جمهوری: تفاوت میان نسخه‌ها

 

به تعریف کلی، جمهوری شیوه حکومتی است که بر پایه مردم‌سالاری (دموکراسی) یا غیر دموکراسی، مردم آن، حق حاکمیت بر سرنوشت اجتماعی خودشان را به طور مستقیم یا غیرمستقیم از طریق زمامدارانی که با رضایت و رأی مستقیم یا غیرمستقیم آنان به گونه‌ای که توارث در آن دخالتی نداشته باشد تعیین و آنان نیز اقتدارات معین قانونی خود را در یک مدت محدود و تحت نظارت آنان اعمال می‌نمایند.<ref>مقیمی، غلامحسن؛ مشروطیت، جمهوریت، اسلامیت، تهران، نشر معناگرا، ۱۳۸۵، ص ۵۹.</ref>

 

ریشه لفظ جمهوری، اصطلاح لاتین «res publica» به معنای «امر عمومی» است که در نوشته‌های [[لئوناردو برونی]]، تاریخ‌نگار ایتالیایی به معنی نزدیک به معنی امروزی استفاده شد.<ref>Rubinstein, Nicolai. "Machiavelli and Florentine Republican Experience." in Machiavelli and Republicanism Cambridge University Press, 1993.</ref> «توده» و «توده‌ای» واژه‌های [[پارسی سره]] برای «جمهور» و «جمهوری» است. <!-- همچنین برابر فارسی [[رئیس جمهور]]، «سرتوده» (یا «دیوان‌سالار») است.{{مدرک}} -->