زبان فنیقی: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز ربات ردهٔ همسنگ (۲۶) +مرتب+تمیز (۱۲.۵ core): + رده:انحلالهای سده ۵ (میلادی) |
Yamaha5Bot (بحث | مشارکت‌ها) تمیزکاری با ویرایشگر خودکار فارسی |
||
خط ۱۹:
'''فنیقی''' زبانی بود که ابتدا در ناحیهٔ ساحلی (که در فنیقی، [[زبان عربی|عربی]] و [[زبان آرامی|آرامی]] [[کنعان (منطقه)|کنعان]]، در [[زبان یونانی|یونانی]] و [[زبان لاتین|لاتین]] [[فنیقیه]] و در [[زبان‌های مصری|زبان مصری]]، پوت نامیده می‌شد) با آن سخن گفته می‌شد. این زبان بخشی از زیرگروه کنعانی زبان‌های سامی شمال غربی است که سایر اعضای آن، عبری، آمونی، موآبی و ادومی هستند.<ref name="Glenn Markoe p108">Glenn Markoe.''Phoenicians''. p108. University of California Press 2000</ref><ref name="Zellig Sabbettai Harris p6">Zellig Sabbettai Harris. ''A grammar of the Phoenician language''. p6. 1990</ref>
مردم مناطقی که اکنون [[لبنان]]، ساحل [[سوریه]]، ساحل شمالی [[اسرائیل]] و بخش‌هایی از [[قبرس]] شناخته می‌شوند، به زبان فنیقی سخن می‌گفتند و نیز دست‌کم زبانی معتبر در بخش‌هایی از [[آناتولی]] بود.<ref>Lipiński, Edward. 2004. Itineraria Phoenicia. P.139-141 inter alia</ref> هم‌چنین زبان مورد استفاده در مستعمرات فنیقی در امتداد ساحل جنوب غربی [[دریای مدیترانه]] از جمله بخش‌هایی از [[تونس]]، [[مراکش]]، [[لیبی]] و [[الجزایر]] کنونی و بخش‌های شمالی آن از جمله [[مالت]]، غرب [[سیسیل]]، [[ساردینیا]]، [[جزیره کرس|کرس]]، [[جزایر بالئاری]] و جنوب [[اسپانیا]] بود.
زبان فنیقی به همراه زبان کارتاژی از روی ۱۰ هزار کتیبهٔ بازمانده شناخته شد و با متن‌های به جا مانده از کتاب‌های نوشته شده به زبان‌های دیگر کامل شد. افزون بر کتیبه‌های پرشمار، این باور وجود دارد که فنیقی در سایر انواع منابع مکتوب نیز موجود بوده که اکنون از میان رفته‌اند.
خط ۳۱:
[[فنیقیان]] نخستین جامعهٔ دارای خط سامی بودند که توانستند حکومت تشکیل دهند. [[الفبای فنیقی]] کهن‌ترین الفبای [[همخوان]] تأییدشده یا [[ابجد]] است.<ref>{{cite book|last=Fischer|first=Steven Roger|title=A history of writing|publisher=Reaktion Books|year=2004|page=90}}</ref> مرسوم است که این خط تا میانهٔ سدهٔ یازدهم پیش از میلاد که نخستین بار روی پیکان‌های برنزی مشاهده شد، با نام نیاکنعانی خوانده شود.<ref>Markoe, Glenn E., ''Phoenicians''. University of California Press. ISBN 0-520-22613-5 (2000) (hardback) p. 111.</ref> این باور وجود دارد که الفبای آوایی فنیقی دست‌کم تاحدودی جد تقریباً همهٔ الفباهای کنونی است.
[[پرونده:Rutas_comerciales_fenicias-es.svg|بندانگشتی|350x350پیکسل|مهم‌ترین مسیرهای تجاری و شهرهای فنیقیان در [[حوضهٔ مدیترانه]]]]
از نگاه زبان‌شناسی سنتی، فنیقی گونه‌ای از زبان‌های کنعانی بود.<ref name="Glenn Markoe p108"/><ref name="Zellig Sabbettai Harris p6"/> هرچند به دلیل اختلافات زبانی ناچیز و عدم وجود اطلاعات کافی در زمان کنونی، مشخص نیست که فنیقی یک گویش مجزا و یکپارچه است
استعمار کارتاژی زبان فنیقی را تا غرب مدیترانه گسترش داد و زبان کارتاژی در آن منطقه توسعه یافت. کارتاژی نیز از میان رفت، البته به نظر می‌رسد مدت بیشتری نسبت به فنیقی شاید تا سدهٔ پنجم میلادی، زنده مانده باشد.
| |||