احمد مشیرالسلطنه: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
خط ۱:
{{Infobox Officeholder
| name = احمد مشیرالسلطنه
| birth_name = میرزا احمدخان
| nickname = مشیرالسلطنه
| image = Ahmad Moshir al-Saltaneh.jpg
خط ۷:
| office1 = [[فهرست نخست‌وزیران ایران پس از مشروطه|رئیس‌الوزرا (نخست‌وزیر)]]
| monarch1 = [[محمدعلیشاه قاجار]]
| term_start1 = ۱۷ خرداد ۱۲۸۷
| term_end1 = ۱۲ اردیبهشت ۱۲۸۸
| predecessor1 =
| successor1 =
| office2 =
| monarch2 = [[محمدعلیشاه قاجار]]
| term_start2 = ۲۴ شهریور ۱۲۸۶
| term_end2 = ۴ آبان ۱۲۸۶
| predecessor2 =
| successor2 =
| office3 =
| primeminister3=
| term_start3 =
| term_end3 =
| predecessor3 =
| successor3 =
| birth_date =
| birth_place = [[آمل]]، مازندران
| death_date =
| death_place =
| nationality = {{پرچم|ایران|
| residence =
| alma_mater =
| party =
| otherparty =
| spouse =
| children =
| occupation = سیاستمدار
| profession =
|cabinet =
| religion = [[اسلام]]
|signature =
|awards =
|website =
|footnotes =
}}
'''میرزا احمدخان مشیرالسلطنه''' از [[فهرست نخست‌وزیران ایران پس از مشروطه|نخست‌وزیران ایران]] در [[دوران مشروطه]] در دوران پادشاهی [[محمدعلیشاه قاجار]] بود. او نزدیک به دو ماه در این مقام ماند و پس از او [[ناصرالملک]] به مقام ریاست وزرا رسید.<ref>هدایت، مهدی قلی؛ گزارش ایران (قاجار و مشروطیت)، به اهتمام محمدعلی صوتی، تهران، سکه، چاپ
== زندگی‌نامه ==
خط ۵۱:
=== دوران پیشکاری و پس از آن ===
در سال ۱۳۰۲ حکومت گیلان و طوالش به عباس میرزا ملک آراء پیشنهاد شد و چون او نپذیرفت میرزا احمد خان مشیرالسلطنه با پرداخت سی هزار تومان پیشکشی به این مأموریت رفت و مدت یکسال در آنجا باقی ماند و از این رهگذر سود قابل توجهی بدست آورد. وی پس از بازگشت از گیلان مدتها
=== خزانه‌داری ===
خط ۷۱:
در ۲۱ رجب ۱۳۲۵ هـ. ق اتابک کشته شد و برای تعیین جانشین وی بین محمدعلی میرزا و مجلس اختلاف نظر حاصل شد. مجلس تمایل به ناصرالملک وزیر دارائی کابینه قبل داشت، ولی محمد علی میرزا مایل به زمامداری مشیرالسلطنه بود. سرانجام شاه پیروز شد و فرمان نخست‌وزیری به نام مشیرالسلطنه صادر گردید و او کابینه خود را در ۱۶ شهریور ماه ۱۲۸۶ ش به مجلس معرفی کرد. در این کابینه وزارت کشور را خود بر عهده گرفت ولی تحریکاتی از طرف بعضی از نمایندگان مجلس به عمل می‌آمد و با در نظر گرفتن این نکته که محمدعلی شاه قصد آشتی و سازش با مشروطه و مجلس را داشت مشیرالسلطنه را وادار به استعفا نمود و به جای او ناصرالملک همدانی به ریاست دولت رسید.
