شیخ فضل‌الله نوری: تفاوت میان نسخه‌ها

[نسخهٔ بررسی‌نشده][نسخهٔ بررسی‌نشده]
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
←‏مرگ: اصلاح زبان جانبدارانه و مجیزگویانه
←‏اندیشه‌شناسی: در این نوشته بخش‌های زیادی به نظر کپی پیست مستقیم از صفحات دیگر باشد، بخش حذف نیز کپی از اینجاست http://www.imam-khomeini.com/web1/persian/showi
خط ۲۲۳:
 
دکتر [[قاسم غنی]] در نامه به عبدالحسین دهقان (بیست‌وسوم بهمن ۱۳۳۰. ش) می‌نویسد: «مرحوم شیخ‌فضل‌الله نوری از دانشمندترین و بزرگترین علمای شرع بعد از مرحوم حاج [[میرزای شیرازی]] محسوب است. مرحوم [[علامه قزوینی]] نزد او فقه درس خوانده بود. از وسعت مشرب و آزادی و آزادمنشی و رندی و صفات بزرگ و همه چیز او حکایتها می‌کرد که متواتراً از همه شنیده‌ام… همان حس برتری شیخ‌فضل‌الله آنها را حسود ساخته بود، او را به کشتن داد. شیخ هم با مناعتی که داشت، نخواست به کسی متوسل شود. [[محمدعلی‌شاه]] با درباریان او، خود را به او می‌چسباندند و او را از خود می‌شمردند که به آن وسیله حیثیتی احراز کنند. باری، باید از مرحوم تقوی، حاج‌مخبرالسلطنه، حاج‌فاضل خراسانی، آقازاده خراسانی مرحوم، واردین به مشروطه و طبقات مختلف معاصر با او پرسید و حقیقت را به‌دست‌آورد… .»<ref name=ToolAutoGenRef11>نامه‌های دکتر قاسم غنی، به کوشش [[سیروس غنی]] و دکتر [[سید حسن امین]]، تهران، وحید، 1368، صص27ــ26</ref>
 
در نگاه سید روح‌الله خمینی موضوعی که آیت‌الله شیخ فضل‌الله نوری را از دیگران متمایز می‌کرد و همین تمایز، مشکلاتی را برای ایشان پیش آورد، این بود که فهم ایشان فراتر از فهم زمان خود بود و بسیاری مسائل و حوادث را پیش از آنکه دیگران درک کنند، ایشان درک می‌کرد. در بسیاری از نهضت‌ها و انقلاب‌ها، روند انحراف به شکلی فراگیر می‌شود و به گونه‌ای همه عرصه‌ها را درمی‌نوردد که حتی رهبران و بزرگان انقلاب نیز نمی‌توانند به خوبی جریان انحراف را تشخیص بدهند، ولی آیت‌الله شیخ فضل‌الله نوری عالمی بود که انحرافات را در همان مراحل اولیه تکوین به خوبی تشخیص می‌داد. به همین دلیل است که وی در حالی که از بنیانگذاران اصلی نهضت بود، در همان مراحل اولیه بعد از پیروزی، متوجه شد که غرب گرایان و عوامل استعمارگران خواب دیگری برای نهضت دیده‌اند و می‌خواهند آن را به سمتی کاملاً مخالف و متضاد با اهداف اولیه نهضت بکشانند. به همین دلیل، وی بدون کم‌ترین مسامحه و ملاحظه کاری و با صراحت و شجاعت تمام در برابر منحرفان ایستاد و از تهمت‌ها و تهدیدها و حتی از جان خود نترسید.<ref>آیت الله شیخ فضل‌الله نوری در نگاه امام خمینی-علی معصومی</ref>
 
[[مرتضی آوینی]] می‌نویسد:قانون یا باید خود را «حافظ شریعت» بداند و یا خود، شریعتی دیگر خواهد شد. پس، رویکرد تاریخی ما به قانون در مشروطیت روی آوردن به شریعتی دیگر بود، بی‌آنکه خود بدانیم. شیخ فضل‌الله نوری به همین «نسبت» توجه یافته بود، چرا که «شرع» نیز در مقام احکام به مجموعه‌ای از شرط‌ها و حدود – یعنی قانون – مبدل می‌شود.<ref>فردایی دیگر، مرتضی آوینی، آخرین رنج دوران، ص۹۲، نشر واحه، چاپ دوم تابستان ۱۳۹۰</ref><ref>[http://sahebnews.ir/6384/به-مناسبت-۱۳-رجب-سالروز-شهادت-شیخ-فضل-الل.htm شیخ شهید در سه نما]</ref>
 
شیخ فضل‌الله نوری به صراحت از امتناع آزادی در متون دینی سخن می‌گوید و معتقد است: «بنای قرآن بر آزاد نبودن قلم و لسان است.» وی از سوئی منکر وجود آزادی در مهم‌ترین متن دینی می‌گردد و از سوی دیگر بر این باور است که اعتقاد به آزادی مطلق حرف اشتباهی است و حتی «این سخن در اسلام کلیتاً کفر است.» نوری در قطعه فوق از آزادی مطلق سخن می‌گوید و آن را نفی می‌کند و برابر با کفر می‌نشاند. گو اینکه می‌توان نتیجه گرفت که وی با آزادی‌های مضاف (بیان، قلم و…) سازگاری دارد و آنان را می‌پذیرد. اما با دقت در سخنان او نمی‌توان چنین نتیجه‌ای گرفت اساساً وی نه تنها با آزادی‌های مضاف مخالف است، بلکه حتی پیشنهاد می‌کند واژه آزادی از بحث‌های موجود حذف شود: «اگر از من می‌شنوید، لفظ آزادی را بردارید که عاقبت این حرف ما را مفتضح خواهد کرد.»<ref>[http://www.parsine.com/fa/news/60254 جدال بین علمای دورهٔ مشروطه بر سر «آزادی بیان و قلم»]</ref>
 
=== مخالفت با مشروطیت ===