همه‌پرسی نظام جمهوری اسلامی در ایران: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Safibot (بحث | مشارکت‌ها)
جز ←‏top: حذف پیوند تاریخ (سال‌ها و روزهای خورشیدی) با استفاده از AWB
خط ۵۱:
 
== انتقادات ==
[[عباس میلانی]] می‌گوید نظام جمهوری اسلامی نظام [[تمامیت‌خواهی|تمامیت‌خواه]] در ایران است.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://muse.jhu.edu/journals/jod/summary/v016/16.4milani.html|عنوان=In lieu of an abstract, here is a brief excerpt of the content|نویسنده=[[عباس میلانی|Abbas Milani]]|اثر=Journal of Democracy|تاریخ=2005|بازبینی=9 اوت 2015}}</ref>
 
به باور طرفداران جمهوری اسلامی این همه‌پرسی [[حکومت جمهوری اسلامی ایران]] را در زمره حکومت‌هایی قرار داد که در ابتدای تشکیل از ملت خود اجازه تشکیل می‌گیرد و ایدئولوژی آن به روش [[دموکراتیک]] انتخاب می‌شود.<ref>[http://www.irdc.ir/fa/content/42186/default.aspx روی برگه رفراندوم ۱۲ فروردین ۵۸ چه نوشته شده بود؟] [[مرکز اسناد انقلاب اسلامی]]</ref> در مقابل منتقدانی نیز هستند که عقیده دارند مردم ایران در آن زمان، بیش از آن که به فکر تعیین نظام و نوع حکومت در کشور خود باشند، تنها به سرنگونی نظام سلطنتی فکر می‌کردند و برای رسیدن به این هدف، نظام جدیدی را که به آنها معرفی شده بود، برگزیدند.
خط ۶۲:
[[ابراهیم یزدی]] می‌گوید که در زمان برگزاری همه پرسی، برخی بر این نظر بودند که باید همه گزینه‌های پیشنهادی، در پرسشنامه وارد شود، ولی [[شورای انقلاب اسلامی ایران|شورای انقلاب]] و رهبری که تصمیم گیرنده اصلی و نهایی بودند، تصمیم گرفتند تنها درباره جمهوری اسلامی از مردم سؤال شود که تشتت آرا به وجود نیاید.<ref name="bbc.com"/>
 
[[عبدالکریم لاهیجی]] می‌گوید امری که در آنروز انجام گرفت بیشتر مشخصه‌های یک [[بیعت]] از مردم را داشت تا برگزاری یک همه‌پرسی؛ اشکال برگزاری چنان همه‌پرسی‌ای این عنوان می‌شود که در نظرسنجی دوازده فروردین ۱۳۵۸، نوع حکومت بعدی از مردم پرسیده نشد و نحوه سؤال «جمهوری اسلامی، آری یا نه؟» به شکلی است که مردم را بین انتخاب شیوه‌ای معلوم و یا تن‌دادن به شیوه‌ای نامعلوم مخیر می‌کند که از لحاظ روانی توده‌های مردم را به انتخاب پاسخ آری متمایل می‌کند. البته روزنامه‌های آن دوران تیپ حکومتی مورد نظر خود را اعم از حکومت سوسیالیستی، لیبرال و حتی جمهوری ایرانی را تبلیغ می‌کردند و مردم آن دوران بنا به روشنگری روزنامه‌ها و مجاورت با احزاب چپ مثل توده و مجاهدین خلق یا راستگراهایی مثل نهضت ملی با انواع مختلفی از حکومت آشنا بودند و این انتقادی جدی به شمار نمی‌رود.<ref name="رادیو دویچه وله">{{یادکرد وب|نشانی=http://www.dw-world.de/dw/article/0,,5420444,00.html?maca=per-rss-per-all-1491-rdf|عنوان=عبدالکریم لاهیجی: ۱۲ فروردین نه همه‌پرسی که بیعت با جمهوری اسلامی بود |تاریخ دسترسی=2010-04-04}}</ref>
 
اشکالات چنین همه‌پرسی به برگه‌های رای وارد شده است: رژیم سابق هنوز قانوناً جایگزین نشده بود و برخی ادعا داشته‌اند که عنوان سابق به آن دادن عملی جهت‌دار و پیش‌فرضانه بود تا مردم بنا به نفرتی که از حکومت سابق داشتند به رای آری ترغیب شوند؛ همچنین نتیجه همه‌پرسی معلوم نبود و ذکر جمهوری اسلامی به عنوان نظام حکومتی بعدی اقدامی پیشداورانه بود. گذشته از آن قانون اساسی‌ای که متن آن معلوم نبود، چه تضمینی داشت که از تصویب ملت بگذرد. البته همان زمان نیز اعلام داشتند که منظور از قانون اساسی آن از تصویب ملت خواهد گذشت این است که قانون اساسی که برای همه‌پرسی قانون اساسی آماده خواهد شد بر پایه نظریه جمهوری اسلامی خواهد بود و این اشتباه لفظی برخی روشنفکران است. همچنین انتخاب رنگهای برگه رای - نه به رنگ قرمز و آری به رنگ سبز- نیز می‌تواند جهت‌دار تعبیر بشود.
خط ۸۵:
 
[[رده:انتخابات ۱۹۷۹ (میلادی) در آسیا]]
 
[[رده:انقلاب ۱۳۵۷]]
 
[[رده:ایران در ۱۳۵۸]]
 
[[رده:ایران در ۱۹۷۹ (میلادی)]]
 
[[رده:تاریخ جمهوری اسلامی ایران]]
 
[[رده:قانون اساسی ایران]]
 
[[رده:نظام جمهوری اسلامی ایران]]
 
[[رده:همه‌پرسی‌ها در ایران]]
 
[[رده:همه‌پرسی‌های قانون اساسی]]