فلزکاری: تفاوت میان نسخه‌ها

'''فلزکاری''' فرایند کار کردن با فلز برای ساخت یا مونتاژ محصولات فلزی است. فلزکاری بخش بزرگ از علوم و [[تمدن]] امروزهامروزۀ بشریت است. این علم مطالعهمطالعهۀ خاصیت‌های تمامی فلزات را دربر می‌گیرد. این صنعت به دو بخش تقسیم گردیدهشده است. اول جدا و خالص ساختن از سایر [[عناصر]] و دوم شکل دادن پس از [[ذوب]]. هم اکنونهم‌اکنون بیش از (۷۰) درصد فلزات مورد نیاز از سنگ‌های فلزخیز استخراج شده و پس از پروسهپروسۀ جداسازی در صنایع گوناگون به طور گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرد. اکثر فلزات به شکل ترکیب شیمیایی یا مخلوط می‌باشند. مثلاً [[مس]] در ۲۵۰ نوع سنگ پیدا می‌شود، از این میان شماری از کانیهاکانی‌ها از اهمیتی ویزهویژه برخوردارند، زیرا فراوانترینفراوان‌ترین کانی اصلی مس می‌باشند.می‌باشند، همانند کالکوپیریت، کالکوسیت، کولین، بورنیت، مس طبیعی، مالاکیت، آزرویت.<ref>[http://gsi.ir/General/Lang_fa/Page_29/TypeId_/DataId_1830/Action_Pn4/SetColor_red کانسار مس در ایران] سازمان زمین‌شناسی کشور</ref>

در صنعت فلز کاری علاوه بر شکل دادن، استحکام بخشی به فلزات نیز خیلی مهم است. بدین لحا ظلحاظ برای افزایش مقاومت یک فلز از فلزات مستحکم ترمستحکم‌تر استفاده می‌نمایند.

== تاریخچهتاریخچۀ فلزکاری ==

تحقیقات [[باستان‌شناسی]] نشان داده که در عصر باستان سفال هنوز برتری خود را بر فلز نشان می‌دهد ولی به تدریج انسانهاانسان‌ها به قابلیت‌های گوناگون و خواص متعدد فلزات از قبیل قابلیت گداز، سختی، استحکام و دوام پی برده‌اند. به طوری که در ساخت برخی از آلات و ادوات شکار و جنگ و کشاورزی فلز را جانشین استخوان و سنگ و چوب و سفال نموده‌اند؛ بنابراین از آغاز کاربرد فلز در هزارههزارۀ هشتم پیش از میلاد، اشیاء فلزی در [[ترکیب بندی|ترکیب‌بندی]] و شکل گیریشکل‌گیری تمدن بشری سهم عمده‌ای داشته و نقش خاصی را ایفا کرده و بعنوانبه عنوان جزئی از لوازم ضروری زندگی انسان‌ها همواره با او بوده است. فلز به علت ثبات، دوام، مقاومت، عدم ضربه پذیری و شکستن و باقی‌ماندنباقی‌ ماندن به صورت اولیهاولیۀ خود می‌تواند به عنوان مهم‌ترین مدرک در پژوهش‌های علمی، تاریخی، و باستان‌شناسی مورد استفاده قرار گیرد.

تنها موردی که باعث از بین رفتن اشیاء فلزی قدیمی گردیدهشده، سودجویی افراد بی اطلاعبی‌اطلاع بوده که بخاطربه خاطر طمع اشیاء فلزی گران بهاگران‌بها را پس از حفاری ذوب کرده و به صورت شمش ناب درآورده و در بازارهای فروخته‌اند.

وسایلی که با دست ساخته شود به نام صنایع فلزی دستی یاد می‌شود. رشتهرشتۀ تراشکاری، فرز کاریفرزکاری در [[صنایع خفیفه]] و ظریفه بکاربه می‌رودکار بخصوصمی‌رود، دربه فلزخصوص کاریدر فلزکاری طلا، مس و نقره این رشته‌ها معروف اندمعروف‌اند. یکی از دوره‌های مهم این صنعت و هنر، [[فلزکاری دوره صفوی|فلزکاری دورۀ صفوی]] بوده است.

