ویکی‌پدیا

سوسری: تفاوت میان نسخه‌ها

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
→ تفاوت قدیمی‌ترتفاوت جدیدتر ←
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
دیداریویکی‌متن
جز ویرایش 109.109.60.250 (بحث) به آخرین تغییری که Mostafameraji انجام داده بود واگردانده شد
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱:
{{جعبه آرایه زیستی
{{Taxobox
| ordoنام = '''سوسریان'''▼
| name = سوسری
|fossil_rangeدوره سنگواره =[[کربونیفر]]<ref>Carboniferous</ref> - امروزه▼
|color=pink
|تصویر = Domino cockroach Therea petiveriana.jpg
▲|fossil_range=[[کربونیفر]]<ref>Carboniferous</ref> - امروزه
|عنوان تصویر = [[سوسک دومینو]] ''Therea petiveriana''
| regnumفرمانرو = [[جانوران]]
| phylum = [[بندپایان]]<ref>Arthropoda</ref>
| classisشاخه = [[حشراتبندپایان]]<ref>InsectaArthropoda</ref>
| subclassisرده = [[بالدارانحشرات]]<ref>PterygotaInsecta</ref>
| infraclassisزیررده = [[نوبالانبالداران]]<ref>NeopteraPterygota</ref>
| superordoفرورده = [[تورینه‌بالاننوبالان]]<ref>DictyopteraNeoptera</ref>
|بالاراسته = [[تورینه‌بالان]]<ref>Dictyoptera</ref>
▲| ordo = '''سوسریان'''
|راسته = '''سوسریان'''
| subdivision_ranks = Families
|عنوان طبقه‌های پایین‌تر = زیرراسته‌ها
| subdivision =
|طبقه‌های پایین‌تر =
[[سوسک‌های بزرگ]]{{سخ}}[[Blattellidae]]{{سخ}}[[سوسک‌های بلاتیدائه]]{{سخ}}[[سوسک‌های قهوه‌ای‌پوش]]{{سخ}}[[سوسک‌های شنی]]{{سخ}}[[Nocticolidae]]{{سخ}}
*[[سوسریان]]
|image_caption=|image=عمارت تیموری - موزه تاریخ طبیعی اصفهان (38) Natural History Museum of Isfahan.jpg|image_width=250|image_alt=کلکسیون سوسک ها، موزه تاریخ طبیعی اصفهان}}
*[[موریانه|موریانه‌ها]]
'''سوسک حمام''' یا '''سوسری''' جانداری است [[بندپایان|بندپا]] از ردهٔ [[حشرات]]، زیرردهٔ [[بالداران]] (Pterygota) فروردهٔ [[نوبالان]] (Neoptera)، راستهٔ [[سوسریان]] (Blattodea). سوسک نامی کلّی است برای خانوادهٔ سوسری‌ها. بسیاری از مردم، سوسری‌ها (سوسک حمام یا cockroachs) را با سوسک‌ها (Beetles) اشتباه می‌گیرند. سوسک‌ها دارای یک لایه یا قاب محکم و محافظ روی بالاهای خود هستند و قبل از پرواز باید ابتدا آن را کنار بزنند، ولی سوسری‌ها روی بالشان قاب ندارند.▼
}}
[[پرونده:Cerf-volant MHNT male et femelle.jpg|بندانگشتی|راست|250px|[[شاخ‌گوزنی لوکانوس کروس]]{{سخ}}در تصویر سوسک سمت راست ماده و سوسک سمت چپ نر است.]]
▲'''سوسک حمام''' یا '''سوسری''' جانداری است [[بندپایان|بندپا]] از ردهٔ [[حشرات]]، زیرردهٔ [[بالداران]] (Pterygota) فروردهٔ [[نوبالان]] (Neoptera)، راستهٔ [[سوسریان]] (Blattodea). سوسک نامی کلّی است برای خانوادهٔ سوسری‌ها. بسیاری از مردم، سوسری‌ها (سوسک حمام یا cockroachs) را با [[قاب‌بالان|سوسک‌ها]] (Beetles) اشتباه می‌گیرند. سوسک‌ها دارای یک لایه یا قاب محکم و محافظ روی بالاهای خود هستند و قبل از پرواز باید ابتدا آن را کنار بزنند، ولی سوسری‌ها روی بالشان قاب ندارند.
[[پرونده:Longhorn Beetle Whitespotted Sawyer USA.jpg|250px|بندانگشتی|راست|[[سوسک اره‌کش خال‌سفید]]]]
[[پرونده:Madagascan.hissing.cockroach.750pix.jpg|بندانگشتی|260px|چپ| [[سوسک هیسینگ ماداگاسکار]] (''Gromphadorhina portentosa'')، این حشره هشت سانتیمتر طول دارد]]▼
سوسک‌ها بزرگ‌ترین گروه حشره‌ها را به خود اختصاص داده‌اند و در محیط زیست‌های مختلفی دیده می‌شوند. از زمین‌های سنگلاخی تا جنگل‌های استوایی تحت قلمرو خیاطی‌ها به‌حساب می‌آید. بیشتر سوسک‌ها قدرت پرواز دارند. آن‌ها دارای بال‌هایی هستند که وقتی درحال پرواز نیستند، آن‌ها را در محفظهٔ محکمی روی پشت خود جمع می‌کنند و در زیر این محفظه نگهداری می‌کنند. سوسک‌ها از انواع مختلف گیاهان، گونه‌های حیوانات و لاشه‌های مردهٔ آن‌ها تغذیه می‌کنند.
 
