تفاوت میان نسخه‌های «پارادوکس»

'''پارادخش'''<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|نشانی=http://dictionary.obspm.fr/index.php?formSearchTextfield=paradox&formSubmit=Search&showAll=1|عنوان=An Etymological Dictionary of Astronomy and Astrophysics - 1|بازبینی=2017-05-21}}</ref> '''یا ناسازنما'''، '''پارادوکس''' یا '''متناقض‌نما''' به هر گزاره یا نتیجه‌ای گفته می‌شود که با گزاره‌هایِ قبلیِ گفته شده در همان نظریه یا دستگاهِ نظری، و یا با یکی از باورهایِ قویِ پیش‌زمینه، شهودِ عقلی و یا باورِ عمومی در تناقض باشد. اگر پارادوکس به معنایِ تناقض با یکی از گزاره‌هایِ همان نظریه‌ای باشد که پارادوکس در آن پدید آمده این امر یک ضعفِ جدی برایِ آن نظریه محسوب شده و آن را بی‌اعتبار می‌کند. اما پارادوکس‌هایِ بسیاری وجود دارند که نه با دستگاهِ نظری‌ای که از آن پدید آمده‌اند، بلکه با باورِ عمومیِ ما در تناقض اند. برایِ این قبیل «پارادوکس» ها در واقع این نامِ دقیقی نیست.

با دقت در پارادوکس‌ها معمولاً مشخص می‌شود که یا از ابتدا تناقضی در مسئله وجود نداشته یا جوابی که در نگاه اول حیرت انگیزحیرت‌انگیز می‌نموده مشکل و تناقضی ندارد و یا اینکه فرضیات استفاده شده اصولاً صحیح نبوده یا در کنار هم ناصحیح هستند.

شناخت این ابهام‌ها و حل کردن پارادوکس‌ها باعث پیشرفت‌های بسیاری در علوم تجربی، ریاضیات و فلسفه گشته استگشته‌است. هرچند که هنوز پارادوکس‌های بسیاری چون [[پارادوکس کری]] دارای جواب پذیرفته شده‌ای نیستند.

پارادوکس‌های حقیقی به ما نتایجی را ارائه می‌دهند که هر چند در وهله اول مهمل، عجیب یا غیر منتظرهغیرمنتظره به نظر می‌رسند ولی در واقع صحیح هستند و هیچ خلل یا ناهماهنگی در فرضیات یا استدلالات آنها وجود ندارد. از این دسته پارادوکس‌ها می‌توان به [[مسالهمسئله تاریخ تولد|پارادوکس روز تولد]]، [[پارادوکس جنسیت]] و [[مسئله سه کارت]] اشاره کرد.

پارادوکس‌هایی که در هیچکدامهیچ‌کدام از دسته‌های فوق نباشند معمولاً [[تناقض]] هستند. این دسته از پارادوکس‌ها با استفاده از اصول پذیرفته شده منطق ما را به نتایجی می‌رسانند که با هم متناقض هستند. از این دسته پارادوکس‌ها می‌توان به [[پارادوکس اعدام غیر منتظرهغیرمنتظره]] اشاره کرد.

پس کلمه "«خود ناتوصیف"» خود ناتوصیف است اگر و فقط اگر خود ناتوصیف نباشد.{{مدرک}}

فرض می کنیممی‌کنیم الف و ب دو فرد دوقلوی همسان اند که ساعت هایساعت‌های یکسانی دارند. ب یک سفر فضایی را با سرعت بالا (نزدیک به سرعت نور) شروع می کندمی‌کند در حالی که الف در خانه می ماندمی‌ماند. الف به طور دائم ساعت ب را مشاهده می کندمی‌کند و می بیندمی‌بیند که ساعت ب به علت اتساع زمان کند کار می کندمی‌کند. بالاخره ب به خانه بر می گرددمی‌گردد. از آن جا که ساعت ب در این سفر کند کار کرده است،کرده‌است، الف نتیجه می گیردمی‌گیرد که ب در پایان این سفر از او جوانتر است .است؛ ولی فرض کنید که بخواهیم این وضعیت را از دیدگاه ب مورد مطالعه قرار دهیم. از آن جا که اتساع زمان فقط به حرکت نسبی بستگی دارد، در طول این سفر ب می بیندمی‌بیند که ساعت الف کند کار می کند،می‌کند، و وقتی که سفر به پایان می رسد،می‌رسد، ب نتیجه میگیردمی‌گیرد که الف از او جوان تر است. بدیهی است که هر دو دوقلو نباید درست گفته باشند . آیا یکی از این دوقلو هادوقلوها حقیقتاً جوان تر است؟

نظریه ینظریهٔ نسبیت خاص فقط برای بررسی دستگاه‌های مرجع لخت (دارای سرعت ثابت) پایهپایه‌ریزی ریزی شده استشده‌است. اگر در این سؤال هر دو برادر بدون شتاب، از هم دور شوند، این امکان وجود ندارد که دوباره یک دیگر را ملاقات کنند (با یک دیگر در یک مکان قرار بگیرند). پس یکی از آن هاآن‌ها باید سرعتش را تغییر بدهد و شتاب داشته باشد. شتاب داشتن نسبی نیست، یعنی هر کس نمی‌تواند ادعا کند که ساکن است و دیگری شتاب دارد. این فرق اساسی میان سرعت و شتاب، باعث می‌شود که نسبی بودن همه‌چیز در این مثال از بین برود. بدین ترتیب امکان بررسی این سؤال در نسبیت خاص نیست؛ اما با توجه به تحلیل نسبیت عام، ساعت کسی که شتاب گرفته‌است عقب می‌ماند. یعنی بازه یبازهٔ زمانی کوتاه تری را احساس می کندمی‌کند و جوان تر می ماندمی‌ماند.[۱][۲]

یک دانه شن را در نظر بگیرید. مطمئناً این یک دانه یک تپه شن محسوب نمی‌شود. حالا فرض کنیم تعدادی دانه شن داریم که هنوز آن‌قدر نشده‌اند که تپه شن به حساب بیایند. اگر به این تعداد فقط یک دانه اضافه کنیم مطمئناً ناگهان یک تپه نخواهیم داشت. آن‌چهآنچه هست هنوز هم تپه شن نیست. پس هیچ تعدادی شن یک تپه شن نیست.

* Richard A. Mould،Mould, Basic Relativity،Relativity, Springer، ۱۹۹۴

* R. M. Sainsbury (۱۹۸۸1988). Paradoxes. Cambridge.

* W. V. Quine (۱۹۶۲1962). "Paradox". Scientific American،American, April ۱۹۶۲،1962, pp. ۸۴–۹۶.

* Michael Clarke (۲۰۰۲2002). Paradoxes from A to Z. London: Routledge.

* Derek Parfit (۱۹۸۴1984). Reasons and Persons. Oxford: Oxford University Press.

* Saul Smilansky (۲۰۰۷). ۱۰ Moral Paradoxes. Malden،Malden, MA: Blackwell Publishing.