قلعه کرشاهی: تفاوت میان نسخه‌ها

تاريخچه قلعه کرشاهی در كتاب تاريخ ابروز

 

 

در قباله های بیع و صلح که بین ساکنان کرشاهی منعقد می گردیده است حدود چهارگانه مزرعه کرشاهی این گونه بیان گردیده است: «مزرعه مزبوره محدود است به حدود اربعه حدّی بمزرعه بژیه و حدّی بمزرعه خانی آباد و حدی به سیّدآباد و حدّی به چاه لطیف»

از آن زمان به بعد قلعه کرشاهی بارها مورد استفاده حاکمان و راهزنان و حتی شورشیان قرار گرفته و آخرین بار توسط نایب حسین کاشی، از شورشیان اواخر دوره قاجار بازسازی شده و هنوز هم آثار گلوله‌های توپ به جا مانده از درگیری نیروهای دولتی و شورشیان بر دیوارهای قلعه نمایان است. دور تا دور قلعه را دو ردیف دیواره چینه‌ای بلند و ستبر احاطه شده که در میان آن خندقی عمیق طراحی شده به طوری که دهنه پنج متری آن بزرگترین سد در برابر هجوم دشمنان به درون قلعه محسوب می‌شده است.

 

 

 

در مجاورت قلعه سکونتگاهی وجود دارد که به ده کرشاهی معروف است و تا چند سال پیش نیز ساکنانی داشت که با بهره برداری از آب قنات موجود در این محل، کشاورزی می کردند. هم اکنون هم ساکنان قبلی که در ابوزیدآباد سکنی گزیده اند، برای کشاورزی و دامداری به این مکان رفت و آمد دارند. یکی از طوایفی که امروزه در ابوزیدآباد در محله ای که بنام «کرشایی»، سُکنا گزیده اند، کرشاهی ها می باشند. این طایفه شامل خاندان های پورمقدم، خشایی، خشای، گلشایی، نوری، پورصفاری، عزت پور، نورمحمدپور، نوروزی، آکار، خوش مکان و . . . است. گفته می شود ایشان از ایل هایی بوده اند که ابتدا از زواره به مزرعه کرشاهی که در کنار قلعه کرشاهی قرار داشته کوچ نموده و در آنجا سکنی گزیده اند. مستندات مکتوب اعم از قباله های بیع، صلح و اجاره که امروزه نیز نزد ساکنان محله کرشاهی ابوزیدآباد موجود می باشد، حکایت از جریان حیات و اشتغال ساکنان مزرعه کرشاهی به کشاورزی و دام پروری در گذشته های دور داشته است. از جمله قباله هایی که در سنه 1306 قمری تنظیم شده، این گونه آمده است:

«بعد از بازدید اهل خبره حاضر گردید آقای آقا سید باقر مشتری مرقوم ظهر و انتقال و مصالحه شرعی نمود کربلایی نوروز علی ... مرحوم آقا محمد زین العابدین زواره ساکن مزرعه مرقوم همگی تمامی هرگونه... و قسمتی که در یکباب مزرعه مرقومه ظهر داشت لاسیما تمامی مبیع ظهر را اراضی و اشجار و بیوتات و ابواب و انار انهار و غیره بدون استثناء شی که در ظهر مرقوم است کلاً و فرداً علی المصالحه مبلغ شصت تومان سفیدی از قرار مرقوم ظهر و صیغه مصالحه و انتقال بجمیع شرایط و ارکان بالعربیه و الفارسیه جاری و واقع گردید...»

 

 

 

پس از دستگیری و اعدام نایب حسین کاشی و حاکم شدن امنیت بر منطقه، مهاجرین کرشایی پس از 14 سال یاغی گری های نایب حسین کاشی و پسرش ماشاءالله خان سردار کاشی، مبادرت به بازگشت می نمایند. از آنجایی که قلعه و مزارع به تملک شیبانی ها درآمده بود، کرشایی ها، ابتدا مزارع را اجاره نموده و به کشت و زرع مشغول می شوند. بعد از اصلاحات ارضی رژیم پهلوی، بنا به درخواست اداره املاک شهرستان، به کشاورزان پیشنهاد می گردد که در صورت تمایل به تملک اراضی می بایست قیمت زمین را طی 15 قسط پرداخت نمایند. پس از پرداخت اقساط که 15 سال به طول می انجامد سرانجام در سال 1356 شمسی، مالکیت مزرعه کرشایی به کشاورزان باز می گردد.  علاوه بر پرداخت اقساط به دولت پس از ادعای مالکیت آقایان یحیی شیبانی و بانو هاجر شیبانی بر املاک مزرعه کرشاهی، برای سومین بار مالکان کرشاهی بمنظور جلب رضایت آنها به میزان معینی مصالحه نموده و مبلغی را به آنها نیز پرداخت نموده اند. این رضایت نامه که در تاریخ 5/11/1349 تنظیم گردیده است به امضای آقای یحیی شیبانی و بانو هاجر شیبانی رسیده است.

 

 

 

 

 

«بیع کرد و بفروخت به بیع لازم و جازم شرعی مجری المیاه یکدانگ از شش دانگ مزرعه موسومه بکرشاهی ابوزیدآباد در شش فرسخی قریه مزبوره...»

== منابع ==

{{پانویس}}3. كتاب تاريخ ابروز- تاليف- حسن امجديان- انتشارات همگام با هستي- صفحه 70

[[رده:آثار ملی ایران]]

[[رده:قلعه‌های تاریخی شهرستان آران و بیدگل]]