کشف فلز و دست یابیدست‌یابی به معادن آن، از قدیمی‌ترین زمانهازمان‌ها در ایران، صنعتی را پی افکند که مشخصاتی کاملاً متفاوت با صنعتت روز یعنی سفالگری داشت.

تاریخ ۷۰۰ سال فلزکاری درایراندر ایران گواه روشنی بردستیابیبر دستیابی هنروران ایران به هنری تازه و تکامل آن در طی دهاده‌ها قرن گذشته است.

براساسبر بررسی‌هایاساس باستانبررسی‌های شناختیباستان‌شناختی و کشف اشیاء متنوع فلزی دوران تاریخی را می‌توان دوران شکوفائی هنر فلزکاری در ایران دانست.دانست، زیرا تنوع فلزات استفاده از نقوش و طرحهایطرح‌های زیبا، غنای تازه‌ای در این دوران به این هنر بخشیده است.

درمیاندر میان بارزترین و مهم‌ترین دستاوردهای هنر و فناوری ایرانیان باستان باید از اشیاء ساخته شده از طلا، نقره و برنز نام برد که از ظرف و سلاح گرفته تا جواهرات، زیورهای لباس و سایز زیورآلات شخصی را دربرمی گیرددربرمی‌گیرد.

آثار فلزی خلق شدهخلق‌شده در دوره‌های مختلف حاصل سنت‌های فرهنگی مشترک بوده که در انآن عناصر ایرانی اغلب با عناصر نواحی همجوار تلفیق شده و سبک‌های جدیدی را بوجودبه وجود آورده است.

;دورهدورۀ هخامنشی

امپراطوری هخامنشیان توسط سلسلهسلسلۀ پادشاهان هخامنشی ایران که سرزمین اصلی شانشأن ایالت پارس واقع در جنوب غربی ایران دست بنیان‌گذاری گردید. در امپراتور ی گسترده هخامنشی طلا، نقره، برنز و آهن به منظور ساخت ظروف، اسلحهواسلحه و زیورهای شخصی مورد استفاده قرار می‌گرفتند انواع متعددی از اشیاء و گونه‌های تزئینی متفاوت، از میراث‌های فلزکاری آسیای غربی یا ایران اولیه اقتباس شده است.

این نمونه عبارتند از: :کاسه‌های نوشیدنی و (لبه دار کملبه‌دار عمقکم‌عمق و پیاله) زیورهای لباس که با بریدن ورقهورقۀ فلز ساخته می‌شوند، تزئینات حیوان نماحیوان‌نما. از دیگر تولیدات این دوره می‌توان ریتونرا نام برد؛ که بخشی از انآن به شکل شیپور به منظور نوشیدن مایعات ساخته شده است، این شیپور به قسمت قدامی حیوان متصل شده و از ابداعات هنری [[دوره هخامنشی|دورۀ هخامنشی]] محسوب می‌گردد.

در اواسط قرن ۶ ق .م هنگامی که امپراطوری شکل گرفت میراث‌های فلزکاری از [[جایگاه ویژه]] بر خورداربرخوردار شدند آن چنان‌کهآن‌چنان‌که در منابع تاریخی آورده شده برخی از نمونه کارهاینمونه‌کارهای فلزی توسط دربار هخامنشی یا به منظور دربار هخامنشی ساخته می‌شدند و اغلب به صورت پیشکش توسط کشورهای تابعهٔ [[شاهنشاهی هخامنشی]] به دربار هدیه می‌شدند.

به دنبال کشورکشورگشایی گشایی اسکندراسکندر، گستره سرزمین‌های آسیایی [[امپراطوری هخامنشی]] به زیر سلطهسلطۀ سلوکوس و جانشینان او درآمد. درقرندر قرن سوم پیش از میلاد ارشک ایالت پارت را در شمال شرقی ایران به تصاحب درآورد؛ و روی به سوی عرب پیش روی نمود. تنها چند نمونه از اشیاء موجود در مجموعهمجموعۀ هایفریر و ساحکر را می‌توان متعلق به این دوران دانست و اغلب آنها نیز غیرعادی به نظر می‌رسند.

;دورهدورۀ ساسانی (۲۲۴–۶۵۱ پیش از میلاد)

;دورهدورۀ صفویه