وی طی سخنانی در سال اول ریاست جمهوری پیرامون آزادی گفت :{{نقل قول|خدمت به دین در این است که بگوییم دین و آزادی با هم سازگارند و دینی که به انسان حرمت میدهد در درجه اول به آزادی انسان حرمت میدهد. باید موانع آزادی از میان برداریم.<ref>{{یادکرد وب |عنوان =رئیس جمهور در دیدار با فرهنگیان: باید موانع آزادی را برداریم |نشانی = http://www.hamshahrionline.ir/hamnews/1377/770504/siasi.htm#siasi9 |تاریخ =۴مرداد ۱۳۸۷ |ناشر = روزنامه همشهری}}</ref>}}
در سالهای اول ریاست جمهوری وی آزادی مطبوعاتی نسبی در کشور شکل گرفت و برای اولین بار پس از تابستان ۱۳۶۰ برخی نیروهای اپوزیسیون توانستند نشریاتی را چاپ کنند و یا مقالاتی در انتقاد از عملکرد مقامات عالی رتبه منتشر کنند. این آزادی نسبی و تغییر در فرم و محتوای مطبوعات با استقبال مردم مواجه شد تا جایی که تیراژ روزنامهها برای اولین بار در اردیبهشت ۱۳۷۷ از دو میلیون نسخه در روز گذشت.<ref>{{یادکرد وب |عنوان = وزیر فرهنگ :تیراژ روزنامههای ایران به دو میلیون نسخه در روز رسیده است|نشانی = http://www.hamshahrionline.ir/hamnews/1377/770222/ejtem.htm#ejtem4 |تاریخ =۲۲ اردیبهست ۱۳۷۷ |ناشر =روزنامه همشهری}}</ref> گرچه دولت وی پس از [[حکم حکومتی]] علی خامنهای و استعفای بورقانی از معاونت مطبوعاتی وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی، همچون گذشته به دفاع از مطبوعات نپرداخت تا جایی که در دور دوم دولت او نیز حزب مشارکت اغلب از داشتن نشریه محروم بود. دولت همچنین در برابر توقیف پیاپی مطبوعات توسط سعید مرتضوی قاضی دادگاه مطبوعات و دادستان تهران و همچنین محاکمه و زندانی کردن روزنامه نگاران حتی هنگامی که [[عبدالله نوری]] وزیر کشور و مدیر مسئول [[روزنامه خرداد]] را شامل شد، اقدام خاصی صورت نداد. همچنین در این دوره روزنامههای جدیدی که با شتاب وارد حوزههای جدیدی میشدند که نزدیک به دو دهه از ورود به آن منع شده بودندانتشار یافتند. اگرچه از یک سو استقبال و افزایش مخاطبان و تأثیرگذاری مطبوعات را به همراه داشت، اما در عین حال، موجب بروز مخالفتها و برخوردهایی جدی با نشریات و روزنامه نگاران نیز شد. چنین شرایطی باعث شد که مطبوعات، در هشت سال ریاست جمهوری محمد خاتمی، همواره یکی از اصلیترین و بحث برانگیزترین موضوعات مطرح باشند و در لباس یکی از عمدهترین چالشهای جمهوری اسلامی ظاهر شد.
