فرمول شیمیایی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
Persia (بحث | مشارکت‌ها)
ابرابزار
خط ۱:
{{بهبود منبع}}
{{ویکی‌سازی}}
[[پرونده:لاکتیک اسید.png|بندانگشتی|450px|خواص شیمیایی H2O]]
 
'''فرمول شیمیایی''' و یا '''فرمول مولکولی''' یک راه برای بیان اطلاعات مربوط به [[اتم]]‌های تشکیل دهنده یک ترکیب شیمیایی خاص است.
با تکیه بر فرمول تجربی به تنهایی، یک مولکول [[متان]] برای مثال ممکن است شامل یک کربن و چهار هیدروژن یا دو کربن و هشت هیدروژن با هر مضربی از CH<sub>۴</sub> باشد. ما باید '''فرمول مولکولی''' یعنی:فرمولی که شمار واقعی هر نوع اتم را در یک مولکول نشان دهد را نیز باید پیدا کنیم.
برای پیدا کردن '''فرمول مولکولی''' باید وزن مولکولی را تعیین کنیم، امروزه وزن مولکولی را با [[طیف‌سنجی جرمی]] که به طور مطمئن مقدار دقیق آن را به دست می‌دهد اندازه می‌گیرند برای مثال اتان دارای فرمول تجربی CH<sub>۳</sub> است برای آن وزن مولکولی ۳۰ به دست می‌آید که نشان می‌دهد از میان فرمول‌های مولکولی ممکن فرمول صحیح باید C<sub>۲</sub>H<sub>۶</sub> باشد.
[[پرونده:لاکتیک اسید.png|بندانگشتی|450px|خواص شیمیایی H2O]]
برای پیدا کردن '''فرمول مولکولی''' باید وزن مولکولی را تعیین کنیم، امروزه وزن مولکولی را با [[طیف‌سنجی جرمی]] که به طور مطمئن مقدار دقیق آن را به دست می‌دهد اندازه می‌گیرند برای مثال اتان دارای فرمول تجربی CH<sub>۳</sub> است برای آن وزن مولکولی ۳۰ به دست می‌آید که نشان می‌دهد از میان فرمول‌های مولکولی ممکن فرمول صحیح باید C<sub>۲</sub>H<sub>۶</sub> باشد.
 
== تعریف کلی ==
سطر ۱۶ ⟵ ۱۷:
I2 و Br2 و Cl2 و F2 و O2 و N2 و H2
 
به خاطر داشتن این نکته مهم است که این عناصر به این صورت وجود دارند، زیرا خواص شیمیایی و فیزیکی آنها منعکس کننده ساختار مولکولی آنهاست. مولکول بعضی از عناصر بیشتر از دو اتم دارد. مثلامثلاً مولکول گوگرد شامل هشت اتم و فرمول مولکولی آن S8 است فرمول مولکولی یک مولکول فسفر P4 است.
 
== مولکولهای مواد مرکب و فرمول مولکولی آنها ==
مولکولهای مواد مرکب از دو یا چند عنصر ساخته شده‌اند. بعضی از این مولکولها دو اتمی هستند مانند H, Cl و No. مولکولهای مواد مرکب دیگر پیچیده‌ترند. فرمول مولکولی یک ماده مرکب تنها عده و نوع اتمهای موجود در یک مولکول ماده مرکب را نشان می‌دهد. این فرمول به ما نمی‌گوید که این اتمها چگونه به یکدیگر متصل شده‌اند. مثلا فرمول NH3 تنها نشان می‌دهد که مولکول آمونیاک سه اتم هیدروژن و یک اتم نیتروژن دارد، اما فرمول ساختاری مولکول آمونیاک نشان می‌دهد که این اتمها چگونه به یکدیگر متصل شده‌اند.
 
== فرمول ساختاری ==
سطر ۲۷ ⟵ ۲۹:
 
== فرمول مولکولی شکلهای دیگر عناصر ==
بعضی از عناصر و مواد به شکلهایی وجود دارند که نه مولکولی و نه یونی است. در الماس، تعدادزیادی اتمهای کربن در یک الگوی بلوری سه بعدی با شبکه‌ای از پیوندهای مشابه با پیوندهایی که در مولکولها یافت می‌شوند، به هم متصل شده‌اند. درواقع، کل بلور الماس را می‌توان به صورت مولکول غول پیکر درنظر گرفت. بعضی از مواد مرکب مثلامثلاً سیلیسیم دی اکسیددی‌اکسید SiO2، شکلهایی مشابه با الماس دارند. فلزات، ساختارهایی دارند که در آنها تعداد زیادی اتم با پیوندهایی به نام پیوندهای فلزی به هم متصل شده‌اند. این گونهاین‌گونه شکلهای دیگر مواد دارای ساختارهای پیچیده‌تری هستند. در فرمول آنها، زیروند اتمها، ساده‌ترین عدد صحیحی است که نسبت درست اتمهای موجود در ماده مورد نظر را به دست می‌دهد.
 
== فرمول تجربی یا خام ==
فرمول مولکولی هیدروژن پراکسید H2O2، نشان می‌دهد که دو اتم هیدروژن و دو اتم اکسیژن در یک مولکول هیدروژن پراکسید وجود دارد. بطوری که ملاحظه می‌شود نسبت اتمهای هیدروژن به اکسیژن (۲ به ۲) ساده‌ترین نسبت عدد صحیح (که باید ۱ به ۱ باشد) نبست. فرمولی که با استفاده از ساده‌ترین نسبت عدد صحیح نوشته می‌شود، یک فرمول تجربی یا یک فرمول ساده نامیده می‌شود. پس فرمول مولکولی هیدروژن پراکسید، H2O2 است. اما فرمول تجربی آن HO است. فرمول مولکولی، ترکیب اتمی واقعی مولکول را به دست می‌دهد و فرمول تجربی تنها ساده‌ترین نسبت عدد صحیح اتمها در یک ماده مرکب را نشان می‌دهد. برای بعضی از مواد مرکب مولکولی، فرمولهای مولکولی و تجربی یکسان‌اند. مثل H2O،H2O, NH3، Co2
 
== منابع ==