بودیسم: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
Yamaha5Bot (بحث | مشارکتها) تمیزکاری، + ویرایش با ماژول ابرابزار با ویرایشگر خودکار فارسی |
||
خط ۲:
'''آیین بودا'''<ref>http://rasekhoon.net/article/show/652209/معرفی%20آیین%20بودا/</ref> یا '''آیین بودایی'''،<ref>http://www.irip.ir/Home/Single/285</ref> '''بودیسم''' یا بوداگرایی [[دین]] و [[فلسفه|فلسفه‌ای]] مبتنی بر آموزه‌های [[سیدارتا گوتاما]]<ref>Siddhartha Gautama</ref> که در حدود [[۵۶۶ (پیش از میلاد)]] تا [[۴۸۶ (پیش از میلاد)]] می‌زیسته، است.
آیین بودا به تدریج از [[هندوستان]] به سراسر [[آسیا]]، [[آسیای میانه]]، [[تبت]]، [[سریلانکا]]، [[یمن]]، [[آسیای جنوب شرقی]] و نیز کشورهای [[خاور دور]] مانند [[چین]]، [[مغولستان]]، [[کره (کشور)|کره]] و [[ژاپن]] راه یافت. آیین بودایی به عنوان [[دین]] پاکان<ref>Ārya dhrama</ref> در نظر گرفته می‌شود و با ۵۰۰ میلیون پیرو یکی از ادیان اصلی جهان
آماج این ورزیدگی‌ها پایان دادن به چرخه تولد مجدد یا [[سمساره]] است که از طریق بیداری یا درک واقعیت راستین، رسیدن به رهایی یا [[نیروانا]] صورت می‌گیرد.
اخلاقیات بودا گرایانه بر دو اصل بی‌گزندی و رواداری برپا شده‌است. [[آثار نوشتاری بوداگرایی]] بسیارند و بخش ارزنده‌ای از ادبیات دینی جهان
== خاستگاه اندیشه‌های بودا ریحانه
خط ۳۹:
|-
! خاستگاه رنج{{سخ}}{{grey|Samudaya}}
| دلیل رنج دیدن، [[تمایلات نفسانی]] است. دوُکه به دلیل میل و [[تشنگی (بودیسم)|تشنگی]] <sup>tṛṣṇā</sup> پیدا می‌شود. سه نوع تشنگی (میل) قابل بازشناسی است: ۱ - تشنگی کام <sup>kama tanha</sup> که تشنگی حواس پنج‌گانه و تمایل به لذت‌های جسمانی است. ۲-تشنگیِ بودن <sup>bhava tanha</sup> تمایل به وجود و بقا و باقی‌ماندن وضعیت حاضر و همچنین تمایل به وجود در وضعیت‌هایی دیگر که با واژه‌هایی چون «ای کاش» بیان می‌شود. ۳- تشنگیِ نبودن <sup>vibhava tanha</sup> که تمایل به نبودن در وضعیت کنونی و همچنین تمایل به نبودن در وضعیتی دیگر است و با واژه‌هایی چون «ای کاش هیچ‌وقت … نباشم.» تمایل به مرگ نیز در این زمره می‌گنجد. تمامی رنج انسانی پیامدی است از این سه شکل از تمایل. این سه تمایل به نوبه خود در پی ناآگاهی و نادانی به وجود می‌آیند، ناآگاهی‌ای که به تشکیل مفهوم «من» در انسان
|-
! توقف رنج{{سخ}}{{grey|Nirodha}}
خط ۱۳۰:
* سکه‌ای از پیروز پسر [[اردشیر بابکان|اردشیر ساسانی]] یافت شده که در آن وی از ارج‌گذاری خویش نسبت به دو دین [[زرتشتی]] و بوداگرایی خبر می‌دهد.{{مدرک}}
* در سدهٔ ۶ زایشی یک رشته داستان‌های بودایی به نام [[جاتاکا]] از روی ویرایش هندوی آنها به نام «پنچا تنترا» به [[پارسی میانه]] ترجمه شد و «کلیلگ و دمنگ» نام گرفت. در سدهٔ ۸ زایشی [[ابن مقفع]] آن داستان‌ها را به عربی برگرداند و نام [[کلیله و دمنه]] بر آنها نهاد. ترجمه‌های لاتین و یونانی آن کتاب بعدها در سدهٔ ۱۴ پایهٔ [[داستان‌های آسوپ]] نوشتهٔ یک راهب [[بیزانس|بیزانسی]] را تشکیل داد.{{مدرک}}
* آیین بودایی در [[خراسان]] بزرگ تا اندازه‌ای ریشه گرفته بود و یکی از کانون‌ها و نیایش‌گاه‌های بزرگ آن در صومعهٔ بودایی [[بلخ]] بود. این [[صومعه]] به سانسکریت، «ناوا ویهارا» نام داشت که معنی آن «صومعهٔ نو» است. این نام در فراگویی پارسی‌زبانان به گونهٔ [[نوبهار]] درآمد. لقبی که به گردانندگان این صومعه در زبان سانسکریت داده بودند، «پراموکها» به معنی «سرور» بود و نام خانوادهٔ برجستهٔ ایرانی [[برمکیان]] از همین لقب گرفته
* به تازگی [[روزنامه]] آساهی ژاپن از قول یک [[باستان‌شناس]] برجسته ژاپنی به نام «نوگوچی» از یافته شدن ۱۹ تندیس بودا در [[استان فارس]] گزارش داد. در گزارش دیگری از شبکه «بودیست نیوز» درازای این [[تندیس]]ها میان ۵ تا ۲۰ سانتیمتر و جنس آنها از گچ و گل اعلام شده‌است.{{مدرک}}
* برخی از پژوهشگران استدلال می‌کنند که آیین بودایی ریشهٔ ایرانی دارد. بر این بنیاد آیین بودایی ریشه در متافیزیک ایرانی و به ویژه دین زرتشتی دارد؛ بنابراین این دسته از پژوهشگران ریشهٔ هندی آیین بودایی را رد می‌کنند. چنین فرضیه‌ای بسیاری از فرضیه‌های سنتی در مورد آیین بودایی و خاستگاه آن و همچنین فرضیه‌های سنتی در پیرامون زمینهٔ تاریخی و سیاسی ان را به چالش
== جستارهای وابسته ==
| |||