ویکی‌پدیا

بمب‌گذاری آمیا: تفاوت میان نسخه‌ها

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
→ تفاوت قدیمی‌ترتفاوت جدیدتر ←
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
دیداریویکی‌متن
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳:
'''انفجار مرکز همیاری یهودیان''' واقعه‌ای [[تروریستی]] در [[۱۸ ژوئیه]] [[۱۹۹۴ (میلادی)|۱۹۹۴]] برابر با [[۲۷ تیر]] [[۱۳۷۳]]<ref>{{یادکرد وب|عنوان=بررسی اجمالی پرونده آمیا (خبرگزاری ایرنا)|نشانی = http://www2.irna.com/occasion/amia85/indexdoc.html|تاریخ بازدید = ۲۷ سپتامبر ۲۰۰۷}}</ref> {{پیوند مرده}} بود که در جریان آن ۸۵ نفر از شهروندان [[یهودی]] تبار [[آرژانتینی]] جان خود را از دست دادند و بیش از سیصد نفر زخمی شدند.
 
این بمبگذاری علاوه بر تأثیرگذاری بر وجهه جهانی [[نظام جمهوری اسلامی ایران|جمهوری اسلامی]] و روابط با [[آرژانتین]]، تبعاتی نیز برای سیاست داخلی آرژانتین داشته استداشته‌است. از جمله یکی از قضات بررسی در مورد این پرونده به اتهام اقدام در ارائه شواهد کذب از کار برکنار شده و در سال ۲۰۱۲، قوه قضاییه آرژانتین، [[کارلوس منم]]، رئیس جمهوری وقت این کشور را در ارتباط با پیگیری این بمب‌گذاری تحت پیگرد قانونی قرار داد. منم متهم شد که با دریافت [[رشوه]]، کوشیده بود شواهد مربوط به ارتباط [[حزب‌الله لبنان]] و دولت جمهوری اسلامی ایران با این بمب‌گذاری‌ها را پنهان کند.<ref name="bbc.co.uk">[http://www.bbc.co.uk/persian/iran/2014/01/140103_l03_amia_israel_iran.shtml سفیر سابق اسرائیل: اکثر افراد مرتبط با انفجار در مراکز یهودیان آرژانتین را کشته‌ایم] بی‌بی‌سی فارسی</ref> آرژانتین بعد از انجام تحقیقات مفصل در مورد این انفجار اعلام کرد که نقشه این بمبگذاری در [[تهران]] کشیده شده و توسط حزب‌الله لبنان با فرماندهی [[عماد مغنیه|عماد مغینه]] انجام شده استشده‌است.<ref name=":0">{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وب‌گاه=|نشانی=https://www.radiofarda.com/a/f35_iran_us_amia_argentina/28627975.html|عنوان=بیانیه وزارت خارجه آمریکا در سالگرد انفجار مرکز یهودیان در آرژانتین}}</ref> حکومت ایران قویا انتساب این انفجار به خود را نفی می کندمی‌کند.<ref name="ReferenceA">کارنامه و خاطرات هاشمی رفسنجانی، شنبه ۲۰ مرداد ۱۳۷۳</ref>
 
== مرکز همیاری یهودیان ==
خط ۴۹:
بر اساس توافق آرژانتین با ایران در ماه ژانویه ۲۰۱۳، به آرژانتین اجازه داده شد تا پنج نفر را برای پرسش از مقام‌های ایرانی به ایران اعزام کند (این توافق در ۲۶ اردیبهشت ۹۳ از سوی دادگاهی در آرژانتین لغو شد).<ref>http://www.tabnak.ir/fa/news/400796/</ref><ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/iran/2013/11/131113_u02_amia_nisman.shtml دادستان آرژانتینی خواهان لغو توافق با ایران برای تحقیق درباره انفجار آمیا شد] بی‌بی‌سی فارسی</ref> بنا به توافقنامه قرار بود میان ایران و آرژانتین کمیسیون حقیقت‌یابی تشکیل شود که پنج قاضی مستقل عضو آن باشند تا شواهد و اسناد انفجار آمیا را بررسی و با سفر به ایران از متهمان ایرانی این ماجرا بازجویی کنند. نمی‌بایست هیچ‌یک از قضات اهل ایران یا آرژانتین می‌بودند. اسراییل و جامعه یهودیان آرژانتین ضمن انتقاد شدید از این توافق، آن را یک پیروزی دیپلماتیک برای جمهوری اسلامی دانستند.<ref name="dw.de">[http://www.dw.de/دادستان-پرونده-انفجار-آمیا-خواهان-لغو-توافق-میان-ایران-و-آرژانتین-شد/a-17226189 دادستان آرژانتینی خواهان لغو توافق با ایران برای تحقیق درباره انفجار آمیا شد] دویچه‌وله فارسی</ref>
 
