زبان ارمنی: تفاوت میان نسخه‌ها

[[پرونده:Manuscript arm 5-6AD.jpg|بندانگشتی|230px|نسخهٔ خطی ارمنی متعلق به زمانی میان قرن پنجم و ششم میلادی]]

 

ارمنیان تا پایان سدهٔ چهارم میلادی از [[الفبای سریانی|خط سریانی]] یا [[الفبای یونانی|یونانی]] استفاده می‌کردند و ازاین‌رو [[ادبیات]] و [[تاریخ]] آنان به خط و زبانی غیرارمنی نوشته می‌شود. پس از رسمیت یافتن [[دین]] [[مسیح]] در ارمنستان و مسیحی شدن ارمنیان، چون ''[[کتاب مقدس]]'' این دین به [[زبان یونانی]] یا [[سریانی]] بود، در مراسم مذهبی [[کلیسا]]ها نیز به این زبان‌ها سخن گفته می‌شد. در برخی از کلیساها ''کتاب مقدس'' را درهنگام مراسم به زبان ارمنی ترجمه و تفسیر می‌کردند و برای حضار بازگو می‌نمودند.<ref>آرپی درنرسسیان، ارمنیان، ترجمهٔ مسعود رجب‌نیا، انتشارات مرکز اسناد فرهنگی آسیا، تهران، ۱۳۵۷، ص۷۲</ref>

 

; دورهٔ پیش از ارمنی میانه (سده‌های هشتم تا یازدهم)

 

 

=== دورهٔ میانه ===

[[پرونده:Malnazar - Decorated Incipit Page - Google Art Project.jpg|بندانگشتی|230px|کتاب ''انجیل'' تذهیب‌کاری‌شده]]

 

خط ارمنی از چپ به راست نوشته می‌شود. بعد از ابداع حروف الفبای ارمنی، ترجمه از متون یونانی و آشوری شروع شد و اولین ترجمه‌ها نیز ترجمه‌هایی از [[انجیل]] بود. یکی از ترجمه‌های انجیل که به یاری سی تن از مترجمان و زبان دانان آن زمان صورت پذیرفت به دلیل کامل و رسا بودن در سطح عالی قرار گرفت و ملکه ترجمه‌ها نامیده شد.

 

 

در ۱۹۲۰م زبان شناسان ارمنی به پیروی از شعار «همه چیز باید نو شود» به منظور آسان سازی املای ارمنی، به فکر تغییر املای این زبان و انطباق خط یا تلفظ بیفتند.

 

 

== اقتباس زبان ارمنی از زبان‌های ایرانی ==

اقتباس زبان ارمنی از زبان‌های ایرانی بیشتر به زبان [[پهلوی اشکانی]] در دوره [[اشکانیان]] بازمی‌گردد. بعضی از کلمات پهلوی اشکانی یا ساسانی در زبان ارمنی حفظ شده و هنوز به کار برده می‌شوند در صورتی که در فارسی کنونی آن کلمات دیگر کاربرد ندارند. به این ترتیب می‌توان از طریق زبان ارمنی برخی از واژه‌های متروک و منسوخ پهلوی را یافت.

 

{| class="wikitable"

|-

* آرداشس، از نام‌های پهلوی، به معنی فرمانروایی کردن

* آرداگ، از نام‌های پهلوی، مأخوذ از نامهای آرداوازد و آرداوان

* آرداواز، نام فرمانده ارمنستان در زمان هخامنشیان.

* آروسیاگ، از نام‌های معمول در زمان اشکانیان. نام ستاره زهره است.

* آرشاویر، نام دیگر فرهاد چهارم پادشاهی اشکانی است.

* آشخن، از نام‌های پهلوی، به معنی کبود رنگ یا سبز رنگ.

* زاون، به معنی یاری دهنده. یاور

* سورن یا سورین، این نام از ریشه زبان اوستایی است به معنی دلیر و توانا.

* گورگن، از نام‌های پهلوی، به معنی گرگ شجاع.

* نوبار، به معنی نوبر و میوه تازه رسیده.

* وارداپت، این نام در [[کتیبه شاپور یکم بر کعبه زرتشت]] آمده، و نام دیگر ''بغدات'' است. در زبان ارمنی به روحانیی که مقام خلیفگی داشته باشد ''وارداپت'' گفته می‌شود.

* وازگن، از نام‌های اشکانی به معنی فاتح است.

* هامو، کوتاه شده هامازاسب، از نامهای اشکانی. به معنی (کسی که اسبهای فراوان دارد)

* هایرابد، به معنی سرکرده کلیسا یا یکی از مقامات کلیسا است.