID=7935b44f-52d3-47de-846a-10b05813c7ad&CategoryID=7fb271f5-f2fe-4a98-a24a-83889b582c66&SearchKey=%D8%B4%DB%8C%D8%AF%D9%88%D8%B1|عنوان=سازمان حفاظت محیط زیست /اصلی/سازمان حفاظت محیط زیست/ثبت بین المللی جزیره شیدور به عنوان زیستگاه لاک پشت های دریایی|بازبینی=2017-08-14}}</ref> و به شبکه مناطق مهم لاک‌پشت‌دریایی در اقیانوس هند و جنوب شرق آسیا پیوست.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://www.doe.ir/Portal/Home/ShowPage.aspx?Object=News&ID=fe1ddaa3-cd76-4637-9d2a-12896967f1c5&LayoutID=7935b44f-52d3-47de-846a-10b05813c7ad&CategoryID=7fb271f5-f2fe-4a98-a24a-83889b582c66&SearchKey=%D8%B4%DB%8C%D8%AF%D9%88%D8%B1|عنوان=سازمان حفاظت محیط زیست /اصلی/سازمان حفاظت محیط زیست/شیدور به شبکه مناطق مهم لاک پشت دریایی پیوست|بازبینی=2017-08-14}}</ref>
== پناهگاه حیات‌وحش و تالاب بین‌المللی ==
در تاریخ ۱۳۵۴/۵/۲۱ جزیره شیدور به‌عنوان '''پناهگاه حیات وحش''' و در تاریخ ۱۹۹۹/۱۲/۲۹ میلادی به عنوان '''تالاب بین‌المللی''' مصوب شده است.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://www.doe.ir/Portal/Home/ShowPage.aspx?Object=News&ID=66f96eff-6d9b-4c39-b3ab-a4c8a6edf652&LayoutID=7935b44f-52d3-47de-846a-10b05813c7ad&CategoryID=7fb271f5-f2fe-4a98-a24a-83889b582c66&SearchKey=%D8%B4%DB%8C%D8%AF%D9%88%D8%B1|عنوان=سازمان حفاظت محیط زیست /اصلی/سازمان حفاظت محیط زیست/اهمیت سهم حقابه در مدیریت و حیات تالاب ها|بازبینی=2017-08-14}}</ref><ref name=":0">{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وب‌گاه=دیده‌بان محیط‌زیست و حیات‌وحش ایران|نشانی=http://www.iew.ir/1391/06/11/1298|عنوان=پناهگاه حیات‌وحش شیدور|بازبینی=2017-08-14}}</ref>
وسعت پناهگاه حیات‌وحش ۹۸ هکتار و وسعت تالاب بین المللی ۸۷۰ هکتار است.
این جزیره غیرمسکونی است و هیچ‌گونه فعالیت انسانی در آن مشاهده نمی‌شود. ساختار بیشتر سواحل این جزیره صخره‌ای بوده به گونه‌ای که ضلع جنوبی، غربی و بخش‌های بیشتر ضلع شمالی را سواحلی به صورت صخره‌ای در برگرفته است. به طور کلی می‌توان گفت جزیره‌ای مسطح (حداکثر ارتفاع ۶ متر) و توده‌ای مرجانی است که با خاک شنی – رسی پوشیده شده است.<ref name=":0" />
در این جزیره چشمه یا آب سطحی وجود ندارد و میزان بارندگی آن بسیار کم و دمای آن در تابستان به‌طور متوسط ۴۰ درجه سانتی‌گراد است. در طول ساحل جنوبی، غربی و شمال‌غربی جزیره صخره‌هایی با ارتفاع ۲ متر ظاهر شده است. در گوشه جنوب شرقی آن، صخره‌ها به شکل توده‌های درهم فرورفته‌ای از تخته‌سنگ‌ها، حتی در شرایط مد نیز دیده می‌شود. سایر نواحی ساحلی به صورت نوار ماسه‌ای باریکی است که تا شمال‌شرقی جزیره به شکل دماغه‌ای بلند امتداد می‌یابد.<ref name=":0" />
این تالاب با توجه به دور بودن جزیره از ساحل و مسکونی نبودن آن دارای کاربری خاصی ناست و اهمیت ویژه آن شرایط خاص و منحصر به فرد آن جهت جوجه آوری پرندگان و تولید مثل لاک‌پشتان دریایی بوده که به همین منظور از آن به عنوان بهشت پرندگان یاد می‌شود.<ref name=":0" />
== '''پوشش گیاهی''' ==
پوشش گیاهی متشکل از چندگونه پایای درختچه‌ای- بوته‌ای است. گونه‌های غالب شامل [[لوکئوم|لیسیوم]]، سودا، [[سلمکی|آتریپلکس]] و گونه‌های سیپروس، [[یوروپیم|ارودیوم]] و نستورا از دیگر گونه‌های علفی جزیره به شمار می‌روند. چمن شور پاگربه‌ای، [[گل جالیزی (سرده)|گل جالیزی]]، نوعی [[ارمک (سرده)|ارمک]]، آفتاب‌‌پرست ساحلی، زدوک، [[بارهنگ]]، چوچ (درخت مسواک)، پیر گیاه و گل ماهور شرقی دیگر گونه‌های گیاهی این جزیره کوچک هستند.<ref name=":0" />
== '''گونه‌های جانوری''' ==
=== پرندگان ===
انواع پرستوهای دریایی شامل [[پرستوی دریایی گونه‌سفید|پرستوی دریایی گونه سفید]]، [[پرستوی دریایی کاکلی کوچک|پرستو دریایی کاکلی کوچک]]، [[پرستوی دریایی کاکلی بزرگ|پرستو دریایی کاکلی بزرگ]]، پرستو دریایی پشت تیره، [[پرستوی دریایی تیره|پرستو دریایی تیره]] و [[پرستوی دریایی معمولی|پرستو دریایی معمولی]] جمعیت اصلی پرندگان جزیره را تشکیل می‌دهند. این پرستوها هر ساله حدود اردیبهشت ماه وارد جزیره شده و پس از تخم‌گذاری و جوجه‌آوری اواخر مردادماه جزیره را ترک می‌کنند.
