دیالکتیک: تفاوت میان نسخه‌ها

{{مکتب فرانکفورت}}

[[پرونده:Platon et Aristote par Della Robbia détail.jpg|Right|بندانگشتی|200px|[[افلاطون]] و [[ارسطو]] مشغول مباحثه، بخشی از نقش برجسته‌ای اثر [[لوکا دِلا روبیا]]، [[ایتالیا]]، [[فلورانس]]، [[قرن پانزدهم میلادی]].]]

 

به بیان ساده، هرگاه دو نظر فلسفی در تضاد یا تباین با همدیگر باشند، کُنشی خردگونه که آن دو را در یک نظریه جدید جمع کند رُخ می‌دهد که همان دیالکتیک است. از نظر [[هگل]] و [[مارکس]] این امر اجباری و ذاتی خرد است.<ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=دیالکتیک&SSOReturnPage=Check&Rand=0|عنوان = دیالکتیک| تاریخ بازدید = ۵ فوریه ۲۰۰۸| ناشر = دانشنامه رشد}}</ref><ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://www.fasleno.com/archives/000607.php|عنوان = دیالکتیک (بخش اول)| تاریخ بازدید = ۵ فوریه ۲۰۰۸| ناشر = مجله اینترنتی فصل نو}}</ref>

دیالکتیک به روش خاصی از بحث و مناظره گفته می‌شود که اول بار سقراط حکیم در مقابلِ طرف گفتگوی خود در پیش گرفت. هدف وی از این روش، رفع اشتباه و رسیدن به حقیقت بود.

روش او به این صورت بود که در آغاز، از مقدمات ساده شروع به پرسش می‌نمود و از طرف خود در موافقت با آنها اقرار می‌گرفت. سپس به تدریج به سوالات خود ادامه می‌داد تا اینکه بحث را به جایی می‌رساند که طرف مقابلش، دو راه بیشتر نداشت:

این روش گفتگو و بحث، امروزه نیز به نام ''روش دیالکتیکی'' یا ''روش سقراطی'' معروف است.

 

== دیالکتیکِ افلاطونی ==

دانشمندان جدید از جمله [[ایمانوئل کانت|کانت]] نیز این کلمه را در مواردی به کار برده‌اند.

 

{{پانویس}}

{{مارکسیست}}

[[رده:دیالکتیک]]

[[رده:روش‌شناسی فلسفی]]