زبان مادی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
←‏ادبیات: تصحیح متون تحریف شده
خنثی‌سازی ویرایش 21270165 توسط Rostam2 (بحث)
خط ۴۳:
== ادبیات ==
{{اصلی|ادبیات مادی}}
هیچ اثر مکتوبی از زبان مادی در دست نیست و مشخص نیست که این زبان اصولاً به رشتهرشتهٔ تحریر در آمده یا نه،نه؛ اما در نوشتهنوشته‌های هایمورخان مورخینیونانی، یونانی نظیرمانند [[کتسیاس]] و [[دیونون]] و [[هرودوت]] به داستان‌ها، قصه‌ها و اشعار این دوره اشاره شده استشده‌است. برای نمونهنمونه، عشق [[استریانگایوس]] به زرینا،[[زرینا]]، ملکهملکهٔ سکاها و ناکام ماندن وی «زریادرس و اداتیس» را می توانمی‌توان نام برد که در ماخذمآخذ متعددی دیده می شودمی‌شود که به نظر [[مری بویس]] اصل مادی دارد و بعدها به صورتبه‌صورت داستان [[گشتاسپ]] و [[کتایون]] در ''[[شاهنامه]]'' بازتاب یافته استیافته‌است. از دیگر آثار ادبی مادی می توانمی‌توان از داستان‌های حماسیحماسیِ مادی یاد کرد که به پایه‌گذاری دولت ماد انجامیده و در آثار کتزیاس نقل شده استشده‌است.<ref>{{پک|زرشناس|۱۳۹۰|ک=ایران، تاریخ، فرهنگ، هنر|ص=115۱۱۵-116۱۱۶}}</ref>
 
به گفته هرودوت، در زمان پادشاهی دَهیوکه، دعاوی را که می نوشتند، نزد وی می فرستادند. سپس او درباره آنچه نزدش آورده شده بود، داوری می کرد و داوری‌هایش را بازپس می فرستاد. تنها شاهد مستقیمی که نشان می دهد مادها خط را می‌شناختند، تکه‌ای سیمین است که در تپه نوشیجان کشف شده و بخش‌هایی از دو نشانه [[خط میخی]] بر آن به جا مانده، اما شناسایی نوع خط میخی و زبان آن ناممکن است. به باور دیاکونف [[خط میخی پارسی باستان]] (خطی که برای کتیبه هایشان به کار می بردند)، در اصل نوآوری مادها بوده، در حالی که اشمیت احتمال می دهد مادها از خط میخی آشوری بهره می بردند.<ref>{{پک|رضایی باغ‌بیدی|1388|ک=تاریخ زبان‌های ایرانی|ص=56}}</ref>
 
به گفتهبه‌گفتهٔ هرودوت، در زمان پادشاهی دَهیوکه،[[دیاکو]]، دعاویدعاوی‌ای را که می نوشتند،می‌نوشتند، نزد وی می فرستادندمی‌فرستادند. سپس او دربارهدربارهٔ آنچه نزدش آورده شده بود،شده‌بود، داوری می کردمی‌کرد و داوری‌هایش را بازپس می فرستادمی‌فرستاد. تنها شاهد مستقیمی که نشان می دهدمی‌دهد مادها [[خط]] را می‌شناختند، تکه‌ای سیمین است که در تپهتپهٔ [[نوشیجان]] کشف شده و بخش‌هایی از دو نشانهنشانهٔ [[خط میخی]] بر آن به جابه‌جا مانده،مانده‌است، اما شناسایی نوع خط میخی و زبان آن ناممکن است. به باور [[دیاکونف]]، [[خط میخی پارسی باستان]] (خطی که برای کتیبهکتیبه‌هایشان هایشانبه‌کار به کار می بردندمی‌بردند)، در اصل نوآوری مادها بوده، دردرحالی‌که حالی که[[رودیگر اشمیت]] احتمال می دهدمی‌دهد مادها از خط میخی آشوری بهره می بردندمی‌بردند.<ref>{{پک|رضایی باغ‌بیدی|1388۱۳۸۸|ک=تاریخ زبان‌های ایرانی|ص=56۵۶}}</ref>
 
کتاب مقدس (کتاب عزرا، باب 6، آیۀ 2) نیز روایت می‌کند که در زمان داریوش یکم هخامنشی، طوماری در کاخ اکباتان در سرزمین ماد یافت شد که فرمان‌هایی بر آن نوشته شده بود. از این شاهد نیز نمی‌توان دریافت که زبان این طومار مادی بوده است.<ref>{{پک|رضایی باغ‌بیدی|1393|ک=زبان مادی|ص=651-652}}</ref>