خازن: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Iran598 (بحث | مشارکت‌ها)
جز حذف تبلیغ : asea.ir
Mahyarw (بحث | مشارکت‌ها)
برچسب: متن دارای ویکی‌متن نامتناظر
خط ۵:
|type = [[کنش‌پذیری (مهندسی)|کنش‌پذیر]]
|invented = [[اوالد جرج فون کلایست]]
|first_produced =
|symbol = [[File:Types of capacitor.svg|230px]]
}}
خط ۱۳:
'''خازن'''<ref>[[فرهنگستان زبان و ادب فارسی]] واژهٔ ''خازن'' را به جای ''capacitor'' در [[زبان انگلیسی|انگلیسی]] و در حوزهٔ [[فیزیک]] به تصویب رسانده‌است. {{یادکرد وب | عنوان=فرهنگ واژه‌های مصوّب فرهنگستان: ۱۳۷۶ تا ۱۳۸۵ (بخش لاتین) | تاریخ بازبینی=۲۸ دسامبر ۲۰۱۱ | ناشر=فرهنگستان زبان و ادب فارسی | نشانی=http://www.persianacademy.ir/UserFiles/File/Mosavvab/01_Latin_(A_Z).rar}}</ref> یا '''انباره''' (به انگلیسی: Capacitor) وسیله‌ای الکتریکی است که می‌تواند بار الکتریکی و [[انرژی الکتریکی]] را در خود ذخیره کند. انواع مختلفی از خازن‌ها وجود دارد اما همه آنها شامل حداقل دو هادی هستند که توسط یک عایق، از یکدیگر جدا شده‌اند.<ref>[http://wikicando.com/معرفی-خازن/ معرفی خازن]،</ref> نام این هادی‌ها صفحات خازن است. صفحات خازن می‌توانند از جنس فلز یا الکترولیت باشند. عایق دی الکتریک نیز لایه‌ای عایق است که بین صفحات خازن قرار می‌گیرد و ظرفیت خازن را افزایش می‌دهد، و جنس آن می‌تواند از شیشه، آب، سرامیک، پلاستیک، میکا، کاغذ و … باشد.
 
خازن‌ها کاربرد‌هایکاربردهای وسیعی دارند. آنها به همراه مقاومت‌ها، در مدارات تایمینگ استفاده می‌شوند. همچنین از خازن‌ها برای صاف کردن سطح تغییرات [[ولتاژ]] مستقیم استفاده می‌شود. از خازن‌ها در مدارات به‌عنوان [[فیلتر]] هم استفاده می‌شود. زیرا خازن‌ها به راحتی سیگنالهای متناوب را عبور می‌دهند ولی مانع عبور سیگنالهای مستقیم می‌شوند.
 
خازن را با حرف C که ابتدای کلمه ''capacitor'' است نمایش می‌دهند.
خط ۲۲:
ظرفیت خازن معیاری برای اندازه‌گیری توانایی نگهداری [[انرژی الکتریکی]] است. هرچه ظرفیت یک خازن بیشتر باشد، خازن قادر به [[نگهداری انرژی]] الکتریکی بیشتری است. ظرفیت خازن‌ها یک کمیت فیزیکی‌ست و به ساختمان خازن وابسته است و به مدار و [[اختلاف پتانسیل]] بستگی ندارد.
 
واحد اندازه‌گیری ظرفیت [[فاراد]] است. ۱ فاراد یکای بسیار بزرگی است و در عمل، ظرفیت اکثر خازن‌های متداول در محدوده‌یمحدودهٔ [[میلی|میلی‌فاراد]] (mF)، [[میکرو|میکروفاراد]] (µF)، [[نانو|نانوفاراد]] (nF) و [[پیکو|پیکوفاراد]] (pF) است.
 
نسبت مقدار باری که روی صفحات خازن انباشته می‌شود (<math>Q</math>) بر اختلاف پتانسیل دو سر [[باتری]] (<math>V</math>) را ظرفیت خازن (<math>C</math>) گویند. یعنی <math>C = \frac{Q}{V}</math>. در خازن‌های تخت (که دو صفحه‌یصفحهٔ خازن، دو صفحه رسانای موازی با مساحت <math>A</math> است که به فاصله <math>d</math> از یکدیگر قرار گرفته‌اند) ظرفیت برابر است با <math>C = \kappa\varepsilon _0 \frac{A}{d}</math>. در این رابطه <math>\varepsilon_0 = 8.85 \times 10^{-12} \frac{C^2}{N.m^2}</math> ضریب گذردهی الکتریکی خلأ است و <math>\kappa</math> [[ثابت دی‌الکتریک]] است که متناسب با جنس دی‌الکتریک استفاده شده در خازن است. تقریباً برای [[هوا]] و [[خلأ]] <math>\kappa = 1</math> است و برای محیطهای دیگر مانند آب <math>\kappa = 80</math> و ...
* آزمایش نشان می‌دهد که ظرفیت یک خازن به اندازه بار (<math>Q</math>) و به اختلاف پتانسیل دو سر خازن (<math>V</math>) بستگی ندارد بلکه به <math>\frac{Q}{V}</math> بستگی دارد.
 