در جریان امضای توافق میان [[تهران]] و [[بوئنس آیرس]] [[کریستینا فرناندز د کیرشنر]]، رئیس جمهور آرژانتین، گفت که این توافق «سرانجام به آرژانتین این امکان را می‌دهد که از متهمانی که [[پلیس بین‌الملل]] برای آن‌ها دستور بازداشت صادر کرده است،کرده‌است، بازجویی به عمل آورد».<ref name="dw.de" /> قابل توجه است که خانم کریستینا فرناندز، ریس جمهور وقت آرژانتین در [[سازمان ملل]] در سال ۲۰۱۴ گفت ما تحقیقاتی کرده بودیم که ایران و [[حزب‌الله لبنان]] در این حادثه دست نداشته‌اند.<ref>http://alef.ir/vdcbzfb5srhbafp.uiur.html?243375</ref>
 
=== مرگ آلبرتو نیسمان دادستان پرونده ===
[[آلبرتو نیسمان]] که رئیس جمهور را متهم به سرپوش گذاشتن به پرونده کرده بود در ۱۹ ژانویه ۲۰۱۵ (۲۸ دی ۱۳۹۳) درحالی که قرار بود چند ساعت بعد گزارش خود را به مجلس آرژانتین ارائه کند، در آپارتمان خودش در [[بوئنس آیرس]] مرده یافته شد.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://www.theguardian.com/world/2015/jan/19/argentinian-prosecutor-buenos-aires-bomb-alberto-nisman-iran |عنوان=Argentinian prosecutor who claimed cover-up over 1994 bombing found | ناشر = theguardian.com|تاریخ = |تاریخ بازبینی=}}</ref> به جسد [[آلبرتو نیسمان]] چندین گلوله اصابت کرده بود. وزارت امنیت و مقامات آرژانتین نیز خبر را تأیید کردند. آقای نیسمان، خانم [[کریستینا فرناندز]]، رئیس جمهوری آرژانتین، را متهم کرده بود که در زمان دولت [[محمود احمدی‌نژاد]]، برای «سرپوش گذاشتن بر پروندهٔ انفجار در مرکز یهودیان»، با ایران تبانی کرده استکرده‌است. دستگاه قضایی آرژانتین، قبلاً [[جمهوری اسلامی ایران]] و [[حزب‌الله لبنان]] را به دست داشتن در این انفجار متهم کرده بود. قرار بود آقای نیسمان روز دوشنبه ۲۹ دی ۱۳۹۳ در جلسه غیرعلنی پارلمانِ آرژانتین، دربارهٔ اتهاماتی که به رئیس جمهوری این کشور وارد می‌کند، توضیحاتی ارائه دهد.<ref>[http://www.radiofarda.com/content/f3-nisman-prosecutor-died/26801856.html جسد دادستان پرونده انفجار در مرکز یهودیان آرژانتین، در خانه اش کشف شد] رادیو فردا</ref><ref>[http://www.radiofarda.com/content/f5-argentinian-prosecutor-says-president-tried-to-hide-iran-role-in-amia/26798090.html رادیوفردا]</ref>
 
آلبرتو نیسمان، رئیس‌جمهوری آرژانتین را متهم کرده بود که با هدف برقراری روابط تجاری با ایران، تلاش کرده استکرده‌است که نقش ایران را در بمبگذاری لاپوشانی کند. مرگ آلبرتو نیسمان به بحرانی سیاسی در آرژانتین تبدیل شد و تظاهرات متعددی در این کشور برگزار شد که خواسته آنها، رفع ابهام‌ها دربارهٔ مرگ مشکوک دادستان سابق بود.<ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/world/2015/01/150119_l51_amia_argentine_faces از نیسمان تا فلاحیان؛ چهره‌های جنجالی در پرونده انفجار آمیا] بی‌بی‌سی فارسی</ref>
 
==== فرار روزنامه‌نگار افشاگر قتل ====
خط ۶۳:
 
