دیکتاتور: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
Mohafezatkar (بحث | مشارکتها) به روزرسانی منابع و حذف موارد بدون منبع |
|||
خط ۵:
[[File:Hitlermusso2 edit cropped.JPG|thumb|250px|[[آدولف هیتلر]] (راست)، دیکتاتور آلمان از سال ۱۹۳۳ تا سال ۱۹۴۵ و [[بنیتو موسولینی]] (چپ)، دیکتاتور ایتالیا از سال ۱۹۲۲ تا سال ۱۹۴۳]]
'''دیکتاتور''' یک رهبر سیاسی است که دارای [[یکهسالاری|قدرت مطلق]] است. کشوری که توسط دیکتاتور حکومت میشود [[دیکتاتوری]] نامیده میشود. کلمه دیکتاتور برگرفته از عنوان قاضیها در [[جمهوری روم]] است که در مواقع اضطراری به منظور حکومت بر جمهوری، توسط [[سنای روم]] تعیین میشد.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|نشانی=http://www.merriam-webster.com/dictionary/dictator|عنوان=Definition of DICTATOR|بازبینی=2017-08-29}}</ref>
همچنین دیکتاتور به فرمانروا و در بیش تر موارد پایهگذار یک [[استبداد|نظام حکومتی استبدادی]] اطلاق میشود. معنای این واژه در تعاریف جدید خود در بسیاری از مواقع با بی رحمی و ستم همراه میگردد. دیکتاتور در واژه به معنی «کسی که دیکته میکند» و در اصطلاح، در ابتدا با رویکردی نامنفی در اشاره به مجری یک سازوکار خاصّ حکومتی در روم باستان که دیکتاتوری نام داشت و در معنای جدید و در اشارهای منفی به [[دیکتاتوری|دیکتاتوریهای نوین]] به معنی «خود رای» و «مطلقالعنان» است. در ابتدا عنوان هریک از قضاتی که در روم قدیم در مواقع خطیر و بحرانی برای اداره امور کشور از طرف کنسولها برای مدت شش ماه با اختیارات فوقالعاده انتخاب میشدند دیکتاتور نام داشتند. دیکتاتور معاونی با عنوان ماگیستر اکویتوم انتخاب میکرد. انتخاب دیکتاتور از ۴۳۰ ق.م. معمول شد و در اواخر قرن ۳ ق.م. منسوخ شد. «سولا» دوباره آن را بدون قید مدت برقرار کرد. پس از قتل [[ژولیوس سزار]] دیکتاتوری رسماً ملغی شد. دیکتاتوریهای معاصر اغلب یا به عنوان رهبر یک حزب یا به کمک پیروان خود از طریق شورش یا کودتا حکومت را بدست میگیرند و یا از طریق قانون اساسی بر سر کار میآیند و به تدریج حکومت دیکتاتوری به وجود میآورند. دیکتاتورها نوعاً به اتکاء یک حزب رسمی و کمک پلیس مخفی و تبلیغات شدید به حکومت ادامه میدهند. (دائرة المعارف فارسی).
خط ۲۲:
== دیکتاتوری در دودمان پهلوی ==
محققان در عرصه سیاست بر این عقیده هستند که حکومت پهلوی چه در زمان [[رضاشاه|رضا شاه]]<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=http://www.mashreghnews.ir/news/652885/رضاشاه-دیکتاتور-یا-مستبد|عنوان=رضاشاه، دیکتاتور یا مستبد؟}}</ref> و چه در زمان [[محمدرضا پهلوی|محمدرضا شاه]]<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=http://www.farsnews.com/printable.php?nn=13901112000685|عنوان=گوشهای از استبداد محمدرضاشاه}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=http://www.farhangnews.ir/content/133896|عنوان=روزهای نکبت بار یک دیکتاتور + تصاویر}}</ref>حکومتی دیکتاتوری و استبدادی
== فاشیسم و کمونیسم ==
|