ناصرالملک نیز مدتی کوتاه نخست‌وزیر بود تا اینکه واقعه توپخانه
[[پرونده:Mmdalishah.jpg|350px|بندانگشتی|راست|از راست آصف‌السلطنه، [[علاالملک]]، [[مهدی‌قلی‌خان مجدالدوله|مجدالدوله]]، [[موثق‌الدوله]]، [[مشیرالسلطنه]]، شاهزاده ظل‌السلطنه (پسر [[کامران میرزا]])، شاهزاده [[حسین‌قلی‌میرزا نصرت‌السلطنه]] (برادر محمدعلیشاه)، محمدعلیشاه قاجار، شاهزاده [[اعتضادالسلطنه]] (پسر محمدعلیشاه)، [[احمدشاه قاجار|احمدمیرزا قاجار]] (ولیعهد)، [[ولادیمیر لیاخوف|لیاخوف]]، [[امیر بهادر]]، [[علاالسلطنه]]، [[محمدعلی‌خان سردارافخم]]، [[مصطفی حاجب‌الدوله]]]]
خط ۷۷:
مشیرالسلطنه در مجموع یازده ماه بر سر کار بود و سه کابینه تشکیل داد که در هر سه کابینه وزارت کشور با او بود. در کابینه مشیرالسلطنه افراد موجهی مانند مستوفی و مؤتمن الملک و مشیرالدوله و محتشم السلطنه هم عضویت داشتند. دوران یازده ماههٔ صدارت مشیرالسلطنه در تاریخ مشروطیت ایران به [[استبداد صغیر]] تعبیر شده‌است.
دومین دورهٔ جنبش آزادیخواهان، در آذربایجان، فارس و اصفهان بنیاد گرفت که منجر به فتح تهران و خلع محمدعلی شاه شد. سه ماه پیش از اینکه قوای مجاهدین، تهران را فتح کند مشیرالسلطنه کنار رفت و ناصرالملک برای زمامداری از لندن احضار شد، ولی ناصرالملک در تردید بود و در غیاب او سعدالدوله کابینه را سرپرستی می‌کرد. این کابینه چون پیشرفت مجاهدین را دید به
پس از فتح تهران محمدعلی شاه به سفارت روس پناهنده شد. عده زیادی از رجال به سفارت انگلیس رفتند ولی مشیرالسلطنه سفارت [[عثمانی]] را برای پناهندگی انتخاب کرد و در آنجا متحصن شد. در عفو عمومی که برای پناهندگان از طرف فاتحین تهران صادر شد مشیرالسلطنه یکی از سه استثناء بود و دولت مشروطه عقیده به تعقیب و مجازات او داشت.
خط ۸۸:
== ویژگی‌ها ==
مشیرالسلطنه سواد متوسطی داشت و به اصول مذهبی سخت پای‌بند بود به همین دلیل مدرسه و مسجدی در [[خیابان مولوی]] ساخت که هم‌اکنون پابرجاست و به نام [[مسجد مشیرالسلطنه]] شناخته می‌شود و موقوفاتی نیز برای آن اختصاص داده شده‌است. غالب تاریخ نویسان مشروطه در حالی که از استبداد و خودسری مشیرالسلطنه مطالبی نوشته‌اند ولی
[[مسجد مشیرالسلطنه]] در تاریخ ۲۵ مهر ۱۳۸۳ با شماره ۱۱۲۰۸ در [[آثار ملی ایران|فهرست آثار ملی]] ثبت شد.<ref>[http://chn.ir/NSite/FullStory/News/?Id=116543&Serv=3&SGr=22 خانه تیمورتاش، خانه رقیب عشقی شهریار نیست]، خبرگزاری میراث فرهنگی</ref>
دربارهٔ مشیرالسلطنه چنین نوشته‌اند:
{{نقل قول|میرزا احمد منشی باشی
{{کابینه اول مشیرالسلطنه}}
{{کابینه دوم مشیرالسلطنه}}
خط ۹۹:
== منابع ==
* [http://www.loghatnaameh.org/dehkhodaworddetail-f2042bf464e34b83bce10a5e7af1b6ec-fa.html لغت نامه دهخدا، مشیر السلطنه]
{{پانویس|۲}}
{{نخست‌وزیران ایران}}
{{نخست‌وزیرهای قاجاریه}}
خط ۱۰۵:
{{ترتیب‌پیش‌فرض:مشیرالسلطنه، احمد}}
[[رده:افراد ایرانی‌تبار در سده ۱۹ (میلادی)]]
[[رده:افراد ایرانی‌تبار در سده ۲۰ (میلادی)]]
| |||