مسجدالنبی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
خط ۱۰:
| مکان = {{پرچم|عربستان سعودی}}، [[مدینه]]
| مختصات = ″۶، ′۲۸، °۲۴ شمالی و ″۳۹، ′۳۶، °۳۹ خاوری
| پایه‌گذاری‌شده در = [[سال ۱ (خورشیدی)|سال نخست هه‍. ش]]
| پایه‌گذار = [[محمد]] و [[صحابه]]
| دارنده =
خط ۳۵:
| پانویس =
}}
'''مسجد النبی''' یا '''مسجد نَبوی''' یا '''مسجد پیغمبر'''، یکی از سه مسجد مهم مسلمانان است. همچنین چون آرامگاه پیامبر اسلام در آن واقع شده‌است به '''حرم [[محمد]]''' یا '''حرم نبوی''' نیز مشهور است و زیارتگاه‌های مهم مسلمانان به شماربه‌شمار می‌رود.
 
مسجد نبوی مسجدی تاریخی [[مدینه]] است که در خاور شهر مدینه بنا شده‌است. مسجد را [[پیامبر اسلام]] در سال نخست هجری و در نخستین روزهای ورود به [[مدینه]] به دست خود و به همراهی [[مهاجرین]] و [[انصار]] ساخت. آرامگاه پیامبر اسلام، که در منزل او واقع بود، پس از توسعه مسجد در آن قرار گرفت. این مسجد از معروف‌ترین مسجدهای مسلمانان و از مهم‌ترین زیارتگاه‌هایشان به شماربه‌شمار می‌آید.
{| class="wikitable sortable"
|-
خط ۶۶:
| هشتم || [[۱۳۷۲ (قمری)]] - [[۱۳۷۵ (قمری)]]{{سخ}}[[۱۹۵۲ (میلادی)]] - [[۱۹۵۵ (میلادی)]] || [[عربستان سعودی]] || [[ملک عبدالعزیز]] || ۱۶٬۳۲۷ || ۵۸٫۵٪ || ۱۰ || ۴ || هزینه ۵۰ میلیون [[ریال سعودی]]
|-
| نهم || [[۱۴۰۶ (قمری)]] - [[۱۴۱۴ (قمری)]]{{سخ}}[[۱۹۸۵ (میلادی)]] - [[۱۹۹۴ (میلادی)]] || [[عربستان سعودی]] || [[فهد بن عبدالعزیز]] || 98,327۹۸٬۳۲۷{{سخ}}و۲۳۵٬۰۰۰ صحن‌ها || ۵۰۲٪ || ۴۱ || ۱۰ || بیش‌ترین گسترش
|}
 
خط ۹۰:
 
==== نخستین گسترش‌ها ====
بنای مسجد همچنان ترکیب و شکل نخستش را تا [[۷ (قمری)]] نگه داشت و در این روزگار تغییری نکرد. در سال هفتم هجری پس از فتح دژهای [[خیبر (ابهام‌زدایی)]] به دست مسلمانان، سوی مدینه بازگشتند. ضرورت توسعهٔ مسجد به‌خاطر افزایش روزانهٔ جمعیت مسلمانان، در نظر پیغمبر و اصحابش آمد. به گفتهٔ [[جعفر صادق|جعفر محمد صادق]]<ref>اخبار دارالهجرة، رزین و...و…</ref> محمد مسجد را از درازا و پهنا چنان فراخ کرد که چون [[مربع]] ۱۰۰× ۱۰۰ [[ذرع|ارشی (ذرعی)]] درآمد.
 
با توجه به برابری نسبی اَرَش با متر، مساحت مسجد در سال هفتم می‌بایست ۲۴۳۳ متر مربع شده‌باشد و این متراژ عینی از بنای مسجد، طبق معیارهای نقشه‌ای که کارشناسان [[مردمان ترک|ترک]] در اواخر سدهٔ ششم خورشیدی که ۲۴۷۵ متر مربع ارایه داده‌اند، مطابقت محاسباتی دارد.
خط ۱۱۸:
 