==تکامل==
تمام سوسک‌ها دارای بخش‌هایی برای [[نیش]] زدن و جویدن در ناحیهٔ دهان خود هستند. بعضی از سوسک‌ها دارای آرواره‌های بزرگی هستند که آن‌ها را قادر می‌سازد به طعمهٔ خود حمله کرده و آن را قطعه‌قطعه کنند. سوسک‌های دیگر مثل [[شپشه گندم|شپشهٔ گندم]] دارای آرواره‌های کوچکی در انتهای [[پوزه|پوزهٔ]] درازشان هستند. [[شپشه گندم|شپشهٔ گندم]] پوزهٔ بلند خود را برای سوراخ کردن اجسام سخت و رسیدن به غذا به‌کار می‌برد. او دارای شاخک‌های [[زانویی]] است که می‌تواند آن‌ها را خم کرده و در [[شیار]] پوزه‌اش پنهان کند.{{سخ}}
کوچک‌ترین حشره‌های جهان، سوسک‌های دارای بال‌های پردار هستند. بدن بعضی از آن‌ها دارای طول کمتر از ۵ میلی‌متر است. نوع نر خیاطی گرد آمریکایی جنوبی درازترین سوسک در جهان است. این سوسک دارای دو شاخ بزرگ است و می‌تواند تا ۱۵ سانتیمتر (۶ اینچ) رشد کند و قد بکشد! بیشتر سوسک‌ها هرگز آب نمی‌نوشند. بچهٔ برخی از سوسک‌ها می‌توانند بدون غذا تا ۵ سال زنده بمانند.
 
==تنوع==
در حدود ۳۷۰٫۰۰۰ گونهٔ مختلف سوسک شناخته شده‌است. آن‌ها در تمام نقاط جهان، روی زمین، رودخانه‌های آب شیرین و [[دریاچه]]‌ها پراکنده هستند.
 
==مشخصات==
طبق شواهد بسیار، سوسری‌ها از موریانه‌ها تکامل یافته‌اند، اما آن‌ها را جزو گروه موریانه‌ها دسته‌بندی نمی‌کنند.
 
==سوسری‌ها==
== چند نمونه ==
* [[کالیکروما آریکوموم]]
* [[سوسری آسیایی]]
* [[سوسری آلمانی]]
* [[پریپلانتا آمریکانا]] یا سوسری آمریکایی
* [[سوسری ماداگاسکار]]
 
==موریانه‌ها==
▲[[پرونده:Madagascan.hissing.cockroach.750pix.jpg|بندانگشتی|260px|چپ| [[سوسک هیسینگ ماداگاسکار]] (''Gromphadorhina portentosa'')، این حشره هشت سانتیمتر طول دارد]]
بعضی گونه‌های حیاطی:
* [[سوسک شناگر بزرگ]]
* [[سوسک شاخ گوزنی]]
* [[سوسک طلایی]]
* [[سوسک خالدار]] (Diabrotica spp)
 
== پانویس ==
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/wiki/سوسری»