|
[[Image:Pinus sylvestris wood ray section 1 beentree.jpg|250px|thumb|left|نمونه یک نرم‌چوب، چوب درخت [[کاج]]]]
{{جرم‌شناسی و کیفرشناسی}}
[[پرونده:Grizzly Giant Mariposa Grove.jpg|بندانگشتی|سکویا از درختان نرم چوب]]
'''جُرم''' یا '''بزه''' (Crime),<ref>مصوب [[فرهنگستان زبان و ادب فارسی]]، تهران، دفتر ۱۱، ۱۳۹۳</ref> هرگونه رفتار یا ترک رفتاری‌ست که [[قانون]] را نقض می‌کند و برای آن در قانون، [[مجازات]] مشخصی تعیین شده است.
'''نرم‌چوب''' یا چوب نرم {{انگلیسی|Softwood}} اصطلاحی است برای نامیدن [[چوب]] و [[الوار]] درختان [[مخروطیان|سوزنی‌برگ]]. درختان سوزنی‌برگ معمولاً [[همیشه‌سبز]] هستند. انواع [[کاج]]، [[سرو]]، [[نراد]]، [[سرخدار]]، [[سکویا]] و [[سدر]] جزو سوزنی‌برگان به شمار می‌آیند.
جرم در لغت به معنای «گناه» آمده است.<ref>سیاح، احمد، فرهنگ جامع عربی، فارسی، ج اول، ذیل کلمه جرم</ref>
۸۰٪ از الواری که در جهان تولید و دادوستد می‌شود از درختان نرم‌چوب به‌دست می‌آید. مراکز اصلی و سنتی تهیه و تولید این الوار در جهان، [[اسکاندیناوی]]، [[روسیه]]، و [[آمریکای شمالی]] است. در مقابل نرم‌چوب، اصطلاح «[[سخت‌چوب]]» قرار دارد که برای نامیدن چوب درختان [[گیاهان گلدار|پهن‌برگ]] به کار می‌رود.
اهمیت نسبی جرایم مختلف و شیوهٔ کیفر دادن فعالیت‌های مجرمانه، در طول [[تاریخ]] و در [[جامعه|جوامع]] مختلف، متفاوت بوده است.
چوب‌هایی که نرم‌چوب نامیده می‌شوند، لزوماً نرم‌تر از سخت‌چوبان نیستند، هرچند در بیشتر موارد چنین است. چوب [[درخت بالسا]] که «سخت‌چوب» شمرده می‌شود سبک‌ترین چوب تجاری جهان است و از چوب بسیاری از سوزنی‌برگان نرم‌تر است. با این‌حال برخی از سخت‌چوبان از همه چوب‌های نرم، سخت‌تر و متراکم‌تر هستند.
جرم و جنایت و بزهکاری (بزهکاری) از مفاهیم کلیدی در [[حقوق جزا]]، [[جامعه‌شناسی]] و [[روان‌شناسی جنایی]] هستند.
== سودمندی‌ها ==
== عناصر تشکیل دهنده ==
[[File:Wood-framed house.jpg|thumb|300px| خانه‌ای در آمریکا که با نرم‌چوب وارداتی از کانادا در حال ساخت است.]]
'''عنصر مادی'''
بطور کلی کارکردن با نرم‌چوب آسان است و از آن استفاده‌های گوناگونی می‌شود، مانند:
* ماده اولیه بسیاری از کارهای نجاری و ساختمان‌سازی
== عنصر روانی ==
* مبلمان‌سازی (میز، مبل، صندلی و …)
== عنصر قانونی ==
* ماده اولیه صنعت [[کاغذ|کاغذسازی]]
عنصر در لغت به معنای اصل و حسب و جنس و مادهٔ اولیه است.<ref>جعفری لنگرودی، محمد جعفر، ترمینولوژی حقوق، تهران، گنج دانش، چاپ19، 1387، ص467</ref> برای اینکه جرمی محقق شده و قابل مجازات باشد، وجود شرایطی لازم است این شرایط به دو گروه تقسیم می‌شوند: عناصر عمومی و اختصاصی.
به لحاظ حقوقی برای آنکه فعل انسانی جرم به شمار آید باید؛ نخست، قانون‌گذار این فعل را جرم شناخته و کیفری برای آن مقرر کرده باشد (عنصر قانونی)؛ دوم، عمل یا ترک عمل مشخص به منصه ظهور و بروز یا کمینه به مرحله فعلیت برسد (عنصر مادی)؛ سوم، با علم و اختیار ارتکاب یافته باشد (عنصر روانی یا معنوی)؛ این عناصر که در تمامی جرایم مشترکند عناصر عمومی نام دارند.<ref>گلدوزیان، ایرج؛ بایسته‌های حقوق جزای عمومی، تهران، میزان، چاپ دوازدهم، 1384، ص 73</ref>
اما عناصر و شرایط دیگری نیز در تحقق جرم مؤثرند که موسوم به عناصر اختصاصی‌اند. این عناصر در جرایم مختلف، متفاوتند و موجب تمایز و تشخیص جرائم از یکدیگر می‌شود، مثل بردن مال غیر در جرم سرقت.