== انرژِی خازن ==
وقتی صفحه هایصفحه‌های خازن دارای بار الکتریکی می‌شوند، در خازن انرژی نیز ذخیره می‌شود. مثلاً در هنگام شارژ شدن خازن توسط باتری، دائماً باری جزئی از یک صفحهٔ خازن جدا و به همان اندازه به صفحهٔ دیگر منتقل می‌شود.می‌شود؛ بنابراین طی این فرایند، باتری روی خازن کار انجام می‌دهد و این کار به صورت انرژی درون خازن ذخیره می‌شود.می‌شود؛ بنابراین <math>U_C = \frac{1}{2}VQ = \frac{1}{2}CV^2 = \frac{1}{2}\frac{Q^2}{C}</math>.
 
به عبارت ساده انرژی ذخیره شده در یک خازن یک فارادی ۲۲۰ ولتی می‌تواند یک مصرف‌کننده ۶٬۷۲۲ وات را به مدت یک ساعت روشن کند.
خط ۴۹:
* صفحات [[هادی]]
* [[عایق]] بین هادیها ([[دی‌الکتریک]])
هرگاه دو هادی در مقابل هم قرار گرفته و در بین آنها عایقی قرار داده شود، تشکیل خازن می‌دهند. معمولاً صفحات هادی خازن از جنس [[آلومینیوم]]، [[روی]] و [[نقره]] با سطح نسبتاً زیاد بوده و در بین آنها عایقی ([[دی‌الکتریک]]) از جنس [[هوا]]، [[کاغذ]]، [[میکا]]، [[پلاستیک]]، [[سرامیک]]، [[اکسید آلومینیوم]] و [[اکسید تانتالیوم]] استفاده می‌شود. هر چه [[ضریب دی‌الکتریک]] یک ماده عایق بزرگ‌تر باشد آن دی‌الکتریک دارای خاصیت عایقی بهتر است. به عنوان مثال، ضریب دی‌الکتریک هوا ۱ و ضریب دی‌الکتریک اکسید آلومینیوم ۷ می‌باشد؛ بنابراین خاصیت عایقی اکسید آلومینیوم ۷ برابر خاصیت عایقی هوا است. درواقع دی الکتریک با ایجاد میدانی در خلاف جهت میدان موجود دربین صفحات خازن به خازن اجازه ذخیره بار بیشتر بدون فروشکست را میدهدمی‌دهد.
 
== انواع خازن ==
خط ۱۵۹:
[[پرونده:capacitors in parallel.svg|چپ|بندانگشتی|خازن‌هایی که موازی به هم متصل شده‌اند.]]
در بستن به روش موازی، بین خازنها دو نقطه اشتراک وجود دارد. در این روش:
* اختلاف پتانسیل برای همه‌یهمهٔ خازنها یکی است.
* بار ذخیره شده در کل مدار برابر است با مجموع بارهای ذخیره شده در هریک از خازنها.
(طرز تشخیص این نوع بستن خازن آنست که دو خازن را هنگامی متوالی گویند که فقط و فقط از یک طرف مستقیماً بهم وصل باشند و انشعابی بین آن دو نباشد) تعریف انشعاب: هرگاه سه سیم یا بیشتر در یک نقطه بهم متصل باشند و به جاهای دیگر از مدار وصل باشند مثلاً به یک خازن دیگر یا مقاومت دیگر یا سیم دیگری از مدار وصل باشند؛ آن گاه می‌گوییم انشعاب وجود دارد وگرنه سیمی که انشعاب گرفته شود و به جایی از مدار وصل نباشد دیگر انشعاب نیست.
خط ۱۸۰:
* بارهای روی صفحات هر خازن یکی است.
* اختلاف پتانسیل دو سر مدار برابر است با مجموع اختلاف پتانسیل دو سر هر یک از خازن‌ها.
 
==== ظرفیت معادل در حالت متوالی ====
بار کل: