انقلاب مخملی چکسلواکی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Saboor63 (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۶:
در واکنش به فروپاشی سایر دولت‌های پیمان ورشو و افزایش اعتراضات خیابانی، حزب کمونیست چکسلواکی در ۲۸ نوامبر اعلام کرد که قدرت را ترک کرده و [[نظام تک‌حزبی]] را از میان خواهد برد. دو روز بعد، قوهٔ مقننه رسماً بخش‌هایی از قانون اساسی را که انحصار قدرت را در اختیار کمونیست‌ها قرار می‌داد، حذف کرد. در اوایل دسامبر، [[سیم خاردار]] و سایر موانع از مرز چکسلواکی با [[آلمان غربی]] و [[اتریش]] برداشته شد. در ۱۰ دسامبر [[گوستاو هوشاک]] (رئیس جمهور) نخستین دولت عمدتاً غیر کمونیست از سال ۱۹۴۸ را تشکیل داد و استعفا کرد. در ۲۸ دسامبر، [[الکساندر دوبچک]] به عنوان سخنگوی پارلمان فدرال انتخاب شد و [[واتسلاو هاول]] در ۲۹ دسامبر به عنوان رئیس جمهور چکسلواکی انتخاب شد.
 
اصطلاح انقلاب مخملی توسط ریتا کلیمووا که مترجم انگلیسی مخالفان بود و بعداً در ایالات متحده سفیر شد،<ref>Nelson, Lars-Erik. </ref> ابداع شد.<ref name="Revolution1989">{{Cite book|title=Revolution 1989: The Fall of the Soviet Empire|last=Sebetsyen|first=Victor|publisher=[[Pantheon Books]]|year=2009|isbn=0-375-42532-2|location=New York City}}</ref> این اصطلاح به صورت داخلی و بین‌المللی برای توصیف انقلاب به کار رفت.
 
== پیش از انقلاب ==
خط ۱۳:
پس از معرفی سیاست‌های [[گلاسنوست]] و [[پرسترویکا|پرسترویکای]] [[میخائیل گورباچف]] در ۱۹۸۵، ماهیت فهرست سیاه به تدریج تغییر کرد. حزب کمونیست چکسلواکی در کلام از پرسترویکا حمایت می‌کرد، ولی تغییرات اندکی ایجاد کرد. سخن گفتن دربارهٔ بهار پراگ (در ۱۹۶۸) هنوز تابو بود. نخستین تظاهرات ضد حکومتی در ۱۹۸۸ (برای نمونه [[تجمع شمع بدستان در براتیسلاوا|تجمع شمع‌به‌دستان]]) و ۱۹۸۹ برگزار شد، ولی توسط پلیس سرکوب شد.
 
در اواخر دههٔ ۱۹۸۰ میلادی، نارضایتی از استانداردهای زندگی و مشکلات اقتصادی، منجر به حمایت عمومی از اصلاحات اقتصادی شد. در ۱۹۸۹ شهروندان به صورت آشکار، نارضایی خود از رژیم را بیان می‌کردند. تعدادی از شخصیت‌های سرشناس و کارگران عمومی طومارهایی را در حمایت از [[واتسلاو هاول]] (که در زندان بود) امضا کردند. هم‌چنین در تابستان ۱۹۸۹ طوماری برای پایان [[سانسور]] و آغاز اصلاحات سیاسی شدید امضا شد.<ref>Wolchik, Sharon L. [http://proquest.umi.com/pqdweb?index=0&did=1579192&SrchMode=2&sid=1&Fmt=6&VInst=PROD&VType=PQD&RQT=309&VName=PQD&TS=1236907652&clientId=3005 “Czechoslovakia's ‘Velvet Revolution.’”] 1990. </ref>
 
در اوت، شهروندان [[آلمان شرقی]] [[سفارت]] [[آلمان غربی]] در پراگ را اشغال کردند و خواستار پناهندگی به آلمان غربی شدند. در روزهای پس از ۳ نوامبر، هزاران نفر از آلمان شرقی با قطار از پراگ به سوی آلمان غربی رفتند. در ۹ نوامبر، [[دیوار برلین]] فرو ریخت.
خط ۲۰:
 
== سیر رویدادها ==
 
=== ۱۶ نوامبر ===
در آستانهٔ روز جهانی دانشجو، دانش‌آموزان دبیرستانی و دانشجویان اسلواکیایی تظاهرات صلح‌آمیزی را در مرکز براتیسلاوا ترتیب دادند. حزب کمونیست اسلواکی انتظار این قضیه را داشت و سازمان‌دهی شده بودن تظاهرات را به چشم یک مشکل می‌دید. نیروهای نظامی پیش از تظاهرات در حالت آماده‌باش بودند. در پایان، دانشجویان با آرامش از میان شهر گذشتند و نماینده‌ای را برای بحث دربارهٔ خواسته‌های خود به وزارت آموزش فرستادند.
 
=== ۱۷ نوامبر ===
[[پرونده:17listopadu89 pomnik.JPG|بندانگشتی|یادبود تظاهرات ۱۷ نوامبر دانشجویان، در پراگ]]
جنبش‌های تازه‌ای به رهبری [[واتسلاو هاول]] با ایدهٔ جامعه‌ای متحد و با هدف بازسازی سیاسی دولت به راه افتاد.<ref name="Glenn" /> اتحادیهٔ جوانان سوسیالیست (نمایندهٔ [[حزب کمونیست چکسلواکی]]) تظاهرات بزرگی را برای بزرگداشت روز جهانی دانشجو و پنجاهمین سالگرد قتل عامقتل‌عام دانشجویان به دست حکومت نازی سازمان داد.<ref name="Glenn">Glenn, John K. [http://www.jstor.org/stable/pdfplus/3005794.pdf “Competing Challengers and Contested Outcomes to State Breakdown: The Velvet Revolution in Czechoslovakia”]. September 1999. Social Forces. 78:187-211. Retrieved March 11, 2009.</ref>
 
بیشتر اعضای اتحادیه، در باطن، مخالف رهبران کمونیست بودند، ولی از برس شکنجه سخنی نمی‌گفتند. این تظاهرات، فرصتی برای دانشجویان معتدل بود تا به دیگران بپیوندند و نظرات خود را بیان کنند. تظاهرات در ساعت ۱۶ آغاز شد و در حدود ۱۹:۳۰، توسط پلیس ضد شورش متوقف شد. آنان همهٔ راه‌های فرار را بستند و به دانشجویان حمله کردند. در حین پراکنده شدن جمعیت، یک پلیس مخفی به زمین افتاد و بدنش توسط افراد پلیس به آمبولانس منتقل شد. در فضای ترس و ناامیدی شایعه‌ای منتشر شد که یک دانشجو مرده استمرده‌است. این حادثه باعث تحریک شدن مردم شد.
 
=== ۱۸ نوامبر ===
دو دانشجو در خانهٔ شخصی نخست‌وزیر با او ملاقات کردند و آنچه در تظاهرات رخ داده بود، برای او شرح دادند. اعتصاب در تئاتر رئالیستیک اعلام شد و سایر تئاترها نیز به سرعت از آن پیروی کردند. صحنه‌های تئاتر تنها برای بحث‌ها عمومی باز بود. با ابتکار عمل دانشجویان آکادمی هنرهای نمایشی پراگ، دانشجویان پراگ به اعتصاب پیوستند. سپس دانشجویان در تمام چکسلواکی اعتصاب کردند. کارمندان و بازیگران تئاتر از اعتصاب حمایت کردند و به جای اجرای نمایش، اعلامیهٔ دانشجویان و هنرمندان را برای حضار می‌خواندند که فراخوانی برای اعتصاب عمومی در ۲۷ نوامبر بود. پوسترها و اعلامیه‌های دست‌ساز منتشر شد که با توجه به کنترل شدید حزب کمونیست بر همهٔ رسانه‌ها تنها راه انتشار پیام بود. همان شب، [[رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی|رادیو اروپای آزاد]] گزارش داد که یک دانشجو در تظاهرات روز گذشته به دست پلیس کشته شده‌است. علی‌رغم نادرست بودن گزارش، احساسات مردم برانگیخته شد و شهروندانی که مردد بودند، بر ترس خود غلبه کردند و به اعتراضات پیوستند.<ref name="Glenn" />
 