== تعریف اساتید حقوق ==
بزرگان حقوق هر کدام جرم را به گونه‌ای تعریف کرده‌اند. هر یک از این تعاریف، اغلب از گرایش‌های نظری مکاتب خاصی نشأت گرفته شده است.
=== مکتب عدالت مطلق ===
در این مکتب جرم «هر فعل مغایر اخلاق و عدالت» تعریف شده است. یا بنا به تعریف گارو فالو یکی از بنیانگذاران دانش جرم شناسی، جرم عبارتست از تعرض به احساس اخلاقی بشر یعنی «جریحه دار کردن آن بخش از حس اخلاقی که احساسات بنیادی نوع خواهانه یعنی شفقت و درستکاری را شامل می‌شود.»<ref>اردبیلی، محمدعلی، حقوق جزای عمومی، تهران، نشر میزان، پاییز 86، جلد اول، ص-119</ref>
== تاریخچه ==
ماهیت رفتار مجرمانه معمولاً توسط مقامات دولتی تعریف می‌شود. با این حال، در [[فرهنگ]]های مختلف، ماهیت جرایم متفاوت است. در طول تاریخ نیز، جرایم بسیار تفاوت کرده‌اند؛ به‌ویژه جانشینی [[نظام اجتماعی]] صنعتی به‌جای جوامع سنتی روستایی، باعث تغییر ماهیت جرایم در بسیاری از [[کشور]]ها شده‌است.
=== جرایم در [[اروپا]] ===
در [[اروپا|اروپای]] پیش از [[انقلاب صنعتی]]، بزرگ‌ترین جرایم، که بالاترین [[کیفر]]ها را دریافت می‌کردند، ماهیت مذهبی داشتند، یا جرایمی بودند که علیه اموال و دارایی فرمانروا یا [[طبقه بالا|طبقهٔ بالا]] صورت می‌گرفتند. [[بدعت]] در دین (اعلام عقاید مذهبی غیرمسیحی)، تجاوز به مقدسات، [[کفرگویی]]، سرقت اموال [[کلیسا]]؛ برای زمان طولانی در بسیاری از کشورهای اروپایی [[مجازات مرگ]] داشت. شکار یا ماهی‌گیری، بریدن درختان و بوته‌ها، چیدن میوه‌ها در زمین‌های شاه و اشراف توسط مردم عادی نیز از جرایمی بود که در بسیاری از موارد کیفر مرگ داشت. قتل یک فرد عادی توسط دیگری جرم بااهمیت تلقی نمی‌گردید و متهم اغلب می‌توانست با پرداخت [[خون‌بها]] به خویشاوندان مقتول، جنایت خود را جبران کند. پس از انقلاب صنعتی، ماهیت جرایم نیز تغییر کرد و پس از قرن نوزدهم، دیگر کسی در اروپا به جرم کفرگویی، اعدام نمی‌شد؛ امروزه نیز جرایمی مانند سرقت اموال کلیسا تخلفات جزئی محسوب می‌شوند.
=== جرایم در [[ایران]] ===
{{بخش-خرد}}
در آبان ۱۳۹۴ رئیس سازمان زندان‌ها و اقدامات تأمینی و تربیتی کشور اعلام کرد سالانه حدود ۵۰۰ هزار نفر وارد زندان‌های کشور می‌شوند که ۷۰ درصد آنان شغل ثابت ندارند و دچار مشکلات شدید اقتصادی هستند.<ref>[http://www.irna.ir/fa/News/81825349/ سالانه 500 هزار نفر وارد زندان‌های کشور می‌شوند] . [خبرگزاری جمهوری اسلامی(ایرنا) http://www.irna.ir]</ref>
==== جرم در ایران پس از اسلام ====
جرم در فقه اسلامی، عبارت از انجام دادن فعل یا ترک فعلی است که [[دین]] (به معنای عام) آنرا منع کرده باشد. به عبارت دیگر افعال و اقوالی جرم تلقی می‌شوند که مغایر با احکام یا اوامر و نواهی خدا باشند.
