ویلفردو پارتو: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
خط ۵۱:
'''ویلفردو فدریکو داماسو پارتو''' {{ایتالیایی|Vilfredo Federico Damaso Pareto}} {{رچ}}(۱۸۴۸–۱۹۲۳) [[جامعه‌شناس]]، [[اقتصاددان]]، مهندس و فیلسوف ایتالیایی بود. [[اصل پارتو]] در اقتصاد و مفهوم [[بارآوری پارتو]] به نام او است.
پارتو در شاخه‌های مختلف [[علوم انسانی]] نظریه‌پردازی
== زندگی اولیه ==
خط ۵۷:
== نقش پارتو در اقتصاد ==
پارتو دومین نفر از مکتب لوزان است؛ مکتب لوزان (Lausanne School) توسط لئون والراس (Leon Walras: 1834-1910) پایه‌گذاری شد؛ این مکتب علاوه بر بحث دربارهٔ مقوله مطلوبیت، به هزینه و عرضه نیز
پارتو یکی از بنیانگذاران اقتصاد ریاضی نیز شناخته
=== نظریه‌های اقتصادی پارتو ===
خط ۶۷:
برخی از نظریه‌های امروزی اقتصاد برپایهٔ کارهای اونا بنا شده‌اند مثلاً:
شاخص پارتو که میزانی برای نشان دادن نابرابری در توزیع درآمد است. او در این نظریه توضیح می‌دهد که در تمام کشورها و در طول تاریخ همیشه توزیع درآمد و ثروت به شدت اریب
Log N = log A + m log x
خط ۷۳:
که در آن N تعداد افرادی است که ثروتی بیشتر از x دارند و A و m ثابت اند.
درطول سال‌ها این قانون پارتو ثابت
از نظریات دیگر پارتو می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
خط ۷۹:
# '''استثمار طبقات اجتماعی با هر دو نظام سوسیالیسم و لیبرالسیم :''' پارتو در زمینه سیاست اقتصادی هواداران اقتصاد آزاد مطلق و اقتصاد اشتراکی را به باد انتقاد گرفت و در مقام بیان نظریه جدیدی پیرامون برگزیدگان و رهبران اجتماع برآمد؛ ولی توفیق چندانی برای تعریف دقیق آن نیافت. در عین حال به‌عقیده او، آزادی اقتصادی مطلق و اقتصاد اشتراکی، هر دو مباین و مخالف طبیعت بشر است و به استثمار غیرعادلانه طبقات مختلف اجتماع به‌دست یکدیگر خواهد انجامید.
# '''استفاده از روانشناسی در تحلیل‌های اقتصادی :''' پارتو در کتاب «ذهن و عین» می‌گوید که باید پیرامون عوامل محرّکه فعالیت بشر، بررسی‌های بیشتر و عمیق‌تری انجام داد و تنها به نفع شخصی اکتفا نکرد. به‌نظر او، نباید تأثیر شهوات، اعتقادات و عادات را فراموش نمود و لو اینکه انسان غالباً تأثیر و اهمیت این عوامل را در پرده استدلال و منطق بپوشاند. به‌همین جهت، نظریاتی که تنها جنبه منطقی و عقلایی داشته باشد، خواه ناخواه مصنوعی است؛ زیرا رفتار انسان تنها پیرو عقل و منطق نیست و عوامل محرکه دیگری نیز دارد. با این کار، وی از روانشناسی در تحلیل اقتصادی استفاده کرد و نتایج خوبی به‌دست‌آورد.
