پنج‌انگشت: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
LetsDoItBot (بحث | مشارکت‌ها) تمیزکاری، + ویرایش با ماژول ابرابزار با استفاده از AWB |
جز ویرایش LetsDoItBot (بحث) به آخرین تغییری که Rezabot انجام داده بود واگردانده شد |
||
خط ۱:
{{تمیزکاری}}
{{جعبه اطلاعات آرایه زیستی
|
| image
|
General form of a blossoming adult ''Vitex agnus-castus''
|
| unranked_divisio = [[گیاهان گلدار]]
| unranked_classis = [[دولپه‌ای‌های نو]]
| unranked_ordo = [[آستریدها]]
|
| familia = [[نعناعیان]]
| genus = ''[[پنج انگشت (سرده)]]''
|
|
| binomial_authority = [[کارل لینه]]
}}
[[پرونده:Vitex2180.jpg|بندانگشتی|چپ|200px|پنج انگشت]]
'''پنج انگشت''' {{نام علمی|Vitex agnus-castus}} درختچه زیبایی به ارتفاع یک متر و نیم است که به علت گل‌های زیبایی که دارد گاه به عنوان گیاه تزئینی کاشته می‌شود. بدین علت به آن پنج انگشت گویند که برگهای آن پنجه‌ای و پنج تایی است. گل‌های آن به رنگ آبی و شبیه سنبله‌ای دراز است که سپس تبدیل به گل می‌شود. این گیاه را فلفل بیابانی نیز می‌نامند و در بسیاری از مناطق ایران می‌روید.<ref name="safety_1">{{cite web |publisher= سایت تبیان |title=گیاه پنج انگشت |url=http://www.tebyan.net/Nutrition_Health/(Foods)/vegetables/2005/6/18/11820.html |accessdate=}}</ref>
== تاریخچه ==
در گذشته اعتقاد داشتند که این گیاه باعث کاهش میل جنسی می‌شود و به همین دلیل در قرون وسطی راهبان روی برگهای این گیاه تفکر می‌کردند و به همن دلیل نام دیگر این گیاه به پاکدامنی(chasteberry)مربوط می‌شود. با این وجود امروزه مشخص شده است که این گیاه اثری بر میل جنسی ندارد. b<ref name="safety_2">{{cite web |publisher= |title=Chasteberry: Benefits and Side Effects |url=http://vitamins.ultimatefatburner.com/chasteberry.html |accessdate=}}</ref>
== خواص دارویی ==
میوه این گیاه قابض است و به بهبود عملکرد دستگاه گوارش کمک می‌کند. افرادی که دچار بواسیر یا شقاق باشند می‌توانند از اثرات درمانی آن سود بجویند و در جوشانده این گیاه بنشینند تا عارضه برطرف شود.
ضماد میوه و برگ آن ادرار را افزایش می‌دهد و مقدار زیاد آن برای کلیه مضر است.
این گیاه در درمان سر درد هم مفید است.
این دارو جهت رفع اختلالات قاعدگی و یائسگی به کار می‌رود. پنج انگشت، گیاه بسیار مؤثری برای درمان اختلالات قاعدگی است. از گیاه پنج انگشت، داروهایی به نامهای ویتاگنوس (VITAGNUS)، فمودین(Femodin) با مقدار ماده موثره ۲۰ میلی‌گرم در هر قرص و آگنوگل (Agnugol) تهیه کرده‌اند که عصاره خشک این گیاه می‌باشد.
میوه این گیاه اثرات درمانی زیادی برای رحم دارد. قاعدگی را تنظیم می‌کند و برگ این گیاه ورم‌های رحمی را بهبود می‌بخشد و عفونت را پاک می‌سازد. فواید آن به قدری زیاد است که از این گیاه در قرص‌های گیاهی مورد استفاده برای تنظیم قاعدگی و کاهش خونریزی استفاده می‌شود.<ref name="safety_1"/>
== داروشناسی ==
مکانیسم دقیق اثر این گیاه مشخص نیست ولی مطالعات نشان داده است که این گیاه تحریک کننده(agonist) گیرنده‌های دوپامین نوع دوم(D2) است و باعث کاهش ترشح پرولاکتین می‌شود.<ref name="safety_3">{{cite web |publisher= |title=Pharmacological activities of Vitex agnus-castus extracts in vitro. |url=http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11081988 |accessdate=}}</ref><ref name="safety_4">{{cite web |publisher= |title=Chaste tree (Vitex agnus-castus)--pharmacology and clinical indications. |url=http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12809367 |accessdate=}}</ref>
به نظر می‌رسد گیاه پنج انگشت با اثر بر محور هیپوتالاموس ـ هیپوفیز اثر خود را اعمال می‌کند. این گیاه باعث کاهش آزاد شدن FSH* و افزایش آزاد شدن LH** و پرولاکتین از هیپوفیز می‌گردد. هورمون‌های FSH و LH در تولید استروژن (هورمون جنسی زنانه) از تخمدان‌ها و دوره تخمک گذاری در خانم‌ها مؤثرند.
مطالعات نشان داده است که گیاه پنج‌انگشت حاوی ترکیبات استروژنیک نمی‌باشد و مستقیماً بر روی تخمدان‌ها تأثیر نمی‌گذارد.<ref name="safety_1"/>
برخی مطالعات هم اثر این گیاه بر گیرنده‌های اوپیوئیدی را نشان داده‌اند.<ref name="safety_5">{{cite web |publisher= |title=Vitex agnus-castus (Chaste Tree): Pharmacological and Clinical Data |url=http://pubs.acs.org/doi/abs/10.1021/bk-1998-0691.ch021 |accessdate=}}</ref><ref name="safety_6">{{cite web |publisher= |title=Activation of the μ-opiate receptor by Vitex agnus-castus methanol extracts: Implication for its use in PMS |url=http://www.sciencedirect.com/science?_ob=ArticleURL&_udi=B6T8D-4J3WSBJ-2&_user=10&_coverDate=06/30/2006&_rdoc=1&_fmt=high&_orig=search&_sort=d&_docanchor=&view=c&_searchStrId=1415122669&_rerunOrigin=google&_acct=C000050221&_version=1&_urlVersion=0&_userid=10&md5=b7450eade4a70a6c3d33b5823633c071 |accessdate=}}</ref>
== منابع ==
{{پانویس}}
{{داروگیاه}}
[[رده:پنج‌انگشت]]
[[رده:
[[رده:درختان از آب و هوای مدیترانه‌ای]]
[[رده:درختان زینتی]]
[[رده:
[[رده:گیاهان باغی اروپا]]
[[رده:گیاهان بر پایه اقلیم]]
[[رده:گیاهان توصیف‌شده در ۱۷۵۳ (میلادی)]]
[[رده:گیاهان خوراک پروانه]]
[[رده:گیاهان دارویی]]
[[رده:گیاهان دارویی اروپا]]
[[رده:گیاهان و گرده‌افشان‌ها]]
[[رده:نعناعیان]]
| |||