=== حرم در زمان [[عثمان|عثمانِ عفان]] ===
[[پرونده:Al-Masjid al-Nabawi 06.jpg|250px|بندانگشتی|مسجدالنبی امروزه توسعه بسیار یافته استیافته‌است و پذیرای جمعیت میلیونی زائران می‌باشد.]]
افزایش روزافزون جمعیت مسلمانان در شهر مدینه و مهاجرت قبایل مسلمان سوی مدینه، فراخ‌سازی مسجد را دربایسته و ضروری کرده‌بود. بنای مسجد در زمان خلیفهٰ سوم اهل سنت فرسوده و دیوارها و ستون‌هایش رو به پوسیدگی نهاده‌بود. در سال ۲۴ هه‍. ق برابر ۲۳/۲۴ خ که شورای شش‌نفرهٔ عمر عثمان را به خلافت رساند، مردم مدینه دربارهٔ بیش‌بود مردمان و کمی جا در مسجد به‌ویژه در [[نماز جمعه|جماعت جمعه]] باش گفتگو کردند و خواستار گسترش مسجد شدند؛ او نیز پس از رای‌زنی با رای‌وران، پذیرفت.
 
عثمان ساختمان مسجد را تغییر داد و مساحتش را چندی افزود، دیوارهایش را با سنگ‌های نقش‌ونگاردار و ستون‌هایش را با سنگ‌های تراشیده و نگاشته بازساخت، و سقف را با [[چوب ساج]] ترمیم کرد. اساساً عثمان بنای مسجد النبی را از آن حالت نخستین و سادگی و بی‌آرایگی بیرون آورده‌است. ساختمان دیرین مسجد از بن برچیده بنای تازه با مساحتی بیش جای‌گزینش گردید. [[زهری]] گفت: «عثمان مسجدالنبی را توسعه داد و ده‌هزار درم سیم را از اموال خود صرف آن نمود.»
خط ۱۲۹:
عمر عبدالعزیز طول مسجدالنبی را ۲۰۰ ذراع و عرض آن را از قسمت جنوبی ۲۰۰ ذراع و از قسمت شمالی به ۱۸۰ ذراع رسانید، یعنی سرجمع آنچه پس از توسعهٔ عثمان به مسجدالنبی افزوده عبارت است از ضلع جنوبی خاور به باختر مسجد، حدود پنجاه آرش، و بَرِ شمالی‌اش حدود چهل آرش و درازای مسجد از قبله به شام (جنوب به شمال) حدود چهل آرش. مساحت کل مسجد در زمان عمر بن عبدالعزیز روی‌هم حدود شش‌هزارو چهارصد و چهل متر مربع بوده‌است.
 
چهل کارگر رومی با یکصدهزار مثقال طلا، چندین بار کاشی‌های رنگارنگ، قندیل‌های درزنجیر زرین‌کشیده، بازسازی را به دوش داشتند و عمر عبدالعزیز در طول کار از پاداش و خلعت بی‌بهرهٔشان نمی‌گذاشت. ستون‌های سنگی تراشیده با روکش‌های فلزی، دیوارهای بلند و گچ‌کاری‌شده و کاشی‌کاری آن‌ها و برپایی دیواربست‌ها، نگارگری سقف و زیورآرایی‌اش به چوب ساج و جای‌گزینی بنای استواری سنگی به‌جای خانه‌های گلی محمد و… چنان مسجدی بنا نهاده شد که تا آن هنگام بنایی به‌سانش در جزیرهٔ عرب نبود. این بازسازی‌ها و نوسازی‌ها به گفتهٔ [[محمد بن جریر طبری|محمدِ جریر طبری]]، ابن زباله و ابن نجار از سال ۸۸ تا ۹۱ هه‍. ق برابر ۸۵ تا ۸۹ هه‍. خ به درازا کشید.
 
نخستین‌بار آیات قرآن بر کاشی‌ها و دیوارهای مسجدالنبی نوشته شد. ابن نجار تصریح کرده‌است که کل سوره‌های [[سوره شمس|والشمس]] تا [[سوره ناس|ناس]] را بر دیوارهای مسجد نگاشتند و چهار گلدسته در چهار گوشهٔ مسجد کردند که به گفتهٔ ابن زباله و دیگر مستندات، بزرگ‌ترین آنها ۶۰ آرش درازا داشت و کوچکترینشان منارهٔ باختری شامی بود.