=== ۱۹ نوامبر ===
سطر ۴۳ ⟵ ۴۲:
=== ۲۰ نوامبر ===
[[پرونده:Prague November89 - Wenceslas Monument.jpg|بندانگشتی|یادبود [[واتسلاو یکم (دوک بوهم)|واتسلاو مقدس]]]]
دانشجویان و اهالی تئاتر وارد اعتصاب دائم شدند. پلیس تظاهرات‌کنندگانی را که به دنبال وارد شدن به تئاترهای در حال اعتصاب بودند، در جلوی کاخ پراگ متوقف کرد.<ref name="Glenn" /> نمایندگان انجمن عمومی به صورت غیررسمی بدون هاول با آدامک مذاکره کردند. آدامک با خواسته‌های دانشجویان اعلام همدرد بود. هرچند در جلسهٔ فوق العادهٔ کابینه در همان روز، رأی عدم اعتماد دریافت کرد. دولت در بیانیهٔ رسمی هیچ امتیازی را ارائه نکرد. انجمن عمومی درخواست دیگری را افزود: لغو جایگاه حاکمیتی حزب کمونیست از قانون اساسی. روزنامه‌های غیرکمونیستی اطلاعاتی را منتشر کردند که با تفسیر کمونیست‌ها متناقض بود. نخستین تظاهرات بزرگ در پراگ و نخستین تظاهرات در براتیسلاوا برگزار شد.
 
=== ۲۱ نوامبر ===
سطر ۶۳ ⟵ ۶۲:
=== ۲۴ نوامبر ===
همهٔ اعضای هیئت رئیسه از جمله میلوش یاکش استعفا کردند. کارل اوربانک (کمونیست معتدل‌تر) به عنوان دبیرکل معرفی شد. تلویزیون فدرال، تصاویری از ۱۷ نوامبر را برای نخستین بار نمایش داد و نخستین بار، نطق واتسلاو هاول را پخش کرد.<ref name=video>{{یوتیوب|id=v6FeW7__f6U|title=Prvé vysielanie záberov zo 17. novembra 1989}}
Federal Television showed pictures from November 17 for the first time transmitted one week later on Nov 24.</ref> تلویزیون و رادیوی چکسلواکی پیوستن خود به اعتصاب سراسری را اعلام کردند. بحثی با نمایندگان مخالفان در بخش اسلواکی تلویزیون فدرال پخش شد.<ref>Stanislav Háber: Ako vzniklo prvé Štúdio dialóg [http://translate.google.sk/translate?sl=auto&tl=en&js=n&prev=_t&hl=sk&ie=UTF-8&eotf=1&u=http://www.exil.sk/?id=312&tree_id=99600&act=url "How the first Studio Dialogue was created"], Slovak v exile, 17.11. دسامبر 2004</ref> پس از آن، کارکنان ویراستاری روزنامه‌های اسلواکی پیوستن به اعتصاب را آغاز کردند.
 
=== ۲۵ نوامبر ===
سطر ۷۳ ⟵ ۷۲:
 
=== ۲۷ نوامبر ===
اعتصاب سراسری در سراسر کشور از ساعت ۱۲ تا ۱۴ با موفقیت و با حمایت ۷۵٪ جمعیت (طبق گزارش‌ها) برگزار شد. وزارت فرهنگ، انتشار ادبیات ضد کمونیستی را در کتابخانه‌ها آزاد اعلام کرد و به دهه‌ها سانسور پایان داد. انجمن عمومی ظرفیت خود برای مختل کردن فرمان‌های سیاسی نشان داد و خود را به عنوان صدای مشروع ملت در مذاکره با دولت معرفی کرد.<ref name="Glenn" />
 
=== ۲۹ نوامبر ===
سطر ۸۴ ⟵ ۸۳:
* [[انقلاب رنگی]]
* [[جنگ سرد]]
 
== منابع ==
{{پانویس|۲|چپ‌چین=بله}}