ویکی‌پدیا:میانجیگری: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
4nn1l2 (بحث | مشارکت‌ها)
←‏تعریف: تکمیل ترجمه
خط ۱۰:
== تعریف ==
میانجیگری به هر شکلی که انجام گیرد از ویژگی‌های زیر برخوردار است:
*# ویرایشگران با اختیار خود وارد گود میانجیگری می‌شوند و هر آن می‌توانند با اختیار خود گود را ترک کنند.
*# نقش میانجیگر تسهیل و پیش بردن بحث برای حصول اجماع است، نه حکمیت و قضاوت و صدور حکم الزام‌آور.
*# میانجیگر شخص ثالثی است که هم نسبت به موضوع اختلاف و هم نسبت به طرفین اختلاف بی‌طرف و غیردرگیر است.
*# میانجیگری باید منحصر به رفع اختلافات پیش آمده سر محتوای یکی از صفحات ویکی‌پدیا بماند: شکوه از بی‌ادبی‌هابی‌ادبی‌ها، و بدرفتاری‌هابدرفتاری‌ها، و کج‌خلقی‌های دیگر ویرایشگران مناسب میانجیگری نیست.
*# هرگاه موضع یکی از طرفین درگیری آشکارا غیرعقلانی است، میانجیگر صحت و دقت مطالب دانشنامه را فدای حصول توافق و رفع اختلاف نمی‌کند.
 
== اشکال میانجیگری ==
درخواست‌های میانجیگری را می‌شود به یکی از راه‌های زیر مطرح کرد:
*# هر یک از ویرایشگران ویکی‌پدیا می‌تواند در نقش میانجیگر برای رفع اختلافات ساده عمل کند.
*# کمیتهٔ میانجگری، متشکل از میانجیگران زبده و آبدیده، برای رفع اختلافات شدید و دامنه‌دار به صورت رسمی خدمات میانجیگری ارائه می‌دهد. برای اطلاعات بیشتر به [[وپ:فهرست میانجیگران]] مراجعه کنید.
* نظرهای مطرح‌شده در [[وپ:نظر سوم]] جزو سازوکار میانجیگری نیستند.محسوب نمی‌شوند.
 
== میانجیگران ==
هر میانجیگری مختار است به شیوه و روش دلخواه خود اختلاف‌ها را رفع کند. نقش میانجیگران ویکی‌پدیا با نقش اعضای هیئت نظارت متفاوت است؛ میانجیگران صرفاً تسهیل‌کنندگان بحث‌ها هستند، ولی اعضای هیئت نظارت مدارک و شواهد را بررسی کرده و حکم الزام‌آور صادر می‌کنند (من‌جمله تحریم کاربران).
 
شایسته است میانجیگران بنا بر تشخیص و صلاحدید خود، بهترین راه‌حلی را که به سود پروژه است، ارائه کنند. میانجیگران باید دقت کنند که هرگاه موضع یکی از طرفین اختلاف آشکارا غیرمنطقی است، دقت و صحت مطالب دانشنامه را فدای سازش و رفع اختلاف نکنند.
 
تنها پیش‌نیاز برای یک میانجیگر غیررسمی آن است که آن کاربر دارای حداقل میزانی از توانایی برای پروراندن بحث باشد (کاربران بی‌کفایت یا بسیار بی‌تجربه نیاید میانجیگری کنند) و نسبت به موضوع مورد مناقشه پیش‌داوری نداشته باشد (کاربرانی که خود درگیر مناقشه هستند و یا سوگیری‌شان نسبت به موضوع مناقشه قابل اثبات است نباید میانجیگری کنند). اختلاف‌های مطرح‌شده نزد کمیتهٔ میانجیگری، تنها توسط اعضای رسمی کمیته قابل رسیدگی است چون ماهیت اختلاف‌های مطرح‌شده در آنجا به‌گونه‌ای است که نیاز به بررسی و رسیدگی دقیق دارد یا لااقل به میانجیگری نیاز است که توانایی و کفایتش برای میانجیگیری پیشتر اثبات شده باشد.
 
== ادارهٔ فرایند میانجیگری ==
یکی از اهداف میانجیگری ایجاد بستری مناسب برای پیشبرد بحث به سوی نتیجه و اجماع بدون بروز بی‌نزاکتی، اخلال‌گری، و درام‌سازی است که گهگاه در صفحات بحث مقالات یا کاربران مشاهده می‌شود. برای ایجاد آن بستر و نیز مهار بحث‌ها، میانجیگر مجاز است قواعدی برای تعیین روال کار یا نحوهٔ رفتار کاربران وضع کنند. طرفین درگیری لازم است یا به این قواعد تن دهند و آن‌ها را رعایت کنند یا کلاً از فرایند میانجیگری پا پس بکشند. با وجود این، میانجیگیران مجاز نیستند محدودیتی خارج از موضوع یا صفحهٔ مورد مناقشه بر طرفین درگیری تحمیل کنند. همچنین ممکن است میانجیگر قسمتی از یا کل نوشتهٔ یکی از طرفین اختلاف را به دلیل مؤدبانه یا مفید نبودن (مثلاً بحث راجع به کاربر و رفتارش به جای تمرکز بر روی محتوا) خط بزند، حذف کند، یا پنهان کند. میانجیگر می‌تواند از مدیران درخواست کند کاربری را که از فرایند میانجیگری پا پس نکشیده ولی از قواعد وضع‌شده تخطی می‌کند، پس از یک بار اخطار از جانب میانجیگر یا مدیر، قطع دسترسی کند یا به نحوهٔ مناسب دیگری با او برخورد کنند.
 
همچنین میانجیگر مجاز است ادامهٔ مشارکتش در فرایند میانجیگری را مقید به شرایطی بکند که صلاح می‌داند. از جملهٔ این شرایط می‌تواند ممنوع کردن طرفین درگیری از تقابل با یکدیگر در سایر حوزه‌های دانشنامه تا زمان رفع مناقشه باشد.
 
قواعد و شرایطی که میانجیگر برای ادارهٔ بحث تعیین می‌کند می‌تواند شیوه و ترتیب بیان مواضع طرفین درگیری را محدود و مهار کند، اما این قواعد و شرایط نباید به گونه‌ای باشد که یکی از کاربران را کلاً از مشارکت در فرایند و اظهار نظر در بحث منع کند. اگر کاربری احساس می‌کند قواعد وضع‌شده توسط میانجیگر ناعادلانه است، باید ابتدا این موضوع را به اطلاع خود میانجیگر برساند. اگر میانجیگری توسط کمیته انجام می‌گیرد، گام بعدی صحبت کردن با کمیته به عنوان یک نهاد است.
 
ترجیح آن است که قواعد و شرایط تعیین‌شده توسط میانجیگر عملگرایانه باشند و پیش از آغاز فرایند میانجیگری به اطلاع طرفین رسانده شوند؛ اما میانجیگر مجاز است در میانهٔ فرایند میانجیگری، قواعد و شرایط را تغییر یا بهبود دهد تا مشکلات تازه‌بروزکرده یا پیش‌بینی‌نشده را برطرف کند یا بحث را بهتر و مؤثرتر اداره کند. هدف میانجیگری رسیدن به نتیجه‌ای است که به سود دانشنامه باشد، نه تضمین عدالت و مساوات برای طرفین بحث. میانجیگران ''با'' طرفین مشاجره ولی ''برای'' دانشنامه کار می‌کنند.
 
== جستارهای وابسته ==