از دیگر گونه‌های جوجه‌آور در جزیره می‌توان به [[قار ساحلی|اگرت ساحلی]] اشاره کرد، که بخش کوچکی از جزیره را به خود اختصاص داده و می‌توان آن را در هر دو شکل سفید و خاکستر تیره در جزیره مشاهده کرد. [[حواصیل سبز]] و [[عقاب ماهی‌گیر]] از دیگر پرندگان این منطقه هستند.
به طور کلی تاکنون دراین جزیره ۱۰ گونه پرنده شناسایی شده است که به جز [[چکاوک کاکلی]] و سسک دم‌دراز، بقیه مهاجر هستند.<ref name=":0" />
=== خزندگان ===
این جزیره یک زیستگاه مهم برای تخم‌ریزی لاک‌پشت‌های دریای همانند لاک‌پشت منقار عقابی و لاک‌پشت سبز محسوب می‌شود. ازجانوران دیگر این جزیره می‌توان خزندگانی نظیر سوسمار دم‌دراز بیابانی، اسکینگ ایرانی، اسکینگ علفزار جنوبی و مار جعفری را نام برد.<ref name=":0" />
=== آبزیان ===
این جزیره کوچک تنها آب‌سنگ مرجانی حفاظت شده ایران است و در فهرست مهم‌ترین آب‌سنگ‌های مرجانی اتحادیه بین المللی حفاظت و منابع طبیعی (IUCN) نیز ثبت شده است.<ref name=":0" />
=== دیگر گونه‌های جاندار ===
حداقل ۱۹ گونه مرجان از ۸ جنس و ۶ خانواده در حاشیه جزایر استان هرمزگان از جمله جزیره شیدور گزارش شده است. در جزیره شیدور پستانداران خشکزی تاکنون مشاهد نشده است، اما پستانداران دریایی دارای تنوع خوبی بوده و شامل برخی نهنگ‌ها و دلفین‌هایی مانند نهنگ براید و … هستند.<ref name=":0" />
== جاذبه‌های اکوتوریستی ==
آرامش زیستگاهی، بکر بودن و برخورداری از امنیت زیستی عامل اصلی مهاجرت پرندگان به این جزیره است. در زمان مهاجرت جزیره مملو از انواع پرستوهای دریایی و جوجه‌های آن است. پرواز دسته‌جمعی انواع پرستوها منظره‌ای زیبا را در این جزیره کوچک به وجود می‌آورد.<ref name=":0" />
این چشم‌اندازهای بدیع و سواحل دنج مکان مناسبی برای طبیعت‌گردان و عکاسان است. اما با توجه به شرایط جغرافیایی جزیره مذکور و دوری آن از ساحل استفاده توریستی چندانی نداشته و بیشترین توجه آن از سوی پرنده شناسان و پژوهشگران است.<ref name=":0" />
== '''تعارضات و تهدیدات مهم منطقه''' ==
• جمع‌آوری تخم پرندگان و لاک‌پشتان دریایی
• آلودگی نفتی ناشی از مجاورت با جزیره لاوان و تردد شناورها
• آلودگی ساحل در نتیجه بازگشت زباله‌های سرگردان در آب (به ویژه بطری‌های پلاستیکی ).
• برداشت غیرمجاز ماسه از ساحل
• شکار لاک‌پشت‌ها جهت استفاده از گوشت آن‌ها
• تخریب لانه‌ها
• ماهی‌گیری غیرمجاز و اقداماتی که موجب تخریب مرجان‌ها می‌شود
• خشک‌سالی
== منابع ==
{{پانویس}}
| |||