==== واکنش دولت وقت آرژانتین به گزارش قضایی ====
[[کریستینا فرناندز]]، رئیس جمهور آرژانتین گفت مرگ دادستان پرونده بمب‌گذاری در مرکز همیاری یهودیان، خودکشی نیست. وی با متهم کردن دشمنانش به تلاش برای بدنام کردن او، آورده استآورده‌است که «آنها از او (نیسمان) تا زنده بود استفاده کردند و بعد به این نتیجه رسیدند که قتل او به نفع آنان است.»<ref>[http://www.radiofarda.com/archive/news/20150122/143/143.html?id=26807883 رئیس جمهور آرژانتین مرگ دادستان پرونده بمب‌گذاری در مرکز همیاری یهودیان را خودکشی نمی‌داند] رادیوفردا</ref> آنیبال فرناندز رئیس دفتر رئیس‌جمهوری آرژانتین گفت نیروهای خودسر سرویس اطلاعاتی آن کشور در قتل آلبرتو نیسمان نقش داشته‌اند. رئیس دفتر رئیس‌جمهوری آرژانتین گفت که «باور نمی‌کنم حتی این گزارش را خود نیسمان نوشته باشد. من با دادستان نیسمان کمی کار کرده‌ام. می‌دانم که او یک کارشناس شایسته حقوقی بود. ممکن نیست او چنین مزخرفاتی را نوشته باشد. روشن است که او کاری با این مسائل نداشت، اما دور و بر او کسانی بودند که اهداف سیاسی دیگری داشتند. تا وقتی او زنده بود به او نیاز داشتند تا علیه رئیس‌جمهوری طرح اتهام کند. شکی نیست که بعد، جنازه‌اش را می‌خواستند.»<ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/world/2015/01/150123_u14_argentina_suspects_rogue_agents آرژانتین: نیروهای خودسر مسئول قتل دادستان پرونده آمیا هستند] بی‌بی‌سی فارسی</ref>
 
دولت آرژانتین با تکذیب این گزارش، آلبرتو نیسمان را به «توطئه» علیه خود متهم کرد. مقام‌های رسمی در دولت گفتند که دادستان سابق پرونده، توسط یک مقام سابق اطلاعاتی به نام آنتونیو استیوسو که در ماه دسامبر ۲۰۱۴ توسط رئیس جمهوری از کار برکنار شده بود، اجیر شده بود. آنیبال فرناندز، دستیار رئیس جمهوری آرژانتین، گزارش دادستان سابق را «مطلقاً بی‌اعتبار» توصیف کرد.<ref name="radiofarda.com" />
 
== موضع دولت آرژانتین ==
ماریسیو ماکری رئیس جمهور کنونی آرژانتین قسم یاد کرده استکرده‌است که حقیقت این بمبگذاری مرگبار و همچنین مرکز قاضی نیسمان را روشن کند و مسببان آنرا به پای میز محاکمه بکشاند.<ref name=":0" />
 
== ادعای سفیر پیشین اسراییل ==
اسحاق آویران، [[سفیر]] پیشین اسرائیل در آرژانتین (بین سال‌های۱۹۹۳ تا ۲۰۰۰ میلادی)، در سوم ژانویه ۲۰۱۴ در مصاحبه‌ای با خبرگزاری یهودیان آرژانتین (ای‌جی‌ان) گفت که [[اسرائیل]] توانسته اکثر کسانی را که پشت این حملات و بمبگذاری‌های خونین بودند به قتل برساند. وی دولت آرژانتین را متهم کرد که اقدام لازم را «برای رسیدن به عمق و کشف و افشای تمامی ابعاد این حملات» صورت نداده استنداده‌است. وی گفت: «اکثریت افراد مسئول این اقدامات، دیگر در این جهان نیستند، و ما خودمان ترتیب کار را دادیم.» وی از افراد خاصی در این مورد نام نبرد و مشخص نکرد که [[ملیت]] آنها چه بوده و به چه صورت کشته شدند. وی افزود «[[عدالت]] در مورد حامیان اصلی این عملیات هنوز به اجرا درنیامده و هنوز هم لازم است آرژانتین دقیقاً پاسخ دهد که در ارتباط با این حملات، چه روی داده استداده‌است. ما می‌دانیم چه کسانی مسئول انفجار در برابر سفارتخانه اسرائیل بودند و همان افراد مرتکب انفجار دوم هم شدند.»<ref name="bbc.co.uk" />
==اظهار نظرها==▼
طبق گزارشی که در نشریه [[نیشن]] چاپ شد، نویسنده ادعا می کند که جیمز چیک، نماینده وقت آمریکا در سازمان ملل به او گفته تا آنجا که من می دانم هیچ وقت گواه واقعی که ایران مسوول این قضیه باشد وجود نداشته است. هیچ وقت چیز درست حسابی گیر نیاوردند. بزرگترین سرنخ به گفته او یک نفر به نام منوچهر معتمر بود که از ایران بریده بود و فرض بر این بود همه چیز را می داند. ولی معلوم شد معتمر یک مامور دون پایه ناراضی بوده که بر خلاف ادعایش فاقد اطلاعات تصمیم گیریهای دولتی بود. ما درنهایت به این نتیجه رسیدیم که او اعتباری ندارد. <ref>{{cite web|url=http://www.thenation.com/article/bushs-iranargentina-terror-frame?page=0,2#|title=Bush's Iran/Argentina Terror Frame-Up|publisher=|accessdate=4 February 2015}}</ref>▼
 
