'''رَباب''' (Rabab) نام معرب یک ساز قدیمی و باستانی ایرانی است که خاستگاه آن آریانای کهن، خراسان [[دوره اسلامی]]، [[سیستان و بلوچستان]] و [[افغانستان]] کنونی میباشد.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=fa|تاریخ=|وبگاه=BBCPersian.com|نشانی=http://www.bbc.com/persian/afghanistan/story/2007/10/071011_s-classic-music-instrument.shtml|عنوان=آیا موسیقی سنتی افغانستان رو به فراموشی است؟|بازبینی=2017-09-21}}</ref><ref name=":0">https://am-kh.com/1395/08/13/رباب،-ساز-اصیل-و-فراموش-شده-ایرانی/</ref> به روایت تاریخ این ساز باهمین نام رباب بیش از یک هزار سال قدمت دارد. نام پارسیاش '''روادهرواوه''' میباشد.<ref>{{یادکرد وب|نام خانوادگی=|نویسنده=|نام=|کد زبان=en|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=https://www.vajehyab.com/dehkhoda/رواوه|عنوان=معنی رواوه|ناشر=لغتنامه دهخدا|بازبینی=2017-09-21}}</ref> در متون باستانی و یونانی نام این ساز در دوران هخامنشیان به یونانی و بهویژه در لاتین «پندورا پرزاروم» (Pandura Persarumو یا Pandora Persarum) نگاشته شدهاست. گفته میشود شخصی بنام «نتن خان» که در قرن ۱۶ میلادی، در دامنههای پامیر بدخشان میزیستهاست و معاصر اکبر شاه (سومین پادشاه از سلسله گورکانیان یا [[امپراتوری مغولی هند]]) بوده این ساز با پیشینه هزاران ساله را به گونهٔ جدیدی باز طراحی کرده و شکلی نو بدان دادهاست. امروزه این ساز آرشهای در پامیر به زبان پارسی ''رواوه'' نامیده میشود و بدنهاش مانند رباب کوچک، دو کاسهای است که نخست به شکل ساز آرشهای بوده و با آرشه یا کمان نواخته میشده اما به مرور زمان تکامل یافته و در نهایت، امروز با مضرابی به نام ناخنک یا شهباز نواخته میشود. ساز اخیر قبلاً دو سیم داشته که بعدها یک سیم دیگر به آن اضافه شدهاست. این ساز با کمانه به صدا درآمده و همان است که ما امروز آن را [[کمانچه]] مینامیم.
از نوازندگان رباب در افغانستان میتوان به رحیم خوشنواز و در ایران میتوان به [[بیژن کامکار]] و [[سعید اشتری]] اشاره کرد.<ref name=":0" />