حوضه آبریز: تفاوت میان نسخه‌ها

حوضه آبریز، محدوده یا منطقه‌ای از زمین است که آب سطحی ناشی از [[باران]] و ذوب برف یا [[یخ]] به سمت یک نقطه واحد جمع می‌شود، که معمولاً آن نقطه خروجی حوضه است، که درآنجا آب‌ها به یک توده آب مثل یک [[رود|رودخانه]]، [[دریاچه]]، [[مخزن سد]]، [[پای‌رود]]، [[تالاب]]، [[دریا]] و یا [[اقیانوس]] می‌پیوندند.

در حوضه‌های آبخیز بسته، آب به یک نقطه در داخل حوضه جمع می‌شود، که به اسم Sink شناخته می‌شوند، که ممکن است یک دریاچه دائمی باشد، یا کویر (dry lake)، و یا یک نقطه که درآن آب سطحی به زیر زمین فرورفته و از دست می‌رود، باشد.<ref>[[:en:Drainage basin|ویکی‌پدیای انگلیسی]]</ref>

واژه «حوضه» مفهومی است فیزیکی، دارای طول و عرض جغرافیایی که می‌توان به راحتی بر روی نقشه، محدوده جغرافیایی آن را مشخص نمود. با استناد به فرهنگ لغت عمید، این کلمه در [[زبان فارسی]] به معنی ''تالاب''، ''آبگیر'' و ''گودالی در زمین برای نگهداشتن آب'' به‌کار برده می‌شود. این کلمه با کلماتی چون ''آبریز''،''آبگیر''، ''آبخیز'' و … به کار برده می‌شود؛ ولی معنای لغوی «حوزه» با استناد به [[فرهنگ فارسی عمید]] ''ناحیه، طرف، میان ممالک و طبیعت'' است که مفهومی غیرفیزیکی و با حد و مرز نامشخص است که نمی‌توان محدوده جغرافیای خاصی برای آن قائل شد، چرا که گستره آن با قرار گرفتن در کنار هر کلمه، دستخوش تغییر بوده و این گستره حتی برای یک کلمه نیز می‌تواند متفاوت باشد، مانند ''حوزه انتخابی''.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://climatology.ir/?p=6619 |عنوان=تفاوت حوزه با حوضه | ناشر =وب‌سایت جامع هوا و اقلیم‌شناسی ایران |تاریخ = ۲۵ شهریور ۱۳۹۳ |تاریخ بازبینی= ۲۴ دسامبر ۲۰۱۶}}</ref> طبق [[فرهنگ فارسی معین]] واژه «حوضه» برای مسائل طبیعی و واژه «حوزه» برای مسائل انسانی (شهری، روستایی و...) کاربرد دارد. بنابراین در مباحث مربوط به [[آب‌شناسی]] باید از «حوضه» (حوضه آبریز، حوضه زهکشی و…) و در مسائل انسانی- اجتماعی از «حوزه» (مانند: حوزه انتخابیه، حوزه هنری و...) استفاده کرد.

اصطلاحات مورد استفاده برای بیان حوضه استاندارد نیست. در انگلستان واژه Catchment و در آمریکا از واژه Watershed برای حوضه استفاده می‌شود. اگرچه استفاده استفاده از این اصطلاحات بر حسب اندازه حوضه نیست ولی در برخی آژانس‌های دولتی آمریکا اصطلاح Catchment برای حوضه‌های کوچک‌تر و Watershed برای حوضه‌های بزرگ‌تر به‌کار می‌رود. برای حوضه‌های بسیار بزرگ مانند [[رود آمازون|آمازون]] نیز اصطلاح Basin به‌کار می‌گیرد.<ref name="ژئومورفولوژی رودخانه‌ای">< /ref>