▲== اظهار نظرها ==
در سال ۲۰۱۳ میلادی، [[روزنامه‌نگاری تحقیقی|روزنامه نگار محقق]] به نام گارث پورتر بر روی این ادعا که ایران و حزب الله در این حادثه دست داشته اند تردید ایجاد کرد. به گفته او تنها چیزی که ایران و حزب الله را به این حادثه ربط می داد ادعاهای [[سازمان مجاهدین خلق]] بود که یک گروه جنجالی ضد رژیم ایران است و برخی کشورها آن را یک گروه تروریستی به حساب می آورند.<ref>{{cite news|last1=Porter|first1=Gareth|title=Indictment of Iran for ’94 Terror Bombing Relied on MEK|url=http://www.ipsnews.net/2013/08/indictment-of-iran-for-94-terror-bombing-relied-on-mek/|accessdate=19 January 2015|work=Inter Press Service News Agency|publisher=IPS-Inter Pres Service|date=7 August 2013}}</ref>▼
▲طبق گزارشی که در نشریه [[نیشن]] چاپ شد، نویسنده ادعا می کندمی‌کند که جیمز چیک، نماینده وقت آمریکا در سازمان ملل به او گفته تا آنجا که من می دانممی‌دانم هیچ وقت گواه واقعی که ایران مسوول این قضیه باشد وجود نداشته استنداشته‌است. هیچ وقت چیز درست حسابی گیر نیاوردند. بزرگترین سرنخ به گفته او یک نفریک‌نفر به نام منوچهر معتمر بود که از ایران بریده بود و فرض بر این بود همه چیز را می داند.می‌داند؛ ولی معلوم شد معتمر یک مامورمأمور دون پایه ناراضی بوده که بر خلاف ادعایش فاقد اطلاعات تصمیم گیریهای دولتی بود. ما درنهایت به این نتیجه رسیدیم که او اعتباری ندارد. <ref>{{cite web|url=http://www.thenation.com/article/bushs-iranargentina-terror-frame?page=0,2#|title=Bush's Iran/Argentina Terror Frame-Up|publisher=|accessdate=4 February 2015}}</ref>
 
▲در سال ۲۰۱۳ میلادی، [[روزنامه‌نگاری تحقیقی|روزنامه نگارروزنامه‌نگار محقق]] به نام گارث پورتر بر روی این ادعا که ایران و حزب اللهحزب‌الله در این حادثه دست داشته اندداشته‌اند تردید ایجاد کرد. به گفته او تنها چیزی که ایران و حزب اللهحزب‌الله را به این حادثه ربط می دادمی‌داد ادعاهای [[سازمان مجاهدین خلق]] بود که یک گروه جنجالی ضد رژیم ایران است و برخی کشورها آن را یک گروه تروریستی به حساب می آورندمی‌آورند.<ref>{{cite news|last1=Porter|first1=Gareth|title=Indictment of Iran for ’94 Terror Bombing Relied on MEK|url=http://www.ipsnews.net/2013/08/indictment-of-iran-for-94-terror-bombing-relied-on-mek/|accessdate=19 January 2015|work=Inter Press Service News Agency|publisher=IPS-Inter Pres Service|date=7 August 2013}}</ref>
 
== موضع آمریکا ==
در تاریخ ۱۸ ژوئیه ۲۰۱۷ [[وزارت امور خارجه ایالات متحده آمریکا|وزارت امور خارجه آمریکا]] در بیست و سومین سالگرد بمبگذاری ساختمان مرکزی همیاری یهودیان در آرژانتین اعلام کرد که این انفجار توسط ایران انجام شده استشده‌است و همزمان خواستار تحقیقات حول مرگ آلبرتو نیسمان قاضی این پرونده شد. این وزارتخانه ضمن ابراز همدردی با خانواده‌های قربانیان، بر لزوم اجرای عدالت در مورد عاملان بمب‌گذاری آمیا تأکید کرده استکرده‌است.<ref name=":0" />
 
== موضع ایران ==
[[هاشمی رفسنجانی]] در خاطرات روزهای وقوع این انفجار می نویسیدمی‌نویسید:<ref>کارنامه و خاطرات هاشمی رفسنجانی، شنبه ۲۰ مرداد ۱۳۷۳<name="ReferenceA"/ref>:
«درخصوص انفجار آرژانتین، عجیب است که امپراطوری رسانه ای صهیونیست هاصهیونیست‌ها و استکبار، یک دروغ بزرگ را پایه این اتهام به ایران کرده اندکرده‌اند. ادعا می کنندمی‌کنند در اجلاسی در مشهد که رهبری و من و وزیر امور خارجه و فرمانده سپاه و افراد دیگری داشتیم، این اقدام انفجاری تصویب شده استشده‌است. در حالی که اصلااصلاً چنین جلسه ای در مشهد نداشتیم و ما اصلااصلاً هیچ اطلاعی از قرار انفجار نداشتیم.»
 
== جستارهای وابسته ==
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/wiki/بمب‌گذاری_آمیا»