=== طنز ===
خط ۲۰۳:
{{اصلی|انتخابات ریاست جمهوری ایران (۱۳۸۸)}}
[[پرونده:Khatami.JPG|چپ|بندانگشتی|200px|خاتمی در روز [[۱۶ آذر]] سال ۱۳۸۹]]
محمد خاتمی رئیس جمهور سابق ایران پیشتر اعلام کرده که اگر مردم بخواهند در [[انتخابات ریاست جمهوری]] دوره دهم شرکت خواهد کرد.<ref>[http://www.fardanews.com/fa/pages/?cid=63633 فردا نیوز]</ref> این در حالی است که برخی از حامیان وی با برگزاری همایش، او را دعوت به این امر کرده بودند.<ref>[http://www.fardanews.com/fa/pages/?cid=65338 فردا نیوز]</ref> وی در روز بیست و سوم دی ماه ۱۳۸۷ در دیدار با جمعی از مردم ایلام در تهران، از احتمال کاندیداتوری خود و یا [[میرحسین موسوی]] خبر داد. پس از انتخابات دهم وی هم چون [[میر حسین موسوی]] و [[مهدی کروبی]] به جمع معترضین به نتایج انتخابات پیوست و خواستار انجام [[همهپرسی]] مجدد دربارهٔ نتایج انتخابات شد و هم چنین در تظاهراتهایی نظیر [[۲۵ خرداد]]، [[روز قدس]] و [[۲۲ بهمن]] در حمایت از [[جنبش سبز]] و اعتراض به [[تقلب در انتخابات]] دهم شرکت نمود.<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://prox-n.info/browse.php?u=Oi8vd3d3LnBhcmxlbWFubmV3cy5pci8/bj0zNjkx&b=61| عنوان = موج سبز مانع از حمله گروهک فشار به سید محمد خاتمی شد| ناشر = [[پارلمان نیوز]] | زبان = فارسی}}</ref><ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.asriran.com/fa/pages/?cid=84709| عنوان = حمله به خاتمی و اقدام به موقع پلیس و مردم (عکس)| ناشر = عصر ایران | زبان = فارسی}}</ref><ref name="kaleme.com">{{یادکرد وب| نشانی = http://www.kaleme.com/1388/11/26/klm-11342| عنوان = روایت یکی از همراهان خاتمی از غوغاگریهای نیروهای خودسر در ۲۲ بهمن | تاریخ بازدید = | تاریخ = دوشنبه ۲۶ بهمن ۱۳۸۸ | ناشر = وبگاه کلمه | زبان = فارسی}}</ref>
محمد خاتمی هم چنین در دی ماه ۱۳۸۹ در آستانه سالگرد اعتراضات به نتایج انتخابات دهم در روز عاشورا با نمایندگان [[اصلاح طلب]] [[مجلس شورای اسلامی]] دیدار کرد و خواستار برگزاری انتخاباتی سالم و آزاد شد. پس از این دیدار، محمد خاتمی از سوی حامیان [[علی خامنهای]] [[رهبر جمهوری اسلامی ایران]] و افرادی چون [[احمد جنتی]]، [[حسین طائب]] و [[حسین شریعتمداری]] متهم به براندازی نظام و تهدید به دستگیری شد.<ref>[http://www.voanews.com/persian/news/Kayhan_Khatami-2011-01-06-112997429.html کیهان دیدار نمایندگان اصلاح طلب با خاتمی را حرکتی خیانت گونه توصیف کرد | خبرها | فارسی<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref>
خط ۲۴۰:
=== در زمان دولت یازدهم ===
با روی کار آمدن دولت یازدهم که از نیروهای اصلاحطلب نیز در آن بهره برده شدهبود، خاتمی کوشید تا بتواند فاصله ایجادشده بین اصلاحطلبان ایران و هسته مرکزی قدرت در ایران را کاهش دهد و با نزدیک شدن به شخص رهبر ایران، از میزان تنش موجود بکاهد. اما این آشتیجویی خاتمی، با واکنش منفی از جانب سید علی خامنهای و حلقه اطرافیان نزدیک وی روبرو شد، به طوریکه دستور ممنوعالخروجی خاتمی همچنان پابرجا ماند و وی نتوانست در مراسم تدفین نلسون ماندلا که در آفریقای جنوبی برگزار شد، شرکت کند. از طرف دیگر، هرگاه حسن روحانی تلاش کرد به اصلاحطلبان یا شخص خاتمی نزدیک شده و یا نقش میانجی را ایفا کند، با تذکرها و هشدارهایی از جانب بیت رهبری و دستگاههای اطلاعاتی و نظامی روبرو شد. اما خاتمی همچنان بر درخواست خود مبنی بر مودت نیروها در شرایط کنونی ایران تأکید میکند:<ref>[http://www.radiofarda.com/content/f12-khatami-reaching-out-to-khamenei/26581465.html آشتیجویی خاتمی، قهرورزی رهبر جمهوری اسلامی] ''رادیوفردا''</ref> «راهحل مشکلات کنونی، میدان دادن به افرادی با زبان تند و حصر و محدود کردن نیروها نیست؛ بلکه مصلحت نظام ما آشتی ملی است … عدهای بهجای آشتی به حذف و کینه میاندیشند.»