# '''[[کارایی پارتو]] (Pareto efficiency) :''' در یک سیستم اقتصادی، بنگاه‌های تولیدی با به‌کارگیری عوامل تولید و با توجّه به فنون تولیدی، مبادرت به تولید کالاها و خدمات می‌کنند. آنگاه کالاها و خدمات تولیدشده، به‌وسیله مصرف‌کنندگان، مصرف شده و برای آنها ایجاد مطلوبیت می‌کند. این بنگاه‌ها، می‌توانند ترکیب‌های متفاوت نهاده‌ها و سبدهای مختلف کالاها و خدماتی را تولید کنند که در واقع نشان‌دهنده تخصیص‌های ممکن نهاده‌ها، در تولید ستاده‌ها است. البته همه این تخصیص‌ها و همچنین هر مجموعه‌ای از کالاها و خدمات، که با ترکیبات مختلفی بین مصرف‌کنندگان توزیع می‌شوند، مناسب و کارآمد نیستند. مفهوم بهینه پرتو، در جهت تشخیص و تعیین شرایط کارآمد در بخش تولید و مصرف کالاها و خدمات مورد استفاده قرار می‌گیرد. آن توزیعی از کالاها و خدمات را «بهینه پارتو» یا کارآمد خوانند که نتوان با توزیع مجدد کالاها و خدمات، مطلوبیت یک مصرف‌کننده را افزایش داد مگر اینکه حداقل منجر به کاهش مطلوبیت یک مصرف‌کننده دیگر بینجامد؛ بنابراین اگر بتوان با توزیع مجدد کالاها و خدمات، مطلوبیت یک مصرف‌کننده را بدون کاهش در مطلوبیت مصرف‌کنندگان دیگر افزایش داد هنوز به موقعیت کارآمد توزیع کالاها و خدمات یا «بهینه پارتو» در مصرف نرسیده‌ایم. با تعریفی مشابه آنچه در بخش مصرف ذکر شد، می‌توان شرط بهینه پارتو در تولید کالاها و خدمات را ارائه کرد. آن تخصیصی از نهاده‌ها در تولید کالاها و خدمات، بهینه پارتو است که نتوان با تخصیص مجدد نهاده، تولید یک کالا یا خدمت را افزایش داد؛ مگر اینکه لااقل تولید یک کالا و خدمت دیگر، کاهش یابد؛ بنابراین اگر بتوان با تخصیص مجدد نهاده‌ها، تولید یک کالا یا خدمت را بدون کاهش در تولید دیگر کالاها و خدمات، افزایش داد، شرایط تخصیص کارآمد نهاده‌ها یا بهینه پارتو در تولید حاصل
# '''ترکیب مختلف عناصر برای رسیدن به تعادل :''' پارتو در مسئله تعادل در امر تولید بیان می‌کند که عناصر مختلف را به چه صورت باید باهم ترکیب نمود. وی در این زمینه اظهار می‌دارد که این داروها بی‌حساب و بر حسب اتفاق با یکدیگر ممزوج نمی‌شوند؛ بلکه می‌بایست برطبق قانون باشد. در شیمی آن را قانون‌مندهای معین می‌نامند؛ که بی‌رعایت آن، جوهر عناصر مختلف با یکدیگر قابل ترکیب نیستند. در واقع این بیان فقط جنبه تشبیه و تمثیل دارد و الا ترکیب عوامل تولید در کارخانه، هرگز به دقت آمیزش عناصر هیدروژن و اکسیژن برای ترکیب آب نیست. ممکن است یک نتیجه معیّن را با عده بیشتر کارگر و مقدار کمتر سرمایه، به‌دست‌آورد و بالعکس. آنچه می‌شود گفت این است که برای هر مورد، نسبت افضلی وجود دارد که با آن می‌توان به حداکثر بهره‌مندی رسید. شناسایی این برتری نسبت، به این صورت است که با کم و زیاد کردن واحدهای کار و سرمایه سودمندی نهایی هریک از آنها را مساوی کرد.
# '''اصل پارتو یا قانون ۲۰–۸۰ :''' در سال ۱۹۰۶ پارتو یک فرمول ریاضی برای توصیف توزیع نابرابر ثروت در کشور خود ابداع کرد. او مشاهده کرده بود که بیست درصد از مردم بیش از هشتاد درصد ثروت را در اختیار دارند. پس از اینکه پارتو مشاهدات خود را انجام داده و فرمول خویش را ابداع نمود، بسیاری از محققین پدیده‌های مشابهی را در زمینه تخصصی خویش مورد بررسی قرار دادند. پیشتاز مدیریت کیفیت دکتر ژوزف جوران که در سالهای دهه ۱۹۳۰ و ۱۹۴۰ در آمریکا زندگی می‌کرد، یک اصل جهانشمول را شناسایی کرد که آنرا «اندکهای حیاتی و بسیارهای کم‌اهمیت» نامید و بصورت مکتوب درآورد. فقدان دقت کافی در کار اولیه‌ای که انجام داده بود باعث شد، آنرا بسط نظرات اقتصادی پارتو در زمینه‌ای وسیعتر بدانند و نام اصل، پارتو باقی ماند. قاعده ۲۰/۸۰ بدین معنا است که در هرچیزی، میزان اندکی (۲۰ درصد) دارای اهمیت حیاتی و بسیاری (۸۰ درصد) کم‌اهمیت یا دارای اهمیت ناچیز است. در مورد پارتو این قاعده بدین معناست که ۲۰ درصد مردم ۸۰ درصد ثروت را در اختیار دارند. در کار اولیه جوران چنین بیان
== آثار مهم ==
| |||