=== دادرسی در ایران باستان ===
مفاهیم حقوقی در فرهنگهای کهن ایران با باورهای دینی و اعتقاد به انتقام الهی پیوند داشت (پیش از تأسیس دولت‌های ماد و پارس)، اما بعدها نظام قضائی با پشتوانه حکومت‌های متمرکز بصورت امری عرفی پذیرفته شد.{{مدرک}}
=== اشکانیان ===
در دولت اشکانی، یک نوع قانون اساسی عرفی، قدرت مطلقه شاه را محدود می‌کرد. مشورت شاه با مجلس شیوخ در تصمیمات مهم اجباری بود و در بعضی تصمیمات مهم نیز شورائی متشکل از هر دو مجلس به نام مهستان یا مغستان ایجاد می‌شد.<ref>http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=تاریخچه+حقوق+ایران+پیش+از+اسلام&SSOReturnPage=Check&Rand=0</ref>
== علت‌شناسی ==
[[نظریه برچسب‌زنی]] که فرض می‌کند برچسب زدن به فردی به عنوان مجرم؛ رفتار جنایت‌کارانه‌اش را تقویت خواهد کرد، دارای اهمیت است، زیرا مبتنی بر این اصل است که هیچ عملی ذاتاً تبهکارانه یا طبیعی نیست.
=== میزان جرم ===
ارزیابی میزان جرم و جنایت در هر جامعه‌ای دشوار است، چون همه جرایم گزارش نمی‌شوند. برخی از جوامع، سطح جرم و جنایت بالاتری نسبت به جوامع دیگر دارند.
=== جنسیت و جرم ===
میزان جرم در مورد زنان بسیار کمتر از مردان است. جامعه‌شناسان علت این اصل را تفاوت‌های کلی [[پذیرش اجتماعی]] بین [[زنان]] و مردان، و شرکت زیادتر مردان در عرصه عمومی دانسته‌اند.
== مفاهیم قضایی ==
=== مجرم ===
مجرم یا بزهکار به کسی گفته می‌شود که مرتکب جرم یا بزه می‌شود.
=== قربانی ===
قربانی یا بزهدیده (بزهدیده) کسی است که بر او جنایت رفته‌است. کسی که جرم یا بزه به ضرر او واقع شده‌است.
[[فرهنگستان ایران]] در سال ۱۳۲۰ واژهٔ «بزهدیده» را به‌جای «مَجنیٌّ‌علیه» و در سال ۱۳۱۷ هجری شمسی واژهٔ «بزه» را به‌جای «جرم»، و «بزهکار» را به‌جای «مجرم» برگزید.
=== انواع جرایم ===
* جرم مدنی به افعالی گفته می‌شود که به دیگری زیان رسانده و شخص را به جبران آن زیان ملتزم می‌داند. با اینکه در جرایم کیفری معمولاً وجود عمد و سوءنیت مجرم لازم است در جرایم مدنی ممکن است بر اثر بی‌احتیاطی و اهمال صورت پذیرند.<ref>اردبیلی، ''حقوق جزای عمومی''، صص۱۲۱–۱۲۲</ref>
* جرم یا تخلف انتظامی به نقض مقررات صنفی یا گروهی اجتماعاتی که شخص در آن عضو است گفته می‌شود. ارتکاب این‌گونه جرایم در مراجع خاص همان گروه‌ها رسیدگی می‌شود و مجازات‌های متنوعی از توبیخ و تذکر تا اخراج دائم از گروه را ممکن است در پی داشته باشد.<ref>اردبیلی، ''حقوق جزای عمومی''، ص ۱۲۳</ref>
* جرایم یقه‌سفیدان و قدرتمندان به جرایمی اطلاق می‌شود که توسط افرادی که در [[قشر]]های مرفه‌تر [[جامعه]] مانند [[طبقه بالا|طبقهٔ بالا]] و [[طبقه متوسط]] قرار دارند؛ انجام می‌شوند.
* جرایم سازمان‌یافته به شکل‌های نهادینه‌شدهٔ فعالیت مجرمانه گفته می‌شود که بسیاری از ویژگی‌های سازمان‌های رسمی در آن ظاهر می‌شوند، اما فعالیت‌هایی که انجام می‌شود به طور منظم غیرقانونی است.
* جرایم بی قربانی، به فعالیت‌هایی گفته می‌شود که افراد کم‌وبیش آزادانه به آن‌ها اشتغال می‌ورزند، اما به عنوان فعالیت‌های غیرقانونی تعریف شده‌اند.
* جرایم عمومی به فعالیت مجرمانه (از نظر قانون‌گذار) گفته می‌شود که قربانی خاصی نداشته و به کل جامعه و خواست آن اعم از باورها، عفت عمومی، امنیت روانی و غیره زیان می‌رساند<ref>ویکی‌پدیا انگلیسی[//en.wikipedia.org/w/index.php?title=Offence_(law)&oldid=444976196 Offence (law)] بازبینی ۱۵ اوت ۲۰۱۱</ref>
گاه نیز جرایم را بر حسب شدت آن‌ها با نام‌های متفاوتی مشخص می‌کنند. برای مثال، در قانون مجازات عمومی سابق ایران جرایم به ترتیب شدت به ''جنایت، جنحه و خلاف'' تقسیم می‌شدند یا در [[قانون جزای افغانستان]]، جرایم با توجه به شدت به سه دسته «جنایت، جنحه و قباحت» تقسیم شده‌اند.<ref>مادهٔ ۲۳ قانون جزای افغانستان (مصوب ۱۳۵۵)</ref>
جرایم مذهبی هم دسته‌ای دیگر از جرایم است که بیشتر به [[گناه]] معروفند. این جرایم نقض دستورات خداوند در باور معتقدان به یک دیدگاه مذهبی است. در برخی مذاهب و برخی جوامع این اختیار به مراجع قضائی دنیوی هم داده شده که این نقض دستورات را مجازات کنند.
== جرائم سیاسی و مطبوعاتی ==
رسیدگی به جرایم سیاسی و مطبوعاتی علنی است و با حضور [[هیئت منصفه]] در محاکم دادگستری صورت می‌گیرد. نحوه انتخاب، شرایط، اختیارات [[هیئت منصفه]] و تعریف [[جرم سیاسی]] را قانون براساس موازین اسلامی معین می‌کند.<ref>اصل۱۶۸قانون اساسی</ref>
جرائم مطبوعاتی هم اکنون دردادگاه مطبوعات با حضور هیئت منصفه تشکیل می‌شود اما چون جرم سیاسی هنوز به‌موجب قانون مشخص نگردیده‌است؛ لذا رسیدگی به جرائم سیاسی همانند سایر جرائم عمومی است<ref>قانون مطبوعات</ref>
* به موجب آخرین اطلاعات طرح جرم سیاسی نیز ازطرف قوه قضائیه به مجلس شورای اسلامی ارائه شده وکلیات آن به تصویب مجلس رسیده است<ref>http://www.entekhab.ir/fa/news/166290/متن-کامل-طرح-مجلس-برای-جرم-سیاسی</ref> و<ref>http://www.tasnimnews.com/fa/news/1392/06/31/146499متن-کامل-طرح-جرم-سیاسی</ref>
* برخی از حقوقدانان طرح یادشده را کافی نمی‌دانند چرا که بیشترین مصادیق جرائم سیاسی درآن پیش بینی نشده است{{مدرک}}
== پانویس ==
{{پانویس|۲}}
== جستارهای وابسته ==
[[سخت‌چوب]]
* [[قانون]]
* [[حقوق کیفری]]
* [[اعدام]]
== منابع ==
* {{یادکرد وب
* {{یادکرد-ویکی|پیوند =http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Crime&oldid=192696213 |عنوان = Crime|زبان = انگلیسی|بازیابی =۲آوریل ۲۰۰۹}}
| نشانی = http://en.wikipedia.org/wiki/Softwood
* ''فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی''، تهران: [[فرهنگستان زبان و ادب فارسی]] (نشر آثار)، دفتر یازدهم، ۱۳۹۳
| عنوان = ویکی‌پدیای انگلیسی
* محمدعلی اردبیلی، ''حقوق جزای عمومی''، جلد ۲، تهران: نشر میزان، چاپ پنجم. ۱۳۸۳، ISBN 964-5997-11-9
| تاریخ بازدید = ۲۹ ژانویه ۲۰۱۱}}
* ''واژه‌های نو (تا پایان سال ۱۳۱۹ خورشیدی)''، تهران: [[فرهنگستان ایران]]، ۱۳۲۰ خورشیدی.
* آشنایی با چوب و فرآورده‌های چوبی. نوشته محمدعلی بختیاری، چاپ اول، ۱۳۸۶، [[انتشارات سبزان]] ISBN 978-600-5033-08-3
* فرهنگ بزرگ مواد. نوشته مهندس پرویز فرهنگ، چاپ اول، ۱۳۷۹، انتشارات سپیده سحر
{{ویکی‌انبار-رده|Crime}}
* دانشنامه کودکان و نوجوانان آکسفورد. چاپ اول، جلد اول، ۱۳۸۰، نشر نی
{{اعدام}}
[[رده:جنگل‌داری]]
[[رده:چوب]]
{{حقوق-خرد}}
[[رده:صنعت چوب]]
[[رده:اخلاق]]
[[رده:جامعه‌شناسی]]
[[رده:جرم‌شناسی]]
[[رده:جرم‌ها]]
[[رده:جرم|جرم]]
[[رده:حقوق کیفری]]
[[رده:رذایل]]
[[رده:گناه]]
| 